TY - JOUR ID - 102701 TI - سعدی و فخرالدین ابوبکر حوایجی JO - تاریخ ادبیات JA - HLIT LA - fa SN - 2008-7349 AU - بشری, جواد AD - استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 15 IS - 1 SP - 179 EP - 198 KW - سعدی KW - فخرالدین ابوبکر حوایجی KW - سلغریان KW - گلستان KW - کلیات DO - 10.52547/hlit.2022.228401.1154 N2 - فخرالدین ابوبکر بن ابی‌نصر حوایجی، باربک و وزیر اعظم اتابک ابوبکر بن سعد بن زنگی، از شخصیت‌های مهمّ سیاسی، نظامی و فرهنگی در قلمرو وسیع فارس در نیمۀ نخست سدۀ هفتم هجری است که بخشی از حیات سعدی با دوران اقتدار او همزمان شده است. سعدی او را در دیباجۀ گلستان ستوده و نامش را ماندگار کرده و در دو موضع کمتربررسی‌شده از کلیات خویش باز خطاب به او اشعاری دارد. این دو موضع البتّه همیشه محلّ شک و تأمّل بوده و اینک بر اساس اسناد موثّق و کهن می‌توان با قطعیّت دربارۀ آن‌ها سخن گفت. آنچه پیش از این علّامه قزوینی را دربارۀ یکی از این اشعار به تردید افکنده، در واقع مرثیۀ کوتاهی است که در آن یک تناقض تاریخی دربارۀ حیات وزیر و حاکم سلغری یافت می‌شود و پیش از این مشخّص نبود که این مرثیه برای درگذشت فخرالدین است یا فرد دیگری جز او؛ و اینک می‌توان به این یقین رسید که سعدی آن مرثیه را به‌مناسبت درگذشت فرزند این وزیر، و نه خود او، سروده است. در بخش دیگری از مقالۀ حاضر اطّلاعات مهمّ تاریخی دربارۀ این وزیر گردآوری و عرضه شده که قسمتی از این اطّلاعات از دل منابع تاریخی استخراج گردیده و برخی نیز از دواوین شعرا برداشت شده است. UR - https://hlit.sbu.ac.ir/article_102701.html L1 - https://hlit.sbu.ac.ir/article_102701_8e2bdf65109920fb20385e5ed12f3bf0.pdf ER -