The Study of Euphemism in Shahnameh: A Semantic Approach

Document Type : علمی - پژوهشی

Authors

1 Assistant Professor, Department of Linguistics, Payame Noor University, Tehran, Iran

2 Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, Payame Noor University, Tehran, Iran

Abstract

The present study investigates the mechanisms of euphemism in Shahnameh. It is assumed that euphemism is the conscious or unconscious substitution of harsh, unpleasant, or embarrassing taboo words for a mild or indirect word or expression, used to reduce the negative sense and therefore keep the image of the audience and social self-concept. Accordingly, euphemism is closely related to the concept of politeness. Having extracted instances of euphemism and their literal meaning, we analyzed the contextual meaning of euphemism according to Warren’s (1992) classification. The results indicate that metaphor, vague term, circumlocution, semantic implication, metonymy, particularization, and reversal are respectively the most frequent mechanisms for creating novel contextual meaning. The significance of the study can be found first of all in the frequent and skillful use of taboo words in Persian classic poetic and prose texts; then, lack of attention or understanding of the contextual meaning of euphemisms by some commentators of Shahnameh; and finally, the lack of systematic linguistic research in understanding euphemism in Shahnameh.

Keywords

References

ابرمز، ام. جی (1384) فرهنگ توصیفی اصطلاحات ادبی، ترجمة سعید سبزیان، تهران: رهنما.
احمدمختار، عمر (1386) معناشناسی، ترجمة حسین سیدی، مشهد: دانشگاه مشهد.
اختیار، منصور (1348) معنی‌شناسی، تهران: دانشگاه تهران.
اسلامی ندوشن، محمدعلی (1381) ایران و جهان از نگاه شاهنامه، تهران: امیرکبیر.
انوری، حسن و دیگران (1381) فرهنگ بزرگ سخن، تهران: سخن.
انوشه، حسن و دیگران (1381) فرهنگ‌نامۀ ادب فارسی، ج2: اصطلاحات، مضامین و موضوعات ادب فارسی، تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
بیهقی، ابوالفضل (1386) تاریخ بیهقـی، به کوشش خلیل خطیب رهبر، تهران: مهتاب.
پیروز، غلامرضا و منیره محرابی کالی (1394) «بررسی معنی‌شناختی حسن تعبیرات مرتبط با مرگ در غزلیات حافظ»، ادب‌پژوهی، س 9، ش 33، ص 81تا103.
حافظ، شمس‌الدین محمد (1320) دیوان، به اهتمام محمد قزوینی و دکتر قاسم غنی، به سمایة کتابخانه زوّار، تهران: سینا.
خالقی‌مطلق، جلال (1376) بزرگمهر بختگان، تهران: دانشنامة بزرگ جهان اسلام.
دماوندی، مجتبی (1389) «نگاهی به خواب فردوسی در شاهنامه»، تاریخ ادبیات، د 2، ش 3، ص 157تا167.
دهخدا، علامه (1377) لغت­نامه، ج6، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
رزمجو، آیت‌اله و لیلا بلوچ (1391)، «ترجیح دانشجویان ایرانی نسبت به کاربرد خوش‌گـویی در زبان فارسی با استفاده از روش دلفی با در نظر گرفتن متغیرهای زیستی، اجتماعی، فرهنگی و تحصیلی»، زبان‌شناسی و گویش‌های خراسان، س 4، ش1، ص101تا134.
رضا، فضل‌الله (1384) پژوهشی در اندیشه‌های فردوسی، تهران: علمی و فرهنگی.
ریاحی، محمدامین (1380) فردوسی، تهران: طرح نو.
سعدی، شیخ مصلح‌الدّین (1320) کلیات سعدی، به تصحیح محمد علی فروغی، تهران: چاپ‌‌خانه بروخیم.
سوزنی سمرقندی (1338) دیوان سوزنی، به تصحیح ناصرالدین شاه‌حسینی، تهران: امیرکبیر.
شریفی، شهلا و الهام دارچینیان (1388) «بررسی نمود زبانی تابو در ترجمه به فارسی و پیامدهای آن»، زبا‌‌ن‌شناسی و گویش‌های خراسان، د 1، ش1، ص127تا149.
شریفی، محمد (1387) فرهنگ ادبیات فارسی، تهران: معین.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1386) قلندریه در تاریخ، تهران: سخن.
عنصرالمعالی، کیکاووس بن اسکندر (1385) قابوسنامه، تصحیح غلامحسین یوسفی، تهران: علمی و فرهنگی.
فردوسی، ابوالقاسم (1366-1386) شاهنامه به‌کوشش جلال خالقی‌مطلق، 8 جلد، ج6: با همکاری محمود امیدسالار، ج7: با همکاری ابوالفضل خطیبی، نیویورک: بنیاد میراث ایران؛ ج8 تهران: مرکز دائره‌المعارف اسلامی.
فروید، زیگموند (1362) توتم و تابو، ترجمة محمد علی خنجی، تهران: طهوری.
فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی (گروه واژه‌گزینی) (1395) فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان (دفتر چهارم)، تهران: فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی
فضایی، یوسف (1387) «مفهوم تابو و اقسام آن»، چیستا، ش252: ص 36تا84.
کزّازی، میرجلال الدّین (1391) دفتر دانایی و داد (بازنوشت شاهنامه)، تهران: معین.
محمدی، علی، انتصار پرستگاری و فهیمه ارتقایی (1394) «روایتی نو از تدوین حماسة ملی (شاهنامه)»، کهن‌نامة ادب پارسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، د 6، ش 2، ص 115 تا 145.
مهرآبادى، میترا (1379) شاهنامه کامل فردوسى‏، 3 جلد، تهران: نشر روزگار.
موسوی، سجاد و ابراهیم بدخشان (1393) «بررسی زبان‌شناختی به‌گویی در زبان فارسی»، جستارهای زبانی، ش 1(17): ص 1تا26.
موسوی، سجاد و ابراهیم بدخشان (1395) «بررسی حسن ‌تعبیر در زبان فارسی: رویکردی گفتمانی»، پژوهش‌های زبان‌شناسی تطبیقی، ش 6 (12)، ص 55تا67.
مولوی، جلال‌الدین محمد (1385) شرح جامع مثنوی معنوی، تألیف کریم زمانی، تهران: اطلاعات.
نوروزی، علی و جمشید عباس‌زاده (1389) «حسن تعبیر در زبان و ادبیات عربی، شـیوه‌ها و انگیزه‌ها»، زبان و ادبیات عربی، شماره 3، ص 149تا174
یغمایى‏، اقبال (1372) گفتار دهقان، تهران‏: توس‏.
 
Allan, K. & K. Burridge, (1991). Euphemism and Dysphemism: Language Used as Shield and Weapon. New York: Oxford University Press.
Casas Gomez, Miguel. (2009). “Towards a New Approach to the Linguistic Definition of Euphemism”. Language Sciences. Vol. 31. Pp 725-739.
Crespo Fernández, E. (2005). “Euphemistic strategies in politeness and face concerns”. Bibilid, Pragmalingüística. Vol. 13. Pp. 77-86.
Fan, Z. (2006). "The Mechanism of Euphemism: A Cognitive Linguistic Interpretation". US- China Foreign Language. Vol. 4. No. 7(34).
Liedlich, R. D. (1973). Coming to terms with language: An anthology. New Jersey: John Wiley & Sons.
Rawson, H. (1981). A Dictionary of Euphemisms and Other Doubletalk. New York: Crown Publishers, Inc.
Wardaugh, R. (2006), An Introduction to Sociolinguistics. Blackwell, Oxford.
Warren, Beatrice. (1992). “What Euphemisms Tell us about the Interpretation of Words”. Studia Linguistica. No. 46 (2). Pp. 128-172.
 

Files

Share

How to cite

Statistics