روایت شناسی تاریخ بیهقی . بررسی ساز و کار روایت «حکایت بوبکر حصیری» بر اساس نظریه ژنت

نوع مقاله : مروری

نویسندگان

دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

از دیدگاه ساختارگرایی، مطالعۀ نظام‏مند ساختار و فرم آثار ادبی منجر به کشف شیوه‏های تولید معنا در متون ادبی می‏شود و صورت متن ادبی مانند بستری است که معنا در آن شکل می‏گیرد؛ از این منظر برای تحلیل و بررسی تاریخ اندیشه و نظام‏های حاکم فکری بر متون ادبی، در درجة اوّل باید به مطالعه و تحلیل صورت ( فرم ) این متون پرداخت؛ از آن‏جا که یکی از شاخه‏های اصلی ساختارگرایی، علم روایت‏شناسی است در مطالعات تاریخ ادبی، بررسی سیر تحوّل و تکامل روایت متون روایی ، جایگاه واهمیّتی ویژه دارد. مقالۀ حاضر بررسی و تحلیل ساز و کار روایت « حکایت بوبکر حصیری» در تاریخ بیهقی است تا معلوم شود که جایگاه ممتاز این اثر برجسته تنها به خاطر کارکرد تاریخی و ارزش زبانی آن در مطالعات سبک‏شناسی نیست. در این پژوهش از دیدگاه یکی از بزرگ‏ترین روایت‏شناسان ساختارگرا، ژرار ژنت، به بررسی سه سطح روایی (داستان، روایت، روایت‏گری) این اثر پرداخته می‏شود و مؤلّفه‏هایی که این سطح روایی را در تعامل با هم‏دیگر نگه می‏دارند ( زمان دستوری، وجه و صدا ) تحلیل می‏گردند تا معلوم شود که این اثر ساختار روایی خاصِّ خود را دارد و نیز برخلاف عقیدة برخی از پژوهشگران معاصر - که اوّلین نمونۀ روایت کامل کلاسیک را «یکی بود یکی نبود» جمال زاده می‏دانند- پیرنگ مستحکم و روایت کامل این داستان شناسانده شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Narratology of Bayhaqi history -examining the structure of the narrative "The Tale of Boubaker Hasiri" based on Genet's theory

چکیده [English]

From the perspective of structuralism, the systematic study of the structure and form of literary works leads to the discovery of ways of producing meaning in literary texts, and the form of a literary text is like a platform in which meaning is formed; From this point of view, in order to analyze and investigate the history of thought and intellectual governing systems of literary texts, first of all, one should study and analyze the form of these texts; Since one of the main branches of structuralism is narratology, in the studies of literary history, the investigation of the course of transformation and evolution of the narration of narrative texts has a special place and importance. The present article examines and analyzes the narrative structure of "the Tale of Bubakar Hasiri" in Beyhaqi history, in order to find out that the privileged position of this outstanding work is not only due to its historical function and linguistic value in stylistic studies. In this research, from the point of view of one of the greatest structuralist narratologists, Gérard Genet, the three levels of narration (story, narrative, narration) of this work are investigated and the elements that keep this level of narration in interaction with each other (grammatical tense, mode and voice) are analyzed to find out that this work has its own narrative structure and also contrary to the opinion of some contemporary researchers - who consider the first example of a complete classical narrative to be "Yeki Bud Yeki Nabud " by Jamalzadeh, the solid and complete narration of this story should be known.

کلیدواژه‌ها [English]

  • histoire
  • récit
  • tense
  • mood
  • voice