The necessity for reediting The Nozhatnāmeh ‘Alā’i

Document Type : علمی - پژوهشی

Authors

University of Zanjan

Abstract

Nozhatnāmeh ‘Alā’i by Shahmardan ibn Abi al-Khair Razi, az one of the first Persian encyclopedia, belongs to the most important class of prose writings. Farhang Jahanpur edited and published this work in 1362/1983, but due to the importance of the text and due to the problems and the deficiencies in it, it needs to be reedited. The present paper in addition to introducing the Nozhatnāmeh as the first encyclopedia containing original source of information and explaining important aspects of it; we have shown some deficiencies such as not referring to all existing editions, relying on inappropriate editions, lack of accuracy of some editions, ignoring stylistic characteristics of the text resulting in distancing from originality, lack of loyalty in recording, misreading the text and remove an important word or term from the text, etc. Additionally, by introducing ten new manuscripts from the book and representing the importance of these editions in clarifying the ambiguities in the text, then the necessity of presenting a more proper correction of the book is emphasized.

Keywords


- ابومنصور موفق هروی (1383) «دیباچۀ شاهنامۀ ابومنصوری»، به کوشش رحیم رضازادۀ ملک، نامۀ انجمن، ش 13، ص 121-166.
- اخوان الصفا (1396) رسائل؛ نسخه برگردان دستنویس 2130، ج 1، تهران: میراث مکتوب.
- اسفزاری، ابوحاتم (2536) آثار علوی، چاپ محمدتقی مدرس‌رضوی، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
اوستا (1396) چاپ جلیل دوست‌خواه، ج 1، تهران: مروارید.
- بختیشوع، ابوسعید (1392) منافع الحیوان، از روی نسخۀ کتابخانۀ ملی پاریس به شمارۀ 2782، تهران: انتشارات سفیر اردهال.
- بکران، محمد بن نجیب (1342) جهان‌نامه، چاپ محمد امین ریاحی، تهران: انتشارات کتابخانۀ ابن سینا.
- بهار، محمدتقی (1386) سبک‌شناسی، جلد 2، تهران: امیرکبیر.
- جابر بن حیان (2009) مجموعه من رسائل جابر بن حیان، چاپ پل کراوس، با مقدمۀ عبدالرحمن بدوی، پاریس: داربیبلیون.
 جمالی یزدی، مطهربن محمد (1346) فرخ‌نامه، به کوشش ایرج افشار، تهران: فرهنگ ایران‌زمین.
- جهانپور، فرهنگ (1363) «نزهت‌نامۀ علائی: اثر شهمردان بن ابی الخیر رازی (1)، ایران نامه، شماره 8، ص 575-594.
- _____ (1363) «نزهت‌نامۀ علائی: اثر شهمردان بن ابی الخیر رازی (2)»، ایران‌نامه، شمارۀ 9، ص 87-107.
- خالقی‌مطلق، (1363) «معرفی قطعات الحاقی شاهنامه (1)»، ایران‌نامه، شمارۀ 9، ص 26-53.
-  _____ (1390-الف). «شاهنامۀ پیروزان». در: فردوسی و شاهنامه‌سرایی (گزیده-ای از مقالات دانشنامۀ زبان و ادب فارسی)، به مناسبت همایش بین‌المللی هزارۀ شاهنامۀ فردوسی، تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی، ص 963-964.
- خطیبی، ابوالفضل (1394) «یادداشت‌های شاهنامه‌شناسی»، گزارش میراث، دورۀ دوم، سال نهم، شمارۀ سوم و چهارم، ص 15-16
- درایتی، مصطفی (1389) فهرستوارۀ دستنوشت‌های ایران (دنا)، ج 10، تهران: مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
- دنیسری، شمس‌الدین محمد ایوب (1387) نوادر التبادر لتحفۀ البهادر، چاپ محمدتقی دانش‌پژوه و ایرج افشار، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
- ذبیحی، رحمان (1396) «باورها و آیین‌های نباتی عامیانه در نزهت‌نامۀ علائی»، فرهنگ و ادبیات عامه، سال 5، شمارۀ 18، ص 29-46.
- رضوی‌برقعی، سید حسن؛ عالم‌زاده، هادی (1384) «ترجمه‌ای کهن از رسالۀ فراست فخر رازی، ترجمۀ لطف الله عزیزالهروی»، تاریخ علم، سال چهارم، شمارۀ چهارم، ص 139-200.
- شفیعی‌کدکنی، محمدرضا (1389) موسیقی شعر فارسی، تهران: آگه.
- شهمردان ابن ابی الخیر رازی (1382) روضۀ المنجمین، چاپ جلیل اخوان‌زنجانی، تهران: میراث مکتوب.
- _____ (1362) نزهت‌نامۀ علائی، چاپ فرهنگ جهانپور، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
- _____ (1246) نزهت‌نامۀ علائی، نسخۀ خطی آستان قدس رضوی، شمارۀ 10685، کتابخانۀ آستان قدس رضوی مشهد.
- _____ (704) نزهت‌نامۀ علائی، نسخۀ خطی آکسفورد، شمارۀ 1225؛ دانشگاه تهران.
- _____ (بی‌تا) نزهت‌نامۀ علائی، نسخۀ خطی گوتا، شمارۀ 793؛ دانشگاه تهران.
- _____ (ق 13) نزهت‌نامۀ علائی، نسخۀ خطی کتابخانۀ مجلس به شمارۀ 6856، مجلس شورای اسلامی.
- _____ (بی‌تا) نزهت‌نامۀ علائی، نسخۀ خطی کتابخانۀ مجلس به شمارۀ 784، مجلس شورای اسلامی.
- _____(ق 10) نزهت‌نامۀ علائی، نسخۀ خطی کتابخانۀ مجلس، شمارۀ 3/6403، مجلس شورای اسلامی.
- _____ (1176) نزهت‌نامۀ علائی، نسخۀ خطی کتابخانۀ مجلس، شمارۀ 5/6471، مجلس شورای اسلامی.
- _____ (ق 12) نزهت‌نامۀ علائی، نسخۀ خطی کتابخانۀ مرعشی قم، شمارۀ 6765.
- _____ (1013) نزهت‌نامۀ علائی، نسخۀ خطی کتابخانۀ مسجد اعظم قم، شمارۀ 1013 .
- _____ (806) نزهت‌نامۀ علائی، نسخۀ خطی کتابخانۀ مک گیل؛ http://congress.4kia.ir.
- _____ (1223) نزهت‌نامۀ علائی، نسخۀ خطی کتابخانۀ ملک، شمارۀ 859.
- _____ (ق 8) نزهت‌نامۀ علائی، نسخۀ خطی کتابخانۀ ملک، شمارۀ 865.
- _____ (بی‌تا) نزهت‌نامۀ علائی، نسخۀ کتابخانۀ ملی، شمارۀ 9460-5.
-_____ (بی‌تا) نزهت‌نامۀ علائی، نسخۀ خطی وین، شمارۀ 3506-3507؛ دانشگاه تهران.
- _____(1226) نزهت‌نامۀ علائی، نسخۀ خطی همدان؛ دانشگاه بوعلی همدان.
- صداقت‌کیش، جمشید (1382) «قنات‌های مقدس ایران»، کتاب ماه هنر، شمارۀ 57 و 58، ص 34-42.
- عالم‌زاده، هادی؛ معینی‌نیا، مریم (1384) «علم فراست در منابع اسلامی»، تاریخ علم، سال چهارم، شمارۀ چهارم، ص 125-137.
- عیوضی، زینب و علیرضا ملایی‌توانی (1398) «بررسی تغییرات مذهبی رساله‌های تعبیر خواب از دورۀ تیموری به عصر صفوی و قاجار»، مطالعات تاریخ اسلام، پیاپی 42، ص 111-129.
- قلندری، حنیف (1388) «جانورشناسی»، دائرۀ المعارف بزرگ اسلامی، ج 17، صص 394-405، تهران: دائرۀ المعارف بزرگ اسلامی.
- لغت‌نامۀ دهخدا.
- مراغی، محمود بن ابراهیم (1388) منافع حیوان، چاپ محمد روشن، تهران: بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار.
- مولوی، محمدعلی (1379) «افلیمون»، دایرۀ المعارف بزرگ اسلامی، ج 9، صص 606-608؛ دسترسی در 1 بهمن 1398، به نشانی: www.cgie.org.ir/fa/pubpication/entryview/10037.