واژگان هر ترکیب باید قرینه‌ها و تناسب‌های خاصّی برای هم‌نشینی داشته باشند تا توسّط شبکه‌های خیال به یکدیگر متّصل شوند؛ به همین دلیل، با وجود دیرینگی ارتباط برخی واژه‌ها در زبان و ادبیّات فارسی، در مواردی این پیوند به شکل‌گیری ترکیبی منجر نشده یا اگر هم ترکیبی شکل گرفته است، قرن‌ها به طول انجامیده است. در این تحقیق تلاش شده است، با مروری بر ارتباط دو واژة موج و گوهر در شعر فارسی، روند تاریخی شکل‌گیری ترکیب موج گوهر مورد بررسی قرار گیرد؛ ترکیبی که تقریباً در 170 بیت از غزلیّات بیدل به آن اشارة مستقیم شده است و بیدل‌پژوهان معاصر، به دلیل برداشت نارسا از آن، در تفسیر ابیات نیز دچار مشکل شده‌اند. لزوم مطالعة تاریخیِ پیدایش ترکیبات و تعبیرات، اهمّیّت و ضرورت این تحقیق را مشخّص می‌کند و شیوة پژوهش، بر اساس پیگیری روند تاریخیِ ترکیب است. نتیجة این پژوهش، افزون بر به‌دست دادن مفهوم درستی از این تعبیر، اثبات ارتباط تاریخی در شکل‌گیری پاره‌ای ترکیبات و تعبیرات در ادب فارسی است.
)