بررسی نقش کنش‌‌گفتاری‌ها در ارائه تصویری واقعی از زبان و فرهنگ روزمره در آثار آموزشی زبان فارسی به غیر فارسی‌زبانان

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

زبان و ادبیات آلمانی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

در مقاله حاضر «کنش‌گفتاری‌ها» به‌ عنوان یکی از هسته‌های اصلی «اصالت گرایی » در ارائه تصویری واقعی از زبان و فرهنگ روزمره و نیز هنجار‌های ایرانی در اثرهای آموزشی زبان فارسی به غیر فارسی‌زبانان مورد بحث قرار می‌گیرند. امروزه هدف بزرگ آموزش زبان انتقال و پرورش «مهارت‌های ارتباطی و بینافرهنگی» در میان زبان‌آموزان است. یکی از مهم‌ترین فاکتورها توجه خاص به «اصالت گرایی» به‌منظور ارائه تصویری واقعی از زبان و زندگی روزمره در جامعه مقصد است. نقش کنش‌گفتاری‌ها به‌ویژه در زمینه کسب مهارت‌های زبانی متناسب با هنجارهای حاکم در آن جامعه بسیار حائز اهمیت است، به گونه‌ای که تصور طراحی یک اثر آموزشی بدون در نظر گرفتن این مهم غیرممکن می‌نماید. کنش‌گفتاری‌ها را می توان به شکل فردی و جمعی نیز مورد پژوهش و بررسی قرار داد. مقاله حاضر سعی برآن دارد ضمن تبیین پاره‌ای مفاهیم همچون اصالت گرایی و کنش گفتاری‌ به معرفی و بررسی دو نمونه از کنش‌گفتارهای اصلی مانند «سلام واحوالپرسی» و «معرفی‌کردن» بپردازد. در ادامه با استفاده از نتایج خلاصه‌شده در هر قسمت برای معرفی جدولی تدوین شده توسط پژوهشگر برای بررسی معیارهای اصالت‌گرایی و تحلیل «توالی‌های گفتاری» در اثر آموزشی «مینا ۱» استفاده می‌گردد و نشان می دهد این اثر تا چه اندازه در ارائه تصویری واقعی از زبان و فرهنگ روزمره ایرانی موثر بوده است. یافته‌های حاصل از این پژوهش می‌توانند در آینده در بهبود طراحی و تولید مواد و محتوای آموزشی به غیر فارسی‌زبانان مفید واقع شوند.

واژگان کلیدی: کنش‌گفتاری‌ها، اصالت گرایی، کتاب آموزشی، مهارت‌های ارتباطی و بینافرهنگی، جدول معیارها، توالی‌های گفتاری

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The investigation of the role of speech acts in the representation of an authentic image of Iranian culture in the textbooks for Persian as a foreign language

نویسنده [English]

  • امیری Amiri
German language and literature, Letters and Human Sciences - Shahid Beheshti University, Tehran Iran
چکیده [English]

Abstract
The aim of this article is to discuss speech acts as the central core of authenticity in the representation of a real image in Iranian language and culture. The main goal of foreign language teaching is nowadays to develop intercultural communicative skills between the learners. In order to achieve this, a special status must be assigned to authenticity in order to be able to convey an appropriate and authentic picture of daily life in the target language country. The textbooks play an extremely important role in this.
After the basic terms "authenticity" and "speech acts" have been defined and determined for the whole article, the Persian translation of two central speech acts "greeting" and "introducing oneself" is analyzed in detail in a dialogue from a German textbook. Furthermore, the results from the entire article are summarized in order to design the criteria catalogue for the analysis of the speech act sequences in the Iranian textbook "Mina 1". The overriding goal of this analysis is to show to what extent this textbook has been used successfully in presenting a real picture of Iranian language and culture. It should not be left unmentioned that the results of this study as well as the catalogue of criteria developed for checking the Persian speech act sequences may be helpful in the future, especially in the conception and production of new Persian teaching materials and textbooks.
Key words: speech acts, authenticity, textbook, intercultural communicative competence, criteria catalogue, speech act sequences

کلیدواژه‌ها [English]

  • speech acts
  • authenticity
  • textbook
  • criteria catalogue
  • speech act sequences

مراجع

آزادارمکی، تقی و بیکران بهشت، محمد (۱۳۸۹). تعارف در زیست روزمرة ایرانی. فصلنامه مطالعات فرهنگی دانشگاه تهران، برگ فرهنگ دوره جدید , شماره بیست‌ودو، ۱۹۶-۲۰۹.
- بنیاد سعدی، آموزش زبان فارسی در جهان (۱۳۹۸). کتاب‌های آموزشی بنیاد سعدی. قابل دسترسی در: https://books.saadifoundation.ir/، آخرین بازدید در ۱۳. ۱۰. ۱۳۹۹.
- اسکویی، نرگس (۱۳۹۴). تاثیر فرهنگ عامه بر شعر رسمی. فصلنامه علمی-پژوهشی پژوهش زبان و ادبیات فارسی. شماره سی‌ونهم، ۱-۲۲.
- جعفری، فاطمه (۱۳۹۳). گفتار و نوشتار در آموزش زبان فارسی به عنوان زبان دوم. قابل دسترسی در: https://www.sid.ir/FileServer/SF/4981393H0113.pdf، آخرین بازدید در ۱۲. ۱۰. ۱۳۹۹.
- داوری‌اردکانی، نگار و آقاابراهیمی، هاجر (۱۳۹۱). ارزیابی اصالت متون سه کتاب آموزش زبان فارسی به غیر فارسی‌زبانان از دیدگاه انسجام. پژوهش ی نامه آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان. سال اول، شماره اول. قزوین: دانشگاه بین‌المللی امام خمینی.
- رحیمیان، جلال (۱۳۸۶). آموزش زبان فارسی در برزیل: مشکلات و راهکارها. قابل دسترسی در: https://www.sid.ir/fa/Journal/ViewPaper.aspx?ID=66917، آخرین بازدید در ۱۵. ۰۹. ۱۳۹۹.
- صحرائی، رضامراد (۱۳۹۵). مینا ۱، برای فارسی‌آموزان سطح A. تهران: کانون زبان ایران.
- فایکا, زورن (۱۳۹۵). ادب و تعارف در ایران. پژوهشهای ایرانشناسی، سال ۶ ،شمارە ۱، ۱۰۵-۱۲۳.
- فیروزآبادی، سید سعید و امیری، آنیتا (۱۳۸۹). فرهنگ، زبان و آموزش. فصلنامه مطالعات فرهنگی دانشگاه تهران «برگ فرهنگ». شماره بیست‌ویکم، ۱۰۳-۱۱۱.
- گرجی، مرضیه و پورکلهر،، امید (۱۳۹۲). نگاه انسان شناسی به زبان و فرهنگ. مطالعات فرهنگی و ارتباطات، سال نهم، شماره سی‌، ۱۷۷-۱۹۷.
- لغت‌نامه آنلاین دهخدا: واژه‌یاب، قابل دسترسی در: https://www.vajehyab.com/، آخرین بازدید در ۱۰. ۱۰. ۱۳۹۹.
- مسعودی‌سوران، علی و آدینه، فرامرز (۱۳۹۵). بررسی و تحلیل غزلیات حافظ بر پایه نظریه کنش گفتا. قابل دسترسی در:  https://www.sid.ir/fa/seminar/ViewPaper.aspx?ID=43614، آخرین بازدید در ۰۴. ۱۰. ۱۳۹۹.
- میرزاسوزنی، صمد (۱۳۹۷). تحلیل کنش‌گفتار تعارفات در فارسی، انگلیسی و فرانسه از منظر اجتماعی‌فرهنگی. فصلنامة علمی ـ پژوهشی مطالعات زبان و ترجمه دانشکدة ادبیّات و علوم انسانی، شمارة اول، ۱۹-۴۶.
- یوسفی، نوالدین و عبادی، سامان و پورسیاه، فرخنده (۱۳۹۷). نگاهی جامعه شناختی به کنش‌گفتار انتقاد در زبان فارسی. فصلنامه علمی-پژوهشی دانشگاه الزهرا،سال دهم، شماره بیست‌وهفتم، ۲۷-۴۷.
- Amiri, A. (2018): Authentizität und Wertkonflikte. DaF-Lehrwerke für den Iran. Aachen: Shaker.
- Austin, J. W. (1962): How to Do Things With Words. Cambridge: Harvard University Press.
- Bardovi-Harlig, K. (2001): „Evaluating the empirical evidence: Grounds for instruction in pragmatics?“ In: Rose, K. R./Kasper, G. (Hrsg.). Pragmatics in Language Teaching. Cambridge: Cambridge University Press, 11–33.
- Barkowski, H./Grommes, P./Lex, B./Vicente, S./Wallner, F./Winzer-Kiontke, B. (2014): Deutsch als fremde Sprache. München: Klett-Langenscheidt.
- Bauch, M. A. (2015): Textarbeit im Englischunterricht der Sekundarstufe: Bedeutung, Methoden und Unterrichtsentwürfe. Hamburg: Diplomica Verlag.
- Cakir, G. (2006): Zur Frage der Authentizität in Lehrwerken des Deutschen als Fremdsprache. Hamburg: Kovac.
- Chudak, S. (2010): „Arbeit mit Filmen im DaF-Unterricht als eine Möglichkeit der Förderung der interkulturellen Kompetenz auf der Fortgeschrittenenstufe“. In: DaF integriert. Hrgb.: Chlosta, Christoph/Jung, Matthias. Göttingen: Universitätsverlag Göttingen.
- Duden-Online (o.J.): Alltagskultur, verfügbar unter: https://www.duden.de/suchen/dudenonline/ alltagskultur, letzter Zugriff am 04.01.2021.
- Edelhof, C. (1985): Authentizität im Fremdsprachenunterricht. In: Authentische Texte im Deutschunterricht. Einführung und Unterrichtsmethoden. München: Hueber, 7-30.
- Erll, A./Gymnich, M. (2007): Interkulturelle Kompetenzen : erfolgreich kommunizieren zwischen den Kulturen. Stuttgart: Klett.
- Foster, Wendy/ Christensen, Paulina/ Fox, Anne (2013): German All-in-One For Dummies. New Jeresey: John Wiley.
- Freudenberg-Findeeisen, R. (2010): „Der Sprechakt“. In: Barkowski, H. /Krumm H. J. (Hrsg.). Fachlexikon Deutsch als Fremd- und Zweitsprache.             Tübingen u.a.: Francke, 315.
- Gliwinski, T./Markowicz, J. (1988): „Authentisch oder konstruiert? Versuch einer pragmatisch-didaktischen Analyse ausgewählter geschriebener Texte“. In: Authentische Texte in der Vermittlung des Deut­schen als Fremdsprache. Hrsg.: Ramge, H. Gießen: Schmitz, 47-74.
- Grein, M. (2007): Kommunikative Grammatik im Sprachvergleich. Die Sprechaktsequenz Direktiv und Ablehnung im Deutschen und Japanischen. Tübingen: Niemeyer.
- Grein, M. (2018): Foreign language teaching – Intergrationism vs MGM. In: Saftoiu, R./Pablè, A. (Hrgs.). Integrating dialogue. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Company, 5-20.
- Hu, F. (2013): Lesestrategien im chinesischen DaF-Unterricht: Entwicklung eines Konzepts zur Verbesserung des Leseverstehens chinesischer Deutschlerner. Hamburg: Disserta Verlag.
- Polio, C. (2014): „Using authentic materials in the beginning language classroom“. In: Clear News. 18/2014, 3–7, verfügbar unter: http://clear.web.cal.msu.edu/wp-content/uploads/sites/22/2018/10/2014-Spring.pdf, letzter Zugriff am 15.12.2020.
- Mutanen, A. (2015): Authentizität in Lehrwerken. Eine Analyse von vier Lehrwerken für Deutsch- und Schwedischunterricht. Magisterarbeit an der Universität Jyväskylä, Institut für moderne und klassische Sprachen Deutsche Sprache und Kultur.
- Rösler D. (2012): Deutsch als Fremdsprache: eine Einführung. Stuttgart u.a.: Metzler.
- Rösler D./Würffel, N. (2014): Lernmaterialien und Medien. München: Klett-Langenscheidt.
- Sander, I./Braun, B./Doubek, M./Fügert, N./Vitale, R. (2013): DaF-Kompakt A1–B1, Kursbuch. Stuttgart: Klett.
- Searle, J. (1969): Speech Acts. Cambridge: University Press.
- Schiffler, L. (2012): Effektiver Fremdsprachenunterricht: Bewegung - Visualisierung – Entspannung. Tübingen: Narr.
- Soozandehfar, M. A. (2011): „A Textbook Evaluation of Speech Acts and Language Functions in Top-Notch Series“. In: Theory and Practice in Language Studies, 1/2011, 1831–1838, verfügbar unter: https://www.researchgate.net/publication/267428253_A_Textbook_Evaluation_of_Speech_Acts_and_Language_Functions_in_Top-Notch_Series, letzter Zugriff am 02.01.2021
- Straßner E. (2002): Text-Bild-Kommunikation. Bild-Text-Kommunikation. Tübingen: Niemeyer.
- Surkamp, Carola/ Hecke, Carola (2015): Bilder im Fremdsprachenunterricht. Tübingen: Narr.
- Trim, J./North, B./Coste, D. (2001): Gemeinsamer europäischer Referenzrahmen für Sprachen: lernen, lehren, beurteilen. Berlin u.a.: Langenscheidt.
- Volkmann, Laurenz (2010): Fachdidaktik Englisch: Kultur und Sprache. Tübingen: Narr.
- Widlok, Beate (2011): „Arbeit mit authentischen Texten. Möglichkeiten und Grenzen für den frühen Fremdsprachenunterricht“. In: Frühes Deutsch. Die Welt ins Klassenzimmer holen. Hrgb.: Widlok, Beate. No. 22. Goethe Institut, 3-10.
تاریخ ادبیات
دوره 14، شماره 1 - شماره پیاپی 85
بهار و تابستان ۱۴۰۰. شماره پیاپی : ۸۵/۱
تیر 1400
صفحه 29-60

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار