Critique and Analysis of the Central World Image in Neser Khosro’s works

Document Type : علمی - پژوهشی

Authors

1 1. PhD student, Department of Persian Language and Literature, Ilam University.

2 Associate Professor, Department of Persian Language and Literature, Ilam University. Iran.

3 Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, Ilam University.

Abstract

The theme of the world is one of the most important central images in Neser Khosro’s works. The poet’s special experiences, the extend of his knowledge and dedication to the society put contemplation on the world and human at the center of his art and thinking. Sometimes he considers the world from a judgmental point of view and points to the creation, intelect, general soul, the position of the sky and earth, the effects of the heavens on the lower world and the creation of the humankind. Nevertheless on another level, he deprecates the material world and regards it as the enemy of the mankind. However the posive face of the world, as a venue to store provisions for the journey and a corridor of liberation, is again another level of his enccounter of the world. This study purports to be an evaluation and a macro-analysis of the world image, the clusters of which have been set forward for 700 times in Neser Khosro’s poem. Such an account will shed light on Neser Khosro’s unique image-creation style as well as recognizing his mentality and worldview.

Keywords

References

  1. منابع
  2. نهج‌البلاغه. (1380). ترجمۀ سید جعفر شهیدی. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
  3. ابن‌سینا، حسین بن عبدالله. (1383). رسالۀ نفس. تصحیح موسی عمید. همدان: دانشگاه بوعلی‌سینا و انجمن مفاخر و آثار فرهنگی.
  4. ابن‌ماجه، أبی‌عبدالله محمدبن یزید. (1326ق/ 1918). سنن ابن‌ماجه. تحقیق و تعلیق محمد فؤاد عبدالباقی. قاهره: دارأحیاء الکتب العربیه.
  5. ابوالمعالی، محمد بن نعمت علوی. (1376). بیان‌الادیان. تصحیح محمدتقی دانش‌پژوه. تهران: بنیاد موقوفات افشار.
  6. ابویعقوب سجستانی. (1327). کشف‌المحجوب. تصحیح هنری کربن. تهران: انستیتو ایران و فرانسه.
  7. ارسطو. (1389). سماع طبیعی (فیزیک). ترجمۀ محمد حسن لطفی. تهران: انتشارت طرح نو.
  8. ــــــ . (1369). دربارۀ نفس. ترجمۀ ع. م. د. تهران: انتشارات حکمت.
  9. اسماعیل‌پور. ابوالقاسم. (1387). اسطورۀ آفرینش در آیین مانی. تهران: انتشارات کاروان.
  10. افلاطون. (1380). دورۀ آثار افلاطون. ترجمۀ محمد حسن لطفی. تهران: انتشارات خوارزمی.
  11. برتلس، آی. ی. (1346). ناصرخسرو و اسماعیلیان. ترجمۀ یحیی آرین‌پور. تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
  12. جاحظ، عمر بن بحر. (1385ق/ 1966م). الحیوان. الجزءُ الرّابع. تحقیق عبدالسلام هارون. مصر: مطبعه مصطفی البابی.
  13. ـــــــــــــــــــ . (1362ق/ 1943م). الحیوان. الجزءُ الخامس. تحقیق عبدالسلام هارون. مصر: مطبعه مصطفی البابی.
  14. حیدری، فاطمه. (1390). «عالم صغیر و عالم کبیر در آثار منثور ناصرخسرو». گوهر گویا. س 5، ش 4: 119 ـ 144.
  15. دشتی، علی. (1362). تصویری از ناصرخسرو. تهران: سازمان انتشارات جاویدان.
  16. دفتری، فرهاد. (1386). تاریخ و عقاید اسماعیلیه. ترجمۀ فریدون بدره‌ای. تهران: فرزان روز.
  17. دوبوکور، مونیک. (1391). رمزهای زنده جان. ترجمۀ جلال ستاری. تهران: مرکز.
  18. دهبد، غلامرضا. (1394). «اسطورۀ آفرینش از نگاه اسماعیلیه و اصطلاحات آن». ادبیات عرفانی و اسطوره‌شناختی. س 11، ش 38: 64 ـ 84.
  19. رزاق‌زاده شبستری، سولماز. (1392). «دنیا در پهنۀ اشعار ناصرخسرو». پژوهشهای علوم انسانی دانشگاه اصفهان. س4. ش 22: 33 ـ 56.
  20. رسائل اخوان‌الصفا. (1347ه. ق/ 1928م). الجزء الرابع. تصحیح خیرالدین زرکلی. مصر: المطبعه العربیه.
  21. ـــــــــــــــــ . (1305ه). قسم ثانی. به کوشش نورالدین جیواخان. بمبئی: مطبعۀ نخبه‌الاخبار.
  22. ـــــــــــــــــ . (1306ه). قسم الثالث. به کوشش نورالدین جیواخان بمبئی: مطبعۀ نخبه‌الاخبار.
  23. رشیدالدین فضل‌الله همدانی. (1387). جامع‌التواریخ. تصحیح محمد روشن. تهران: میراث مکتوب.
  24. زمرّدی، حمیرا. (1388). نقد تطبیقی ادیان و اساطیر، تهران: زوار.
  25. ذبیحی، رحمان. (1396). «جستجو در سرچشمه‌ها و تحلیل بنمایۀ "درخت" در آثار ناصرخسرو». زبان و ادبیات فارسی. س 25، ش 82: 113 ـ 131.
  26. سنایی، مجدود بن آدم. (1377). حدیقه‌الحقیقه. تصحیح و تحشیه مدرس رضوی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  27. شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1380). صور خیال در شعر فارسی. تهران: آگه.
  28. شهمردان بن ابی‌الخیر. (1362). نزهت‌نامۀ علایی. تصحیح فرهنگ جهان‌پور. تهران: مؤسسۀ مطالعات فرهنگی.
  29. صفا، ذبیح‌الله. (1386). تاریخ ادبیات در ایران. جلد 2. تهران: انتشارات فردوس.
  30. طبری، محمد بن ایوب الحاسب. (1391). تحفه‌الغرائب. تصحیح جلال متینی. تهران: کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی.
  31. عبدالهادی مراغی، محمد بن محمود. (1388). منافع حَیَوان. به کوشش محمد روشن. تهران: بنیاد موقوفات افشار.
  32. فتوحی، محمود. (1389). بلاغت تصویر. تهران: سخن.
  33. فرنبغ دادگی. (1390). بندهشن. ترجمۀ مهرداد بهار. تهران: توس.
  34. فروزانفر، بدیع‌الزمان. (1387). سخن و سخنوران. تهران: انتشارات زوّار.
  35. فلوطین. (1389). دورۀ آثار فلوطین. ترجمۀ محمد حسن لطفی. تهران: انتشارات خوارزمی.
  36. کرمانی، حمیدالدین احمد. (1952م/1371ق). راحه العقل. تحقیق محمد کامل حسین و محمد مصطفی حلمی. قاهره: دارالفکر العربی.
  37. گمپرتس، تئودر. (1375). متفکران یونانی. ترجمۀ محمد حسن لطفی. تهران: انتشارات خوارزمی.
  38. مجتبایی، فتح‌الله. (1394). «نگاهی دیگر به تاریخ وفات ناصرخسرو». نامۀ فرهنگستان. س 14، ش 4: 14 ـ 19.
  39. مجمل‌الحکمه. (1387). به کوشش محمد تقی دانش‌پژوه و ایرج افشار. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی.
  40. محسنی، مرتضی، غنی‌پورملکشاه، احمد و حقیقی، مرضیه. (1393). «جهانشناسی ناصرخسرو و مقایسۀ آن با جهانشناسی مانی». آیینۀ معرفت. س 14، ش 38: 43 ـ 64.
  41. محقق، مهدی. (1386). تحلیل اشعار ناصرخسرو. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  42. مولایی، چنگیز. (1388). «دیو». دانشنامۀ زبان و ادب فارسی. ج3. تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
  43. ـــــــــــــ . (1388). «زُروان». دانشنامۀ زبان و ادب فارسی. ج3. تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
  44. میرقادری، سید فضل‌الله و غلامی، منصوره. (1388). «بررسی تطبیقی سیمای دنیا در شعر ناصرخسرو و ابوالعلاء»، ادبیات تطبیقی. س1. ش 1: 207 ـ 236.
  45. ناصرخسرو، ابومعین. (1365). دیوان. تصحیح مجتبی مینوی و مهدی محقق. تهران: دانشگاه تهران.
  46. ـ ــــــــــــــــ . (1380). دیوان اشعار. به اهتمام سیدنصرالله تقوی، مقدمۀ سیدحسن تقی‌زاده، تصحیح مجتبی مینوی و تعلیقات استاد دهخدا. تهران: انتشارات معین.
  47. ــــــــــــــــ . (1391). زادالمسافرین. تصحیح و تحشیه محمد بذل الرّحمن. تهران: اساطیر.
  48. ــــــــــــــــ . (1363). جامع‌الحکمتین. تصحیح هانری کربن و محمد معین. تهران: طهوری.
  49. ــــــــــــــــ . (1382). وجه دین. با مقدمۀ تقی ارانی. تهران: اساطیر.
  50. ــــــــــــــــ . (1390). گشایش و رهایش. تصحیح و مقدمۀ سعید نفیسی. تهران: اساطیر.
  51. ـــــــــــــــ . (1384). خوان الاخوان. تصحیح و تحشیۀ علی قویم. تهران: اساطیر.
  52. ـــــــــــــــ . (1373). سفرنامه. به کوشش محمد دبیرسیاقی. تهران: زوّار.
  53. ویدن‌گرن، گئو. (1390). مانی و تعلیمات او. ترجمۀ نزهت صفای اصفهانی. تهران: نشر مرکز.
  54. هالم. هاینتس. (1390). «جهانشناسی اسماعیلیۀ پیش از فاطمیان». در «تاریخ و اندیشه‌های اسماعیلی در سده‌های میانه» تدوین فرهاد دفتری. ترجمۀ فریدون بدره‌ای. تهران: فرزان روز.
  55. هانسبرگر. آلیس سی. (1380). ناصرخسرو لعل بدخشان. ترجمۀ فریدون بدره‌ای. تهران: فرزان روز.
Journal of History of Literature
Volume 13, Issue 1
2020
Pages 147-168

Files

Share

How to cite

Statistics