نقد دو تصحیح از گل و نوروز خواجوی کرمانی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

2 دانشیار گروه زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

مثنوی عاشقانۀ گل و نوروز خواجوی کرمانی، شاعر نامدار و خلّاق قرن هشتم، اوّل بار به همّت «کمال عینی» و بار دوم به کوشش «سعید نیاز کرمانی» تصحیح شده است. این دو تصحیح نواقص و ایرادات متعدّدی دارند. مهم­ترین ایراد کار دو مصحّح، روشمند نبودن کار آن‌هاست یعنی آن‌ها بر اساس نسخه­های موجود، روش مشخّص و مطلوبی را برای تصحیح متن اختیار نکرده­اند. علاوه بر این، توجّه نکردن به ویژگی­های سبکی، معنای کلمات و معنی بیت و روایت داستان، سبب­ساز بیشتر بدخوانی­ها از این متن ارزشمند شده است. هرچند نیاز کرمانی بخشی از ایرادات تصحیح کمال عینی را برطرف کرده است امّا همچنان متن مصحَّح ایشان نیز خطاها و کاستی­هایی دارد که این تصحیح را از یک متن علمی و منقّح دور می‌سازد. نگارندگان در تحقیق حاضر به روش توصیفی‌ـ‌تحلیلی تلاش کرده­اند این دو تصحیح را در بوتۀ نقد قرار دهند و نشان دهند این متن ارزشمند نیازمند تصحیح جدید و علمی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Critique of Two Critical Editions of Khaju Kermani’s Gol o Nowruz

نویسندگان [English]

  • Nasrin Setayesh 1
  • Mohsen Mohammadi Fesharaki 2
1 Ph.D. candidate, Persian Language and Literature, University of Isfahan, Isfahan, Iran
2 Associate Professor, Department of Persian Language and Literature, University of Isfahan, Isfahan, Iran
چکیده [English]

Gol o Nowruz, the romantic masnavi of Khaju Kermani, the prominent and creative poet of the eighth century AH, has been critically edited for the first time by Kamal Eini and afterward by Saeed Niaz Kermani. These two critical editions have several shortcomings and problems that have been addressed in this study. The key shortcoming of their works lies is the absence of methodology; they have not adopted a specific method for editing the text of the available manuscripts. Moreover, neglecting the stylistic features of the text, the meanings of the words and verses, and the story’s narration has caused misreadings of this valuable text. Although Niaz Kermani has overcome some of the shortcomings of Kamal Eini’s work, his edition has its errors and inadequacies. In the present study, by a descriptive-analytical method, the two critical editions of Gol o Nowruz have been criticized. The flaws of both critical editions show that this valuable text requires a new and scientific critical edition

کلیدواژه‌ها [English]

  • Critical edition
  • critique
  • Gol o Nowruz
  • Khaju Kermani
  • Kamal Eini
  • Niaz Kermani
اسدی طوسی (1317) گرشاسب­نامه، تصحیح حبیب یغمایی، تهران: انتشارات کتابفروشی بروخیم.
تاریخ سیستان (1366) تصحیح محمّدتقی بهار، تهران: انتشارات پدیدۀ خاور.
جامی، نورالدّین عبدالرّحمان (بی­تا) هفت اورنگ، تصحیح مدرّس گیلانی، تهران: انتشارات سعدی.
خاقانی، افضل الدّین بدیل (1368) دیوان، تصحیح ضیاءالدّین سجّادی، تهران: انتشارات زوّار.
خالقی مطلق، جلال (1362) «گردشی در گرشاسب­نامه»، ایران‌نامه، ش4، ص 513تا559.
خواجوی کرمانی (1370الف) گل و نوروز، به اهتمام و کوشش کمال عینی، انتشارات مؤسّسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
خواجوی کرمانی (1370ب) خمسۀ خواجوی کرمانی، به تصحیح سعید نیاز کرمانی، کرمان: دانشگاه شهید باهنر.
خواجوی کرمانی (1387) روضه الأنوار، تصحیح محمود عابدی، تهران: انتشارات میراث مکتوب.
خواجوی کرمانی (808 هـ) کلّیّات، نسخۀ خطّی به شمارۀ 5154 دانشگاه تهران.
خواجوی کرمانی (953هـ) خمسۀ خواجو، نسخۀ خطّی به شمارۀ 415 کتابخانۀ سپهسالار.
خواجوی کرمانی (970هـ) خمسۀ خواجو، نسخۀ خطّی به شمارۀ 926 کتابخانۀ مجلس.
خواجوی کرمانی، محمود (750هـ) کلّیّات خواجوی کرمانی، نسخۀ خطّی به شمارۀ 5980، کتابخانۀ ملک.
دهخدا، علی اکبر (1386) لغت‌نامه، تهران: مؤسسۀ لغتنامۀ دهخدا.
زرین­کوب، عبدالحسین (1361) نقد ادبی، تهران: امیرکبیر.
شاه نعمت الله ولی (1347) دیوان، به اهتمام جواد نوربخش، تهران: انتشارات خانقاه نعمت‌اللهی.
ضیائی حبیب­آبادی، فرزاد(1390) «معرّفی و نقد دیوان عضد»، گزارش میراث، ش 45، ص 57تا62.
عطّار، فریدالدین (1359) الهی‌نامه، تصحیح هلموت ریتر، تهران: توس.