Sufism during Reza Khan’s Enlightened Despotism (A study on the political, economic, and social contexts of the decline of Sufism in the First Pahlavi period)

Document Type : Original Article

Authors

1 Associate Professor, Department of Persian Language and Literature, University of Golestan, Gorgan, Iran

2 PhD in Persian Language and Literature, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran

Abstract

Despite fierce opposition, Sufism continued to exist until the end of the Qajar period. There were still many monasteries in Iran and pashmina-clad Sufis were seen in the cities. But with Reza Shah's coming to power, Sufism declined to the extent that at the end of his reign, there was little sign of Sufis in Iranian society. The Khanqahs were abandoned and they no longer had the prosperity of the past; the Sufis had abandoned the Sufi turbans and put on the traditional clothes of the time. This article examines the political, economic, and intellectual grounds of the decline of Sufism in the First Pahlavi period and recounts their role in the decline of Sufism. The sharp criticism of Sufism and its teachings by the intellectuals of this period was one of the main reasons for the decline of Sufism in the first Pahlavi period; for example, Taghi Erani - who is the first significant figure of Iranian Marxism - considered mysticism/sufism to be the opiate of the masses. According to him, the function of mysticism/sufism was nothing but subjugating the poor classes of society (slaves and the like). Despite the influence of these criticisms on many elites of the society, the main reason for the decline of Sufism should be sought in the laws enacted by the Pahlavi government in matters such as endowments. In accordance with these laws, endowments - which were the most important sources of income for Khanqahs - were confiscated and their supervision was left to the government; by making the livelihood of Sufis more difficult, it practically made monasticism and seclusion impossible and prepared the ground for the dismantling of Sufism.

Keywords

References

  • آبادیان، حسین (1400) معماران نظری حکومت خودکامه، تهران: موسسۀ مطالعات و پژوهش­های سیاسی.
  • آبراهامیان، یرواند (1378) ایران بین دو انقلاب،ترجمۀ احمد گل محمدی و محمدابراهیم فتاحی، تهران: نی.
  • آقاخان کرمانی (1378) نامۀ باستان، به کوشش علی عبداللهی‌نیا، کرمان: مرکز کرمان‌شناسی.
  • ابن بطوطه، ابوعبدالله محمد (1376) سفرنامه، ترجمۀ محمدعلی موحد، تهران: آگه.
  • ارانی، تقی (1357) «عرفان و اصول مادی»، آثار و مقالات تقی ارانی، بی‌جا.
  • باخرزی، ابوالمفاخر یحیی (1383) اورادالاحباب و فصوص الآداب، تصحیح ایرج افشار، تهران: دانشگاه تهران.
  • بالسلو، سیوان (1400) مردانگی ایرانی در اواخر قاجار و اوایل پهلوی، ترجمۀ لعیا عالی نیا، تهران: نشر همان.
  • تخشید، محمدرضا (1377) «اصلاحات و سیاست­های نوگرایی رضا شاه و تأثیر آن بر قدرت و نفوذ روحانیون در ایران»، مجلۀ دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، ش40، ص93تا117.
  • تقی‌زاده، سید حسن (1340ق) «خطر استقلال سیاسی یا خطر انقراض ملی و نژادی»، کاوه، به کوشش ایرج افشار، تهران: امیرکبیر.
  • جهانگیر میرزا (1384) تاریخ نو، تصحیح عباس اقبال آشتیانی، تهران: انتشارات علم.
  • حدادی‌منش، مجید و سیدعلی حسینی (1396) قوانین و مقررات اوقافی، تهران: انتشارات سازمان اوقاف و امور خیریه.
  • رجبی‌فرد، حسن (1397) استبداد منور در مطبوعات ایران 1304-1296، تهران: نشر مورخان.
  • سنایی، ابوالمجد مجدودبن آدم (1377) حدیقه الحقیقه و شریعه الطریقه، تصحیح مدرس رضوی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  • شاه­حسینی، پروانه (1390)، «سنجش تطبیقی وقف طی دوره­های قاجاریه و پهلوی»، مجلۀ جغرافیا و توسعه، ش25، ص 17تا38.
  • صدری، ابوالفضل(1306)، ورزش: پیشرفت ورزش در ایران، 6آبان.
  • کتاب‌فروش، حاج محمدحسین (1395) تا چه شود؟ بازتاب واقعۀ مشروطه در مجموعه‌ای از مکاتبات تجاری حاج محمدحسین کتاب‌فروش، گردآورنده سیروس سعدوندیان، تهران: شیرازه.
  • کسروی، احمد (1323) صوفیگری، بی­جا.
  • فرهاد، احمد (1303) «ورزش در آلمان»، نامۀ فرنگستان، ش 1.
  • «قانون اساسی معارف» (1290) برگرفته از پایگاه اطلاعات قوانین و مقررات کشور.
  • «مصوبۀ هیئت وزیران13/2/1314»، برگرفته از سامانۀ قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران.
  • ملائی باتوانی، علیرضا (1381) مشروطه و جمهوری: ریشه­های نابسامانی نظم دموکراتیک در ایران 1305-1284، تهران: گستره.
  • مولوی، جلال­الدین محمد (1386) مثنوی معنوی، تصحیح رینولد نیکلسون، تهران: هرمس.
  • میهنی، محمدبن منور (1381) اسرارالتوحید فی مقامات شیخ ابی سعید، تصحیح محمدرضا شفیعی کدکنی، چاپ پنجم، تهران: آگه.
  • نایب‌الصدر، محمد معصوم شیرازی (بی­تا) طرائق الحقایق، تصحیح محمدجعفر محجوب، تهران: انتشارات کتابخانۀ سنایی.
Literature History
Volume 16, Issue 1 - Serial Number 87
Spring & Summer 2023. ser: 87/1
October 2023
Pages 213-231

Files

Share

How to cite

Statistics