نقد و بررسیِ کتاب: «تاریخ بدن در ادبیات» نوشته‌ی سید مهدی زرقانی

نوع مقاله : نقد کتاب

نویسنده

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

کتاب تاریخ بدن در ادبیات، نوشته­ی سید مهدی زرقانی و همکاران(1398)، به سیرِ شکل­گیری بدن­های مختلف و طبقه­ی بندی آن­ها در تاریخ ادبیات فارسی می­پردازد و تلقی­های مختلف درباره­ی بدن را در آثار شاعران، عارفان و هنرمندان بررسی می­کند. از حیث مو ضوع، کتاب حاضر بسیار بدیع و  نو به شمار می­آید، اما با توجه به همین نو بودن و عدمِ پیشینه­ی پژوهشی مفصل، ناگزیر دچار برخی لغزش­ها و نقصان­هایِ «محتوایی» و «ساختاری» شده­است. از آن­جا که ممکن است این اثر مورد استناد و استفاده­ی دیگر پژوهشگران قرار­گیرد، ذکرِ پاری از لغزش­های کتاب ضروری می­نماید. بنابراین مقاله­ی حاضر با ابتناء بر تعاطی افکار و به دور از داوری­های غرض ورزانه، نگاشته شده تا با تأمل، درنگ و گفت­وگو، برخی مسائل ِموجود در کتاب، مورد «بازنگری» و «اصلاح» قرار­گیرند. از جمله لغزش­های کتاب می­توان به: خطاهای روش­شناسانه، تناقض­گویی، تقلیل­گرایی، چارچوبِ نظری ضعیف، نظرگاهِ­ تک بُعدی(ایدئولوژیک)، فقدانِ برخی منابع مهم، عدم انسجام و چندپارگی در اهداف پژوهش و ...، اشاره کرد. در مقاله­ی حاضر به تبیین و تنقیح برخی نکاتِ مذکور و  نقدِ آن­ها، می پردازیم.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Book Review: "The History of the Body in Literature" by Seyyed Mehdi Zarqani

نویسنده [English]

  • hamed tavakoli darestani
phd student
چکیده [English]

The Book of Body History in Literature, by Seyyed Mehdi Zarghani et al. (1398), deals with the development of different bodies and their classification in the history of Persian literature and their different views. Examines the body in the works of poets, mystics, and artists. From the point of view of the present, the present book is very novel and novel, but given its newness and lack of detailed research background, it inevitably suffers from some "content" and "structural" slips and defects. That's right. Since this work may be cited and used by other scholars, mentioning the book's slips is necessary. The present article, therefore, is based on a thought-provoking, far-fetched judgment, in order to "revise" and "refine" some of the issues in the book by reflection, reflection, and discussion. Book slides can include: Methodological errors, Contradition, Reduction, Weak theoretical framework, One-dimensional (ideological) view, Lack of some important resources, He noted the lack of coherence and fragmentation in the aims of the research and so on. In the present article, we will explain and critique some of these points and their critiques.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Body History
  • Sufism
  • Reductionism
  • Power Discourse
  • Michel Foucault
  • احمدی، بابک (1391)، رسالۀ‌‌ تاریخ، چاپ سوم، تهران: نشر مرکز.
  • پاکتچی، احمد (1376)، «اباضیه و تاریخ‌‌نگاری»، مقالات و بررسی‌‌ها، دفتر 61، صص 155-172.
  • _________ (1386)، «روش‌شناسی تاریخ ادبیات در فضای خاورشناسی روسیه»، پژوهشنامه علوم انسانی، ش.54، صص 139-154.
  • پازوکی، شهرام (1366)، «معنای دیالکتیک، در تاریخ فلسفه غرب»، فرهنگ، ش.1 صص 109-118.
  • __________(1383)، «تاریخیگری و نسبت آن با بنیادهای نظری تاریخ هنر»، فرهنگستان هنر، ش.10، صص 4-13.
  • خالقی مطلق، جلال (1375) «تن کامه سرایی در ادب فارسی»، مجله ایران‌شناسی، سال ششم، ش.29. صص 15-54.
  • فتوحی رودمعجنی، محمود (1387)، نظریۀ‌‌ تاریخ ادبیات، تهران: سخن
  • دریدا، ژاک (1392)، «گفت و گو با ژاک دریدا، در هر «نه» یک «آری» وجود دارد»، نیکهیل پادگوانکار، ترجمۀ‌‌ محمد حسین واقف، روزنامه بهار.
  • زرقانی، سید مهدی (1390)، تاریخ ادبی ایران و قلمرو زبان فارسی، چاپ دوم، تهران: سخن.
  • ـــــــــــــ (1384)، چشم انداز شعر معاصر ایران، تهران: ثالث.
  • ــــــــــــــ و دیگران (1398)، تاریخ بدن در ادبیات، تهران: نشر سخن.
  • کار، ئی. ایچ (1396)، تاریخ چیست؟، چاپ هفتم، تهران: نشر خوارزمی.
  • رامی، شرف‌‌الدین (1393)، انیس‌‌العشاق، به تصحیح و اهتمام عباس اقبال، تهران: نشر میترا.
  • سارلی، ناصرقلی (1391)، دوره‌‌بندی تاریخ ادبی، پیشینه، خاستگاه‌‌های فلسفی و کارکردها، مجلۀ‌‌ تاریخ ادبیات، ش. 73/3، صص 91-116.
  • _________(1392)، رویکردها و شیوه‌‌های دوره‌‌بندی در تاریخ ادبی، مجلۀ‌‌ فنون ادبی، ش.2 صص 89-108.
  • ستاری، جلال (1388)، سیمای زن در فرهنگ ایران، چاپ پنجم، تهران: نشر مرکز.
  • شمیسا، سیروس (1381)، شاهد بازی در ادبیات فارسی، تهران: فردوس.
  • شفیعیون، سعید (1389)، «سراپا؛ یکی از انواع ادبی غریب فارسی»، جستارهای ادی، ش. سوم، صص 147-174.
  • شیخ صدوق، محمد بن علی(1403ق)، الخصال، جلد دوم، تصحیح علی اکبر غفاری، جامعه مدرسین: قم.
  • لوبروتون، داوید (1392)، جامعه شناسی بدن، تهران: نشر ثالث.
  • محمدی آشتیانی، علی (1373)، حجاب در ادیان الهی، قم: نشر اشراق.
  • میلز، سارا (1397)، میشل فوکو، چاپ چهارم، تهران: نشر مرکز.
  • نوری، میرزا حسین(1408ق)، مُستَدرَکُ الوَسائل و مُستَنبَطُ المَسائل جلد اول، مؤسسة آل البیت لاحیاء التراث: قم.
  • نیکویی، علی‌‌رضا (1390)، «نقد و بررسی کتاب تاریخ ادبی ایران و قلمرو زبان فارسی: تطور و دگردیسی ژانرها»، فصلنامۀ‌‌ نقد ادبی، ش‌‌15، صص 231-248.
  • __________(1398)، «مرور انتقادی کتب نقد ادبی در زمینه آبشخورهای نقد»، مجلۀ‌‌ ادبیات پارسی معاصر، ش.1 صص 197-219.

 

  • Foucault, Michael(1977), Dicipline&Punish, The Birth of the Prison, Transelated frome the French By Alan sheridan, A Divison of Random house.Inc.New york.
  • Foucault, Michael(1984), The History of sexuality,The care of the self, volume 3, translated from the french by Robert hurley, Pantheon books, new york.
  • Jeffries, Lesley(2007), Textual Construction of the Female body, A critical Discourse Approach, published By PALGRAVE MACMILLAN.
  • Olssen, Mark. (1999), Michel Foucault: materialism and education, An imprint of Greenwood Publishing Group, Inc.
  • Wolfson, Harry Austryn, (1976), The philosophy of the kalam, Massachusetts & London, Harvard University Press.
  • Suleiman, susan Rubin(1986), the female body in western culture: Contemporary perspetives, Harvard University Press.