سنجش رابطههای سبکی و دستوری در مطالعة اجزای سازندة متن بر ارتباطهای زبانی، تکیههای کلامی و تأثیر آنها بر خلق معنی میتواند به تبیین ساز و کارهای زبانی و غیر زبانی متن کمک کند. انتخابهایی که از سطوح مختلف زبانی، ادبی و .... در دورههای متفاوت زمانی صورت میگیرد از عوامل بنیادی در شکلگیری تمایزهای ساختاری و الگوهای معنایی یک متن به شمار میرود. فعل مجهول در سبک نثر قرن شش و پیکرة متون مربوط به آن علاوه بر تنوع ساختی بارافزودهای از معنا و کارکردهای متنوعی را نشان میدهد که در بافت ژانرهای مختلف بسیار قابل توجه است. در این پژوهش، در پی مطالعه ساخت و کارکرد افعال مجهول در شش متن ادبی از قرن ششم هجری و توصیف و تحلیل نیت به کار رفتن و تأثیر آنها هستیم. به این منظور، افعال مجهول این متون به طور جداگانه دادهبرداری رایانهای شد، سپس به لحاظ کارکرد معنایی در گزارهها مورد تحقیق و واکاوی قرار گرفت. از آنجا که متون مورد مطالعه شامل ژانرهای مختلفی از نوع تاریخی، تعلیمی عرفانی و... است، تفاوت ژانرها و بافتهای معنایی گوناگون گاه کارکردهای متناقض و ابعاد متنوعی از فعل مجهول آشکار کرده است. از جمله کارکردهای فعل مجهول با توجه به آثار مورد بررسی، بیان حکم کلی، القای معنی اقتدار و جایگاه اجتماعی، القای پیام و معنای ضمنی و ... را میتوان نام برد.