رهیافتی به مفهومِ زندگی در اشعار نیما (بر اساس نظریّۀ دریافت)

نوع مقاله : مروری

نویسندگان

1 دانشگاه بوعلی سینا همدان

2 مدرس دانشگاه پیام نور، مرکز بهار

چکیده

زندگی، از آن مفاهیمی است که در هیچ دوره‌ای از شعر جهان غایب نبوده و نیست. شاعران وقتی از زندگی حرف می‌زنند، دغدغه‌ها، آرزوها و زیرساخت‌های ذهن بشر را منعکس می‌کنند؛ به همین دلیل شعر آنها آینۀ تمام نمای زندگی و دلشوره‌های انسانی است. نیما، از آن شاعرانی است که زندگی را از صافی ذهن خود عبور می‌دهد و آنچه در شعرش رخ می‌نماید، آمیخته‌ای از زندگی بیرونی، عاطفه، تخیّل ، اندیشه و روان جمعی است که منجر به کشف ابعاد زندگی می‌شود. خوانش نیما، با توجّه به نظریّۀ دریافت، این حُسن را دارد که ابعاد گوناگون و پنهان شعر او را آشکار می‌کند. در شعر نیما، «بیم»، «امید»، «یاس»، «تلاش»، «مرگ» و «حرکت» در کنار هم مفهوم زندگی را شکل می‌دهند و این مفاهیم در کنار عناصر طبیعت که شاعر آنها را از محیط خود وام می‌گیرد، نوع نگرش او به جهان زیست (Lebenswelt) خود را نشان می‌دهد. نظریّۀ دریافت، قرائت خواننده در متن را به رسمیّت می‌شناسد و این کمک می‌کند شعر نیما گستردگی خود را با مؤلّفه‌های فراگیرش به منصۀ ظهور برساند؛ چرا که در شعرش هم شرایط اجتماعی و فرهنگی را می‌بینیم و هم اشتراکاتی را که بشر در طول زندگی با آنها پیوند خورده است. در این مقاله، ابتدا، نظریّۀ دریافت را به طور اجمال معرفی می‌کنیم و بعد از آن به بررسی نگاه نیما به زندگی در سه ساحت: نگاه اخلاقی, نگاه خیّامی و نگاه رمز شناسانه می‌پردازیم.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An approach to the concept of life in Nima's poems (based on the reception theory)

چکیده [English]

Life is one of those concepts that have not been absent from world poetry in any era. When poets talk about life, they reflect the concerns, desires and infrastructure of the human mind; For this reason, their poetry is a mirror of the whole view of human life and passions. Nima is one of those poets who passes life through the filter of his mind and what happens in his poetry is a mixture of external life, emotion, imagination, thought and collective psyche that leads to the discovery of the dimensions of life. Nima's reading, according to the reception theory, has the advantage of revealing the various and hidden aspects of his poetry. In Nima's poem, "Fear", "Hope", "Despair", "Effort", "Death" and "Movement" together form the concept of life and these concepts along with the elements of nature that the poet borrows from his environment, show his attitude towards the world (Lebenswelt). The reception theory recognizes the reading of the reader in the text and this helps Nima's poetry to bring its breadth to the fore with its inclusive elements; Because in his poetry, we see both social and cultural conditions and the commonalities with which humans are connected throughout their lives. In this article, first, we briefly introduce the reception theory, and then we examine Nima's view of life in three areas: moral view, Khayyami's view, and cryptological view.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Reception theory
  • life
  • Nima