تحلیل صحنۀ آغازین و بخش مقدّماتی منظومه های حماسی: بانوگشسب نامه، برزونامه، بهمن نامه و گرشاسب نامه، بر پایۀ نظریّۀ پراپ

نوع مقاله : مروری

نویسندگان

دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

ریخت شناسی قصّه های پریان، اثر ولادیمیر پراپ(Vladimir Propp)، زبان شناس روسی، اثری دوران ساز است که از زمان ظهور خود تا دهه های بسیار، توّجه منتقدان را به خود معطوف کرد. به رغم اینکه جایگاه این کتاب، در سایه روشن فرمالیسم و ساختارگرایی در نوسان بود، سرانجام به عنوان اثری معرّفی شد که کارکرد آن، گذار از فرمالیسم، به ساختار گرایی است. پراپ، پس از بررسی طبقه ای از قصّه های عامیانه، تحت عنوان قصّه های پریان، این نظریّه را مطرح کرد که قصّه ها دارای اشکال متفاوت، با شخصیّت های مختلف، امّا دارای یک طرح بنیادین اوّلیه هستند. در این مقاله، با تکیه بر این رویکرد، تلاش می شود نگاه ذرّه نگر به ادبیّات، کنار گذاشته شده و با نگاهی شامل* و در عین حال نوین، به ساختار کلّی منظومه های حماسی نگریسته شود و نشان داده شود که چگونه خویشکاری های مطرح شده از جانب پراپ، به طرزی شگفت، به ویژه در صحنه های آغازین این منظومه ها و بخش مقدّماتی داستان ها، قابل ردیابی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of the opening scene and introductory part of the epic poems: Banu ghoshap-nama, Borzu-nama, Bahman-nama and Garshasap-nama, based on the theory of Propp

چکیده [English]

The Morphology of Fairy Tales, by Vladimir Propp, a Russian linguist, is an epoch-making work that has attracted the attention of critics for many decades since its appearance. Despite the fact that the position of this book fluctuated in the bright shadow of formalism and structuralism, it was finally introduced as a work whose function is the transition from formalism to structuralism. Propp, after examining a class of folk tales, under the title of fairy tales, put forward the theory that the stories have different forms, with different characters, but have a primary plot. In this article, relying on this approach, it is tried to put aside the microscopic view of the literature and look at the overall structure of the epic poems with an inclusive* and at the same time modern view and show how the proposed done by Propp, can be traced in a surprising way, especially in the opening scenes of these poems and the introductory part of the stories.

کلیدواژه‌ها [English]

  • epic works ͵morphology͵ Propp͵ initial scenes͵ introduction section