واکاوی و مقایسة ابهام در شعر خاقانی و بیدل

نوع مقاله : مروری

نویسنده

استادیار دانشگاه شهید بهشتی تهران

چکیده

اگر خط‌ّ سیر ابهام را در شعر فارسی پیگیری کنیم، خاقانی و بیدل از نقطه‌های اوج آن خواهند بود. پیچیدگی و دیریابی معنای شعر این دو شاعر، مجال شکل‌گیری افکار گوناگون را در خصوص شعر آنان فراخ کرده، تا جایی که که گاه دربارة یک بیت، چندین نظر بیان شده است. این مقاله بر آن است با نگاهی به ابهام و تقسیم‌بندی‌های آن، به بررسیِ ابهام در شعر خاقانی و بیدل از دو منظر واژگانی و نحوی بپردازد. در سطح واژگانی، مواردی همچون کاربرد واژگان دیرین و کم‌کاربرد، ترکیب واژگان و کاربرد واژگان و ترکیبات سایر علوم نمود خواهد یافت و در سطح نحوی، مواردی مانند ابهام زبانی، ابهام هنری و ابهام بر اثر نادرستی تصحیح. بایستگی مطالعه دربارۀ خاقانی و بیدل به‌عنوان دو شاعر برجستة زبان فارسی، اهمیّت و ضرورت این تحقیق را نمایان می‌سازد. روش تحقیق به‌صورت اسنادی و با استفاده از امکانات کتابخانه‌ای است. نتیجة پژوهش، همسنجی گونه‌های ابهام در شعر خاقانی و بیدل از طریق به‌دست دادن نمودار است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Comparison of Ambiguity in Khaghani and Bedil's Poetry

چکیده [English]

If we investigate the trend of ambiguity in Persian poetry, Khaghani and Bedil will be among its peaks. The complexity of their poems has expanded the opportunity for different ideas about their poetry, to the extent that sometimes several opinions have been expressed about a single verse. This article aims to investigate the ambiguity in Khaghani and Bedil's poetry from two lexical and syntactic perspectives. At the lexical level, the use of old and underutilized words, the combination of words and the use of words and combinations of other sciences will be manifested, and at the syntactic level, things such as linguistic ambiguity, artistic ambiguity and ambiguity caused by incorrect textual criticism. The necessity of studying Khaghani and Bedil as two prominent poets of the Persian language shows the importance of this research. The research method is documentary and by using library facilities. The result of the research is the comparison of the types of ambiguity in Khaghani and Biddle's poetry through presenting charts.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ambiguity
  • Lexical Ambiguity
  • Syntactical Ambiguity
  • Pragmatic Ambiguity
  • Khāqāni
  • Bēdil