Peace and Tolerance in the Thoughts of Rumi and Attar In Comparison with Mulla Sadra’s Pacifist Approach

Document Type : علمی - پژوهشی

Authors

1 Ph.D. candidate, Persian language and literature, University of Tehran, Tehran, Iran

2 Professor, Department of Persian Language and Literature, University of Tehran, Tehran, Iran

3 Associate Professor, Department of Political Science, University of Tehran, Iran

Abstract

Peace is one of the human concerns which has been a significant concept in mystical literature and philosophical ideas. In the works of Attar and Rumi, two prominent Iranian poets, peace-seeking has been introduced and reflected as a social need to eliminate grudges and enmities. Mulla Sadra, the famous Iranian philosopher, also paid special attention to the concept of peace and tolerance. This article, with a descriptive-analytical method, studies the concept of peace-seeking in the works of Attar and Rumi and compares it with the philosophical view of Mulla Sadra on peace. It aims to examine the level of convergence and disagreement between Attar and Rumi’s Sufi views and Mulla Sadra’s philosophical approach to peace, as well as the possibility of linking their views. The result shows that pacifism as a social current in the works of Attar and Rumi under the title of “inner peace” and “total peace” has constant stability. With a Sufi attitude, Attar and Rumi have invited people to achieve inner peace and total peace on the basis of mystical experience (discovery and intuition) and in the light of moral virtues such as love, tolerance, contentment, and goodness. Mulla Sadra has also considered the manifestations of peace as the means to attain the position of “perfect man”; but the foundation of peace in Sadra’s philosophy, unlike the above-mentioned poets, is based on theoretical rationality with a moderate and justice-oriented approach, and he considers security in social life as a necessary factor for achieving peace.

Keywords

References

اسدپور، رضا (1393) «عرفان اسلامی و صلح جهانی بر اساس اندیشه­های ابن‌عربی»، مجموعۀ مقالات منتخب هجدهمین همایش حکیم ملاصدرا: فلسفه و صلح جهانی، ص 373تا396.
اکبریان، رضا (1388) جایگاه انسان در حکمت متعالیۀ ملاصدرا،  تهران: علم.
انصاری، خواجه عبدالله (1382) مناجات‌نامۀ خواجه عبدالله انصاری، تصحیح محمد حماصیان، کرمان: خدمات فرهنگى کرمان‏.
انصاری، خواجه عبدالله (بی‌تا)، طبقات‌الصوفیه، بی‌جا: بی‌نا.
بوتول، گاستون (1388) جامعه‌شناسی صلح، ترجمۀ هوشنگ فرخجسته، تهران: جامعه‌شناسان.
رضازاده شفق، صادق (1352) تاریخ ادبیات ایران، تهران: دانشگاه پهلوی.
زرین‌کوب، عبدالحسین (1384) بحر در کوزه، تهران: علمی
دلیر، بهرام (1396) الگوی نظام سیاسی در حکمت متعالیه، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
سجادی، سیدجعفر (1379) فرهنگ اصطلاحات فلسفی ملاصدرا، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
سرامی، قدمعلی(۱۳۸۶) «راه گردنه در گردنۀ کمال: بررسی تفکر مبتنی بر ’صلح کل‘ و آشتی­جویی در اندیشۀ مولانا»، کتاب ماه ادبیات، ش 21. ص51 تا 75
سروش، عبدالکریم (1371) «حافظ و مولوی» از کتاب «سخن اهل دل»، (مجموعه مقالات کنگرۀ بین‌المللی بزرگداشت حافظ)،  ناشر: کمیسون ملی یونسکو در ایران ، ص 559 تا 597 .
سلیمانی، فرانک (1388) جلوه‌های صلح و بشر دوستی در اشعار مولانا، حافظ و سعدی، همدان: فصلنامه علمی امداد و نجات ، دوره اول شماره 3ص 51تا68.
شجیعی، پوران (1373) جهان‌بینی عطار، تهران: ویرایش.
شریعت، جهانگیر (1397) «تدوین الگوی امنیت از دیدگاه فلسفه اسلامی»، رسالۀ دکتری، دانشگاه عالی دفاع ملی.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1378) زبور پارسی، تهران: آگه.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1392) زبان شعر در نثر صوفیه، تهران: سخن.
صدرالدین شیرازی، محمدبن‌ابراهیم (1366) الشواهدالربوبیه، ترجمۀ ج. مصلح، تهران: سروش.
صدرالدین شیرازی، محمدبن‌ابراهیم (1388) اسفار اربعه، ترجمۀ م. خواجوی، تهران: مولی.
صدرالدین شیرازی، محمدبن‌ابراهیم (1389) رسالۀ سه اصل، ترجمۀ م. خواجوی، تهران: مولی.
صدرالدین شیرازی، محمدبن‌ابراهیم (1419) اسفار اربعه، ج7، بیروت: دار احیاءالتراث العربی.
صفا، ذبیح‌الله (1346) «’صلح‘و ’وداد‘ در عرفان و ادب فارسی»، مجلۀ مهر، س13، ش 2، ص40تا54.
عطار نیشابوری، فریدالدین (۱۳۷۶) دیوان عطار، تهران: نخستین.
عطار نیشابوری، فریدالدین (۱۳۸۸) مصیبت‌نامه، تهران: سخن.
عطار نیشابوری، فریدالدین (۱۳۹۳) منطق‌الطیر، تهران: سخن.
عطار نیشابوری، فریدالدین (1394) تذکرة‌الأولیا، تهران: هرمس.
عطار نیشابوری، فریدالدین (1392) الهی‌نامه،  تهران: سخن.
عطار نیشابوری، فریدالدین (1393) اسرار‌نامه، تهران: سخن.
غزالی، ابوحامد محمد (1383) کیمیای سعادت، به تصحیح حسین خدیوجم، تهران: علمی و فرهنگی.
فروزانفر، بدیع الزمان (1315) رساله در تحقیق اصول و زندگی مولانا جلال الدین محمد مشهور به مولوی، تهران: مطبعۀ مجلس.
قشیری، ابوالقاسم (1374) ترجمۀ رسالۀ قشیریه، به تصحیح بدیع‌الزمان فروزانفر، تهران: علمی و فرهنگی.
کردیان، شکوفه (1394) «صلح و جایگاه آن در مثنوی»، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامشهر.
لک‌زایی شریف و نجمه کیخا (1397) «صلح از نظر صدرالمتألهین شیرازی»، حکمت اسلامی، د 5، ش 16، ص 179تا198
مظاهری‌، عبدالرضا (1394) «نقد و بررسی نقش صلح­طلبی در متون عرفانی»، عرفان اسلامی، ش 46، ص35تا54.
ملکی، آیلار و رضا حسینی‌فر (1398) «تحقق ’صلح جهانی‘ بر مبنای حکومت اسمای ­الهی در عرفان اسلامی»، انسان‌پژوهی دینی، ش 42، ص183تا200.
ملکیان، مصطفی (1397) «صلح درون و صلح بیرون از نظرگاه مولانا»، هشتمین نشست "مهر مولانا "(سخنرانی).
مولوی، جلال‌الدین محمد (۱۳۸۴) کلیات شمس، تهران: طلایه.
مولوی، جلال‌الدین محمد (1396) مثنوی معنوی، تهران: پیام عدالت.
میرزایی، نورالدین و حسنیه‌السادات حسینی (1396) «نقش روانشناسی و عرفان در تقویت صلح درون»، عرفان اسلامی، س 14، ش 54، ص255تا271.
میر کوشش، امیرهوشنگ و شهرزاد نوری صفا (1392) «هستی‌شناسی صلح بین‌الملل در بستر فرهنگ مدارا و صلح ایرانی»، راهبرد، س22، ش 68، ص7تا32.
نسفی، عزیزالدین (1993) الإنسان الکامل، به تصحیح هانری کربن، تهران: انیسیتو ایران و فرانسه.
هجویری، ابوالحسن علی‌بن‌عثمان (1393) کشف‌المحجوب، به تصحیح محمود عابدی، تهران: سروش.
همایی، جلا­ل­الدین (1369) مقالات ادبی، تهران: هما.

Files

Share

How to cite

Statistics