بررسی تفاوت اعداد در متون پیشگویانۀ زبان پهلوی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجو / علوم تحقیقات تهران

2 استاد تمام فرهنگ و زبان های باستانی دانشگاه علامه طباطبایی

3 دانشگاه تهران

چکیده

مقالۀ حاضر به بررسی اعداد در متن‎های پیشگویانه در زبان پهلوی پرداخته است که مطالبی را مربوط به آینده پیش‏بینی می‌‏کنند؛ آینده‏‌ای که ممکن است آخرزمان باشد و یا وقایع مربوط به دورۀ پادشاهی باشد که بعد خواهد آمد و یا حتی وقایع بعد از مرگ. در این مقاله موضوع اعداد و تفاوت‏‌های آن در متون زبان پهلوی بررسی‌شده است. در متون پهلوی و در آثاری مانند بندهش، گزیده‏های زادسپرم، زند وهومن ‏یسن، ارداویراف‌نامه و آثاری که جاماسب در آن‏ها حضور دارد، اشاراتی دربارۀ پیشگویی وجود دارد. از شاخصه‌‏های مهم این متون، اشارات به اعداد مختلف و یا تکرار برخی از این اعداد است و گاهی اشاره به اعدادی که در متون مختلف برای یک واقعه ذکر می‏‌شود؛ درحالی‌که باهم تفاوت دارند. این مقاله به روش کتابخانه‌‏ای و توصیفی نوشته‌شده و هدف این بوده که در آن اعدادی که در حوزۀ پیشگویی مهم بوده‌‏اند، بررسی شوند و این نتایج حاصل‌شده است: برخی از اعداد تکراری هستند مانند هزاره‏‌های سوشیانت، سه، چهار، هفت و یا سی و چهل. برخی از اعداد در متون مختلف برای یک واقعه متفاوتند مانند دوره‌‏های آفرینش و یا سختی‌‏های پایان هزاره. این تفاوت‌‏ها از یک متن به متن دیگر غالباً به این دلیل ایجاد شده‌‏اند که نویسندگان متون ناگزیر شده‌‏اند برای تطبیق پیشگویی‏‌ها برخی مطالب را تغییر دهند و یا دلایل دیگری که در این مقاله بررسی شده‌‏اند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of Number Transformation in PredictionTextsof Pahlavi Language

نویسندگان [English]

  • nasrin tarverdizadeh 1
  • Mojtaba Monshizadeh 2
  • Ali Shahidi 3
1 student
2 AllamehTabataba’i University.
3 Tehran University
چکیده [English]

This Article is about  Transformation’s Predictiontexts in Pahlavi language refer to works that predict future events, a future that may be end of the world, or events related to the period of a kingdom that will comein future, or even to the events after death. This article critically studies the issue of numbers and its transformation in Pahlavilanguage texts. There are references to prediction in works such as Bundahishn, Zadspramselections, Zand-i Wahman Yasn, Book of Arda Viraf,and works that Jamasp.in many cases because they work with the unit of time which is important, and it also requires a measure forevents thatit expects to predict, for example if referring to people, how many are they or, if referring to a natural occurrence, how much or how many peripheral issues are involved. Repeated numbers, such as the Saoshyant millennium, are three, four, seven, or thirty and forty. Some numbers vary in different contexts for an event, suchas periods of creation or the hardship of ending the millennium. These differences are often caused from one text to another because the authors of the texts have had to change some contentstomatch predictions or make other reasons that research at this Article.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Number
  • PredictionTextsof
  • Pahlavi Language

مراجع

- ارداویراف‏نامه/ متن پهلوی. (1382). ویراستۀ دستور کیخسرو دستور جاماسپ جی جاماسپ آسا، با مقدمه: کتایون مزداپور، تهران: توس، چاپ اول.
- اورنگ، م. (1342). سوشیانت (داستان هوشیدر، هوشیدرماه و سوشیانت)، تهران: چاپخانۀ دانشگاه تهران، چاپ اول.
- آصف آگاه، حسن. (1387). سوشیانت منجی ایرانویج، قم: مؤسسۀ آیندۀ روشن، چاپ اول.
- آموزگار، ژاله. (1393). تاریخ اساطیری ایران، تاریخ جامع ایران ج 2، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران: مرکز دائره‌المعارف بزرگ اسلامی (مرکز پژوهش‏های ایرانی و اسلامی)، چاپ اول، صص: 655-672.
- باقری حسن‏کیاده، معصومه؛ حشمتی، مهناز. (1393). «پیشگویی و طالع‎بینی در متون ایرانی و دورۀ میانه»، دو فصلنامۀ فرهنگ و ادبیات عامه، سال 2، ش 3، صص: 1-24.
- بهار، مهرداد. (1386). پژوهشی در اساطیر ایران. تهران: آگه. چاپ ششم.
- پورداود، ابراهیم. (2536). یشت‏ها. به کوشش: بهرام فره‏وشی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران. چاپ سوم.
- پورداوود، ابراهیم. (1390). سوشیانس، تهران: فروهر، چاپ سوم.
- پیرنیا، حسن (مشیرالدوله). (1391). تاریخ ایران باستان (ج 1). تهران: مؤسسۀ انتشارات نگاه. چاپ هشتم.
- تاوادیا، ج. (1348). زبان و ادبیات پهلوی (فارسی میانه)، ترجمه: س. نجم‏آبادی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول.
- تحملی، لیلا. (1393). اعداد در مثنوی. شیراز: قلمکده. چاپ نخست.
- دادگی، فرنبغ. (1369). بندهش. گزارنده: مهرداد بهار. تهران: انتشارات توس. چاپ اول.
- دریایی، تورج. (1393). شاهنشاهی ایران. پیروزی عرب‏ها و فرجام‏شناختی زردشتی. ترجمه: شهرام جلیلیان. تهران: انتشارات توس. چاپ اول.
- دینکرد هفتم. (1389). تصحیح، متن، آوانویسی: محمدتقی راشدمحصل. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. چاپ اول.
- راشدمحصل، محمدتقی. (1381). نجات‏بخشی در ادیان، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. چاپ دوم.
- راعی، شاهرخ. (1397). «بررسی و تحلیل متون منسوب به جاماسپ». دانشگاه کرمان: مجلۀ مطالعات ایرانی. (سال 17، ش 33). 133-153.
- رضی، هاشم. (1389). سوشیانت / سوشیانس، تهران: بهجت. چاپ اول.
- زرین‏کوب، عبدالحسین. (1369). در قلمرو وجدان. تهران: انتشارات علمی. چاپ اول.
- زند بهمن‌یسن (تصحیح متن، آوانویسی، برگردان فارسی و یادداشت‏ها). (1385). محمدتقی راشدمحصل. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. چاپ دوم.
- زند وهومن یسن و کارنامۀ اردشیر بابکان. (1332). صادق هدایت. تهران: امیرکبیر.
- سرکاراتی، بهمن. (1378). سایه‏های شکار شده. تهران: نشر قطره. چاپ اول.
- شمالی، محمد. (1385). مضامین و ترکیبات اعداد در ادب فارسی. تهران: مؤسسه چاپ و انتشارات امیرکبیر. چاپ اول.
- شیمل، آنه‌ماری. (1389) راز اعداد. ترجمه فاطمه توفیقی. تهران: انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب. چاپ دوم.
- ضیایی، مهرداد. (1381). «آخشیجان»، فرهنگنامۀ ادبی فارسی (دانشنامۀ ادب فارسی)، ج 2، به سرپرستی حسن انوشه، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران، چاپ دوم.
- عفیفی، رحیم. (1383). اساطیر و فرهنگ ایرانی در نوشته‏های پهلوی. تهران: انتشارات توس. چاپ سوم.
- فردوسی، ابوالقاسم. (1386). شاهنامه (8 ج)، تصحیح جلال خالقی مطلق. تهران: بنیاد دائره‌المعارف اسلامی.
- کریستنسن، آرتور. (1350). کارنامۀ شاهان در روایات ایران باستان. ترجمه: باقر امیرخانی-بهمن سرکاراتی. تبریز: دانشگاه تبریز. چاپ اول.
- گزیده‏های زادسپرم. (1366). ترجمه: محمدتقی راشدمحصل. تهران: مؤسسۀ مطالعات فرهنگی. چاپ اول.
- مصطفوی، علی‏اصغر. (1361). سوشیانت یا سیر اندیشۀ ایرانی دربارۀ آخرالزمان. تهران: ندا. چاپ اول.
- مصطفوی، علی‌اصغر. (1381). اسطورۀ سوشیانت. تهران: فرهنگ دهخدا. چاپ اول.
- معین، محمد. (1384). تحلیل هفت‌پیکر نظامی. تهران: نشر معین. چاپ اول.
- میرفخرایی، مهشید. (1390). روایت پهلوی (آوانویسی، برگردان فارسی، یادداشت‏ها و واژه‏نامه). تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. چاپ اول.
- مینوی خرد. (1354). ترجمه: احمد تفضلی. تهران: بنیاد فرهنگ ایران. چاپ اول.
- یادگار زریران. (1392). برگردان: ژاله آموزگار. تهران: انتشارات معین. چاپ اول.
تاریخ ادبیات
دوره 13، شماره 1
1399
صفحه 29-46

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار