آسیب‌شناسی روایت ذهنی در دو داستان آل احمد (مورد مطالعاتی: بچۀ مردم و شوهر آمریکایی)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه شهید بهشتی

10.29252/hlit.2015.102582

چکیده

   مقالۀ حاضر، تحلیل روایت ذهنی در دو داستان کوتاه «بچۀ مردم» و «شوهر آمریکایی» از جلال آل‎احمد است. در بخش نخست، به طرح مباحثی نظری دربارۀ روایت ذهنی و شرایط تحقّق آن پرداخته‎ایم تا نشان دهیم این گونۀ روایت، به صورت توأمان در صورت و محتوا، یا در نظام زیبایی‎شناسی و معرفت‎شناسی است که محقّق می‎شود. نویسندۀ آگاه برای خلق روایت ذهنی والا، «زبان» روایت و پنج مؤلّفۀ«زمان»، «مکان»، «پیرنگ»، «صدای راوی» و «شخصیت» را در ساخت و پرداختی  مدرنیستی و ذهنی عرضه می‎کند و کیفیت پردازش این مؤلّفه‎ها است که لایه‎های متکثّر معنایی و معرفتی را تولید می‎کند و دوری از جزمیت‎های پیشامدرن را رقم می‎زند.   آل‎احمد از جملۀ نخستین نویسندگان ایرانی بود که کوشید روایت ذهنی را در داستان فارسی محقّق کند و در برخی از آثارش به این نوع روایت روی آورد. در پژوهش حاضر، با توجّه به چارچوب نظری فوق،  نخستین و آخرین تلاش آل‎احمد را در این حوزه، در داستان‎های بچۀ مردم(1327) و شوهر آمریکایی(1350)، بررسی و تحلیل کرده‎ایم تا میزان توفیق او را در عرضۀ زیبایی‎شناسی نوین روایت ذهنی نشان دهیم و نیز میزان سازگاری مبانی اندیشۀ او را با معرفت‎شناسی این گونۀ روایت معلوم کنیم. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Al-Ahmad and His Place in Iran’s Subjective Narration

چکیده [English]

The present article is the analysis of subjective narration in Jalal Al-Ahmad’s short stories “Someone Else’s Child” and “American Husband.” In the first part, we have dealt with theoretical issues about subjective narration and the conditions of its realization, in order to show that this kind of narration is simultaneously realized in form and content, or in aesthetic or epistemological systems. The conscious author, in order to create exulted subjective narrative, presents the “language” of the narrative and the five components of “time”, “place”, “plot”, “narrator’s voice”, and “character” in a modernist and subjective structure, and it is the manner of processing these components which produces multiple semantic and epistemic layers and creates a distance from pre-modern dogmatism.
Al-Ahmad was one of the first Iranian writers who tried to realize subjective narration in Persian prose, dealing with this type of narration in some of his works. In the present study, with regard to the above-mentioned theoretical framework, we have analyzed Al-Ahmad’s first and last attempt in this realm, that is, “Someone Else’s Child” (1327) and “American Husband” (1350), in the attempt to measure the amount of his success in the modern aesthetics of subjective narration, and gauge the compatibility of his thought with the epistemology of this kind of narration.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Al
  • Ahmad
  • subjective narration
  • aesthetic
  • epistemology
  • language