TY - JOUR ID - 100673 TI - گونه‌ی نویافته‌ی دو هفت‌خانِ مستقل «هفت‌لشکر و هفت دربند» در دست‌نویس تحریر بزرگ مسیّب‌نامه JO - تاریخ ادبیات JA - HLIT LA - fa SN - 2008-7349 AU - جعفرپور, میلاد AD - استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه حکیم سبزواری Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 13 IS - 2 SP - 55 EP - 78 KW - ابوطاهر طرسوسی KW - محمّدبقای وارس بخاری KW - مسیّب‌نامه KW - هفت‌خان KW - هفت لشکر KW - هفت دربند DO - 10.48308/hlit.2021.100673 N2 - در میان حماسه‌های دینی منثور فارسی، سه‌گانه‌های حماسی مسیّب‌نامه، مختارنامه و ابومسلم‌نامه اعتبار و جایگاه ممتازی دارند که موضوع خون‌خواهی امام حسین(ع)، براندازی امویان و مروانیان و تحریک انگیزه‌ی اقتدار دولت شیعی در آن‌ها برجستگی و نمود پیدا کرده است. مسیّب‌نامه حماسه‌ای است که با در نظر گرفتن ژرف‌ساخت نهضت توّابین، شخصیّت تاریخی مسیّب را از منظر ادبی و خیالی برجسته و بازآفرینی کرده است تا زمینه‌ی ظهور مختار و ابومسلم و تحقق دیگر آرمان‌های خروج منتقمان فراهم آید. موضوع پژوهش حاضر، مطالعه موردی و تشریح نویافتگی طرح مضمون «دو هفت‌خان مستقل» برای مسیّب بن قعقاع، پهلوان محوری حماسه‌ی منثور مسیّب‌نامه است. ابوطاهر طرسوسی یا وارس بخاری در گزارش رسالت مسیّب به یزید، دو هفت‌خان را تحت عنوان «هفت لشکر» و «هفت دربند» ترتیب داده است و این مقاله کوشیده تا ضمن توصبف آن‌ها و سنجش مشخّصات هر یک با هفت‌خان رستم، تلقّی خود را در توجیه هفت‌خان انگاشته شدن آن‌ها ارائه کند. بر اساس شواهد ذکرشده در این پژوهش، مسیّب‌نامه نخستین حماسه‌ای است که در خصوص تحقّق یک رویداد، آزمون گذر از دو هفت‌خان بزرگ و کوچک را برای پهلوان محوری روایت طرح کرده است. UR - https://hlit.sbu.ac.ir/article_100673.html L1 - https://hlit.sbu.ac.ir/article_100673_211e9a72c439ec67be52e6deba3da85a.pdf ER -