واقعیّت و تخیّل، دو مولّفة هویّت‌سازی در سه شخصیّت رمان «جزیرة سرگردانی» و «ساربان سرگردان»

نوع مقاله : مروری

نویسنده

دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه محقّق اردبیلی

چکیده

رمان دو جلدی «جزیرة سرگردانی» و «ساربان سرگردان»، نوشتة سیمین دانشور، حدّاقل دو سطح دارد: سطح داستانی یا روایی و سطح رمزی یا تأویلی. نویسنده در خلق آن، زبان هنری و نمادین را در دقیقرین و ظریفت‌ترین کیفیّت بکار گرفته و رمزهای بدیع و متنوّع آفریده است. ساختارهای زبانی، شخصیّت‌ها، وضعیّت‌ها و صحنه‌ها بیشترین ظرفیّت رمزپروری را به نمایش گذاشته‌اند. شخصیّت‌های مهمّ رمان بر گرتة هویّت تاریخی تعدادی از روشنفکران معاصر نویسنده آفریده شده‌اند. به گونه‌ای که بدون مقایسة شخصیّت‌های داستانی با شخصیّت‌های تاریخی، نمی‌توان به تحلیل بایستة رمان اقدام کرد. نویسنده با به کار گرفتن هویّت تعدادی از روشنفکران در آفرینش شخصیّت‌های داستانی، نظریّات تاریخی خود را بیان کرده است؛ تا جایی که سطح روایی رمان یک داستان تخیّلی و سطح رمزی آن متضمن نظریّات تاریخی نویسنده درخصوص تاریخ معاصر ایران در بین سال‌های 1332 تا 1357 است. در این نوشته با استفاده از قراین و وضعیّت‌ها و صحنه‌ها و ساختارهای زبانی و دیگر عناصر و جزئیات اثبات کرده‌ایم که هستی و مراد و سلیم هر یک به تنهایی از مجموع چند خصلت چند شخصیّت‌ تاریخی از جمله آل‌احمد، شریعتی، ملکی، فردید، بازرگان و دانشور ساخته شده‌اند و سیمای ایشان از این طریق وارد نگارة هنر شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Reality and Imagination: Two Elements of Identification of Three Characters in "Wandering Island" and "wandering Cameleer".

چکیده [English]

Simin Daneshvar's two-volume novel, Wandering Island and wandering Cameleer has at least two layers: a narrative layer and an interpretative layer. The author used artistic and symbolic language in its most precise and subtle quality and created new and varied codes. Linguistic structures, characters, situations, and scenes exhibit the greatest encoding capacity. Important characters in the novel are based on the identity of a number of author’s contemporary intellectuals. In a way that without comparing fictional characters with historical characters the novel cannot be analyzed properly. The author has expressed her historical theories by using the identity of a number of intellectuals in the creation of fictional characters. To the extent that the narrative layer of the novel is a fictional story and the interpretative layer contains the author's historical views on contemporary Iranian history between 1332 and 1357. In this article, using clues, situations, scenes, linguistic structures, and other elements and details, we have proved that Hasti, Morad and Salim are influenced by a few characteristics of several historical figures, including Al-Ahmad, Shariati, Maleki, Fardid, Bazargan and Daneshvar.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Daneshvar
  • Wander Island
  • Wandering Cameleer
  • Morad
  • Salim
  • Hasti