One of the most fruitful periods of literary criticism in the history of Persian literature is the era of Indian-style poetry, in which treatises were composed specifically on literary criticism. In some tazkiras and treatises on rhetoric, there are detailed scientific criticisms and opinions, which indicate the height of literary criticism in terms of quantity and quality. Especially in the Indian subcontinent, scholarly critics like Khan Arzu and Azad Bilgrami created valuable works in rhetoric and literary criticism. Khan Arzu authored independent treatises on literary criticism, but Bilgrami’s criticisms should be searched for in his tazkiras (especially Khizanah-i Amirah) and rhetorical treatise (Ghizlan ul-Hind). Azad Bilgrami has looked at Persian poems from different perspectives such as linguistics, rhetoric, prosody, and stylistics and has expressed pioneering opinions in these areas. Azad should be considered one of the prominent rhetoricians of the eighteenth century due to his original treatises in the field of rhetoric, Ghizlan ul-Hind and Subhat al-Marjan. Therefore, his rhetorical approach to literary criticism is of particular importance. In this paper, Azad’s rhetorical criticisms have been collected and explained, then his aesthetic viewpoints have been extracted, analyzed, and categorized through the criticisms. Most of his rhetorical perspectives aim to create semantic congruence and correlations, expand the association network of words, and increase their connection. His criteria for literary beauty include escaping from the constraints of the real world and distancing imagination from the limits of nature laws and the conventions of the mind. Azad considers “applicability by native speakers” to be one of the essential criteria for the correctness of unfamiliar language constructions and strange metaphors and similes. He also considers the expansion of the aspects of similarity to be the criteria of the excellence of similes. The beauty of poetry in his opinion is based on the three pillars of aesthetic astonishment, congruence, and objectivity.
آزاد بلگرامی، میرغلامعلی (۱۳۹۰) خزانۀ عامره، تصحیح ناصر نیکوبخت و شکیل اسلم بیگ، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. آزاد بلگرامی، میرغلامعلی (1392) سرو آزاد، مآثرالکرام، به کوشش زهره نامدار، تهران: شرکت سهامی انتشار. آزاد بلگرامی، میرغلامعلی (۱۳۸۲) غزالان الهند، تصحیح سیروس شمیسا، تهران: صدای معاصر. ابوهلال عسکری (1397) برتری بین بلاغت عرب و عجم، مقدمه و متن و ترجمه و تعلیقات دکتر سیروس شمیسا، تهران: قطره. بنی‌هاشمی، بهمن (1394) «تصحیح انتقادی دیوان اشعار آزاد بلگرامی»، به راهنمایی تقی پورنامداریان، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. جاحظ، ابوعثمان عمربن بحر (2002) البیان‌و‌التبیین، تقدیم و تبویب و شرح علی بوملحم، بیروت: دار و مکتبة‌الهلال حاکم لاهوری، عبدالحکیم (۱۳۹۰) تذکرۀ مردم دیده، تصحیح علیرضا قزوه، تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. سرخوش، محمد افضل (1389) کلمات‌الشعراء، تصحیح علیرضا قزوه، تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. سیالکوتی، وارسته مل (۱۳۸۳) جواب شافی، تصحیح سیروس شمیسا، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی. صائب تبریزی، میرزامحمدعلی (1367) دیوان صائب تبریزی، به‌کوشش محمد قهرمان، 7 ج، تهران: علمی و فرهنگی. طالب آملی (1346) کلیات اشعار ملک‌الشعرا طالب آملی، تصحیح طاهری شهاب، تهران: انتشارات سنایی عباس، حسن (۱۳۸۴) احوال و آثار میر غلامعلی آزاد بلگرامی، تهران: بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار یزدی. فتوحی، محمود (۱۳۸۵) نقد ادبی در سبک هندی، تهران: سخن. فتوحی، محمود (1396) «مصرع برجسته، میدان نازک‌اندیشی در سبک هندی»، شبه قاره (ویژه‌نامۀ نامۀ فرهنگستان)، ش 6: 7 تا 24. لاهوری، ابوالبرکات منیر (1977) کارنامۀ منیر، تصحیح سید محمد اکرم، اسلام آباد: بی‌نا. لودی، شیرعلی خان (1377) مرآةالخیال، تصحیح حمید حسنی و بهروز صفرزاده، تهران: روزنه.
Banihashemi, B. and Pournamdarian, T. (2022). Azad Bilgrami’s Aesthetic Criteria; In the Rhetorical Critique of Persian Poetry. Journal of History of Literature, 15(1), 75-104. doi: 10.52547/hlit.2022.226808.1120
MLA
Banihashemi, B. , and Pournamdarian, T. . "Azad Bilgrami’s Aesthetic Criteria; In the Rhetorical Critique of Persian Poetry", Journal of History of Literature, 15, 1, 2022, 75-104. doi: 10.52547/hlit.2022.226808.1120
HARVARD
Banihashemi, B., Pournamdarian, T. (2022). 'Azad Bilgrami’s Aesthetic Criteria; In the Rhetorical Critique of Persian Poetry', Journal of History of Literature, 15(1), pp. 75-104. doi: 10.52547/hlit.2022.226808.1120
CHICAGO
B. Banihashemi and T. Pournamdarian, "Azad Bilgrami’s Aesthetic Criteria; In the Rhetorical Critique of Persian Poetry," Journal of History of Literature, 15 1 (2022): 75-104, doi: 10.52547/hlit.2022.226808.1120
VANCOUVER
Banihashemi, B., Pournamdarian, T. Azad Bilgrami’s Aesthetic Criteria; In the Rhetorical Critique of Persian Poetry. Journal of History of Literature, 2022; 15(1): 75-104. doi: 10.52547/hlit.2022.226808.1120
)