TY - JOUR ID - 103192 TI - بازنمایی شخصیت مهرک نوشزاد در آیینۀ متون حماسی، تاریخی و فرهنگ عامه JO - تاریخ ادبیات JA - HLIT LA - fa SN - 2008-7349 AU - تسلیم جهرمی, فاطمه AD - استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه جهرم، جهرم، ایران Y1 - 2023 PY - 2023 VL - 15 IS - 2 SP - 167 EP - 192 KW - مهرک نوشزاد KW - دختر مهرک KW - اردشیر بابکان KW - جهرم KW - شاهنامه DO - 10.48308/hlit.2023.103192 N2 - مهرک نوشزاد یکی از شخصیت‌های شاهنامه و کارنامهٔ اردشیر بابکان است که در برخی متون تاریخی صدر اسلام نیز به وی اشاره شده و نقشی مهم را در آغاز پادشاهی ساسانیان ایفا می‌کند. دختر مهرک نیز با شاپور پسر اردشیر بابکان، ازدواج می‌کند و مادر هرمز، شاه بعدی است. داستان زندگی مهرک و دخترش، به اندازه‌ای در دوران اسلامی شهرت داشته که در متون تاریخی از آن یاد شده است. این داستان به تفصیل در شاهنامه آمده، ولی در متون تاریخی، جزئیاتی دربارهٔ زندگی وی کم شده یا تغییر کرده است، مثلاً روایاتی دختر مهرک را کُردزاده یعنی زادهٔ شبانان می‌دانند. این مقاله ضمن اینکه می‌کوشد به صورت توصیفی‌تحلیلی، چهرهٔ مهرک را در آثار ادبی و تاریخی با مقایسهٔ روایات محلی و آثار جغرافیایی بازآفرینی کند، سعی کرده نام، محل زندگی، حکومت و علت طرح داستان مهرک را در شاهنامه به صورت مقایسه‌ای بیابد. بر اساس نتایج این تحقیق، مهرک شخصیتی تاریخی با نسب اشکانی، فرمانروای دولت‌شهر‌ جهرم و مناطق جنوبی فارس و ایراهستان بوده است که پیوند خاندان وی با ساسانیان منجر به آرامش ایرانشهر و از بین رفتن‌ آشوب‌های محلی می‌شود. جهرم و ایراهستان در متون تاریخی و حماسی در واقع یکی هستند و هردو به نواحی گرمسیر ایران و حاشیهٔ دریاهای جنوب اطلاق می‌شدند. UR - https://hlit.sbu.ac.ir/article_103192.html L1 - https://hlit.sbu.ac.ir/article_103192_6348bcda196ed614093047e6ce28b91e.pdf ER -