ORIGINAL_ARTICLE
درنگی بر محتوای کتابهای نامهای ادبای ایرانی در طول سالهای 1330 تا 1349
در نامهها اطلاعاتی وجود دارد که شاید در هیچ منبع رسمی دیگری نشود آنها را پیدا کرد. شناسایی موضوعات بیان شده در کتابهای نامهای (نامههای خصوصی ادیبان به همسرانشان) و معرفی این محمل به عنوان یک منبع دست اول اطلاعاتی به استفاده کنندگان بوده است. پژوهش حاضر کاربردی است و برای اجرای آن از روش پژوهش تحلیل محتوای کمی استفاده شد. جامعه پژوهش 100 عنوان کتاب نامهای بود، 6 عنوان کتاب انتخاب شد که توسط جلال آل احمد، سیمین دانشور، احمد شاملو، علی شریعتی و فروخ فرخزاد نوشته شده که شامل 859 نامه بود. برای تحلیل محتوای نامهها از اصطلاحنامه فرهنگی اصفا استفاده شد. و یافتهها نشان داد 859 نامه خصوصی شامل موضوعات مختلفی بود که با توجه به شرایط سیاسی حاکم بر آن دوره بیشترین موضوع مطرح شده در نامهها مربوط به مقوله سیاست با فراوانی(400) و مقولههای آثار ادبی با (390) و مجلات با(256) فراوانی در رتبههای بعدی قرار گرفتند. پژوهش نشان میدهد ادیبان فارغ از اوضاع مختلف جامعه نبودهاند. این افراد در نامههای خصوصی خود به انواع مختلفی از موضوعات در زمینههای گوناگون پرداختهاند که جنبههای مختلفی از اطلاعات( سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، ادبی و غیره) را در برمیگیرد که میتواند برای پژوهشگران و کسانی که علاقهمند به این حوزه هستند مثمر ثمر باشد این نامهها هرچندخصوصی بودهاند اما دربردارنده اطلاعات فراوانی برای رفع نیاز اطلاعاتی استفاده کنندگان میباشد و همچنین معرفی این منابع به کتابداران مرجع، زیرا با شناخت انواع منابع موجود در کتابخانه کتابداران مرجع میتواند در جهت رفع نیاز اطلاعاتی مراجع بهتر عمل کند.
https://hlit.sbu.ac.ir/article_101802_cf62c7da2ae179525b871e10cef9ba25.pdf
2021-06-22
5
28
10.48308/hlit.2021.101802
نامه
تحلیل محتوا
ادیبان
امیررضا
اصنافی
aasnafi@gmail.com
1
عضو هیئت علمی گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه شهید بهشتی
LEAD_AUTHOR
محسن
حاجی زین العابدینی
zabedini@gmail.com
2
گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه شهید بهشتی
AUTHOR
فرزانه
میان دربندی
f.darbandy66@gmail.com
3
کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی
AUTHOR
- ابراهیمی،نادر (1368). چهل نامه کوتاه به همسرم. تهران:روز جهان.
1
- ابراهیمی،نادر (1358). نامه فاطمه پاسخنامه فاطمه. تهران:چاپخانه نگاه.
2
- اصطلاحنامه فرهنگی فارسی اصفا. (1374). اصطلاحنامه فرهنگی فارسی اصفا. تهران: سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی.
3
- اوز، یوسف. (1382). «نامهنگاری دو دوست شیخالرئیس ابوالحسن میرزا و سید برهانالدین بلخی». آئینه میراث، (23) ، 185-204.
4
- بدیعی، نعیم. (1378). «بررسی نامهها و تلفنهای خوانندگان روزنامههای تهران در سالهای 1368 و 1376». رسانه، 40(10)، 43-50.
5
- چوپانی، فریده. (1390). «زندگی و دیدگاههای ادبی و اجتماعی صادق هدایت، بزرگ علوی، جلال آل احمد و سیمین دانشور در نامههای منتشر شده آنان». پایان نامه کارشناسی ارشد. گروه ادبیات و زبان فارسی. دانشکده ادبیات و زبان فارسی. دانشگاه تربیت معلم آذربایجان.
6
- جعفری، سمانه (1395). «نامههای عاشقانه در مشهورترین منظومههای غنایی ادب فارسی». فصلنامه تخصصی در دری(ادبیات غنایی، عرفان)، 6(18)، 20-7.
7
- دانشور،سیمین. (1384). نامههایسیمیندانشوروجلالآل احمد. تهران:نیلوفر.
8
- دانشور، سیمین (1385) نامههای جلال آل احمد به سیمین دانشور در سفر آمریکای دانشور طیّ سالهای 1331- 1332. تهران: نیلوفر.
9
- دانشور، سیمین (1385) نامههای سیمین دانشور به جلال آل احمد در سفرهای کوتاه آل احمد. تهران: نیلوفر.
10
- شاملو،احمد. (1393). مثل خون در رگهای من. تهران: نشر چشمه.
11
- شاملو،احمد (1392). تهران خیابان آ شیخ هادی: نامههای شاملو به علی پاشایی. تهران:نشر چشمه.
12
- شریعتی، علی (1356). نامهای به دفاع از علامه اقبال و مسلم لیک. تهران: شبدیز.
13
- شریعتی، علی(1389). دو وصیت. تهران: بنیاد فرهنگی دکتر شریعتی.
14
- شریعتی، علی(1389) . با مخاطبهای آشنا. تهران: بنیاد فرهنگی دکتر شریعتی.
15
- شریعتی، علی(1394). برسد به دست پوران عزیزم. تهران: کتاب ماه.
16
- شاپور، پرویز(1395). خودنویسم را از آفتاب برمیکنم: نامههای پرویز شاپور به کامیار. تهران: مروارید.
17
- صنعتی زاده، همایون (1394). نامههای همایون صنعتی زاده به خواهرش. تهران: چشمه.
18
- فرخزاد، فروغ(1381). اولین تپشهای عاشقانه قلبم: نامههای فروغ فرخزاد به همسرش پرویز شاپور. تهران: مروارید.
19
- کشاورزی، شهلا، و توکلی، عزیزالله (1392). «بررسی نامه و نامه نگاری در تاریخ بیهقی و مقایسه آن با شاهنامه». بهارستان سخن( فصلنامه علمی پژوهشی ادبیات فارسی)، 10(24)، 1-32.
20
- صحرائی، قاسم، و جلیلیان، محمدرضا، و پیران پور، میررضا (1390). «پژوهشی در نامههای شاهنامه فردوسی». فصلنامه متن پژوهی ادبی، 50(12)، 135-157.
21
- Del Lungo camiciotti, Gabriella. (2014). »Letters and Letter Writing in modern culture: an introduction«. Journal of early modern studies, 3, 17-35.
22
- Star field, Jane. (2014).» remembrance of things past and recent: midair molema letters home to Mafeking«.UNISA peers, 20, 76-107.
23
- Stanley, Liz .(2015).» The death often letter? Epistolary intent, letterers and the many ends of letter Writing،« SAGE, 9(2), 240-255.
24
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی نقش کنشگفتاریها در ارائه تصویری واقعی از زبان و فرهنگ روزمره در آثار آموزشی زبان فارسی به غیر فارسیزبانان
در مقاله حاضر «کنشگفتاریها» به عنوان یکی از هستههای اصلی «اصالت گرایی » در ارائه تصویری واقعی از زبان و فرهنگ روزمره و نیز هنجارهای ایرانی در اثرهای آموزشی زبان فارسی به غیر فارسیزبانان مورد بحث قرار میگیرند. امروزه هدف بزرگ آموزش زبان انتقال و پرورش «مهارتهای ارتباطی و بینافرهنگی» در میان زبانآموزان است. یکی از مهمترین فاکتورها توجه خاص به «اصالت گرایی» بهمنظور ارائه تصویری واقعی از زبان و زندگی روزمره در جامعه مقصد است. نقش کنشگفتاریها بهویژه در زمینه کسب مهارتهای زبانی متناسب با هنجارهای حاکم در آن جامعه بسیار حائز اهمیت است، به گونهای که تصور طراحی یک اثر آموزشی بدون در نظر گرفتن این مهم غیرممکن مینماید. کنشگفتاریها را می توان به شکل فردی و جمعی نیز مورد پژوهش و بررسی قرار داد. مقاله حاضر سعی برآن دارد ضمن تبیین پارهای مفاهیم همچون اصالت گرایی و کنش گفتاری به معرفی و بررسی دو نمونه از کنشگفتارهای اصلی مانند «سلام واحوالپرسی» و «معرفیکردن» بپردازد. در ادامه با استفاده از نتایج خلاصهشده در هر قسمت برای معرفی جدولی تدوین شده توسط پژوهشگر برای بررسی معیارهای اصالتگرایی و تحلیل «توالیهای گفتاری» در اثر آموزشی «مینا ۱» استفاده میگردد و نشان می دهد این اثر تا چه اندازه در ارائه تصویری واقعی از زبان و فرهنگ روزمره ایرانی موثر بوده است. یافتههای حاصل از این پژوهش میتوانند در آینده در بهبود طراحی و تولید مواد و محتوای آموزشی به غیر فارسیزبانان مفید واقع شوند.واژگان کلیدی: کنشگفتاریها، اصالت گرایی، کتاب آموزشی، مهارتهای ارتباطی و بینافرهنگی، جدول معیارها، توالیهای گفتاری
https://hlit.sbu.ac.ir/article_101290_21def39e105a04e640424faa4f1fabbd.pdf
2021-06-22
29
60
10.48308/hlit.2021.101290
کنشگفتاریها
اصالت گرایی
کتاب آموزشی
جدول معیارها
توالیهای گفتاری
آنیتا
امیری
anita.amiri.84@gmail.com
1
زبان و ادبیات آلمانی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
LEAD_AUTHOR
آزادارمکی، تقی و بیکران بهشت، محمد (۱۳۸۹). تعارف در زیست روزمرة ایرانی. فصلنامه مطالعات فرهنگی دانشگاه تهران، برگ فرهنگ دوره جدید , شماره بیستودو، ۱۹۶-۲۰۹.
1
- بنیاد سعدی، آموزش زبان فارسی در جهان (۱۳۹۸). کتابهای آموزشی بنیاد سعدی. قابل دسترسی در: https://books.saadifoundation.ir/، آخرین بازدید در ۱۳. ۱۰. ۱۳۹۹.
2
- اسکویی، نرگس (۱۳۹۴). تاثیر فرهنگ عامه بر شعر رسمی. فصلنامه علمی-پژوهشی پژوهش زبان و ادبیات فارسی. شماره سیونهم، ۱-۲۲.
3
- جعفری، فاطمه (۱۳۹۳). گفتار و نوشتار در آموزش زبان فارسی به عنوان زبان دوم. قابل دسترسی در: https://www.sid.ir/FileServer/SF/4981393H0113.pdf، آخرین بازدید در ۱۲. ۱۰. ۱۳۹۹.
4
- داوریاردکانی، نگار و آقاابراهیمی، هاجر (۱۳۹۱). ارزیابی اصالت متون سه کتاب آموزش زبان فارسی به غیر فارسیزبانان از دیدگاه انسجام. پژوهش ی نامه آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان. سال اول، شماره اول. قزوین: دانشگاه بینالمللی امام خمینی.
5
- رحیمیان، جلال (۱۳۸۶). آموزش زبان فارسی در برزیل: مشکلات و راهکارها. قابل دسترسی در: https://www.sid.ir/fa/Journal/ViewPaper.aspx?ID=66917، آخرین بازدید در ۱۵. ۰۹. ۱۳۹۹.
6
- صحرائی، رضامراد (۱۳۹۵). مینا ۱، برای فارسیآموزان سطح A. تهران: کانون زبان ایران.
7
- فایکا, زورن (۱۳۹۵). ادب و تعارف در ایران. پژوهشهای ایرانشناسی، سال ۶ ،شمارە ۱، ۱۰۵-۱۲۳.
8
- فیروزآبادی، سید سعید و امیری، آنیتا (۱۳۸۹). فرهنگ، زبان و آموزش. فصلنامه مطالعات فرهنگی دانشگاه تهران «برگ فرهنگ». شماره بیستویکم، ۱۰۳-۱۱۱.
9
- گرجی، مرضیه و پورکلهر،، امید (۱۳۹۲). نگاه انسان شناسی به زبان و فرهنگ. مطالعات فرهنگی و ارتباطات، سال نهم، شماره سی، ۱۷۷-۱۹۷.
10
- لغتنامه آنلاین دهخدا: واژهیاب، قابل دسترسی در: https://www.vajehyab.com/، آخرین بازدید در ۱۰. ۱۰. ۱۳۹۹.
11
- مسعودیسوران، علی و آدینه، فرامرز (۱۳۹۵). بررسی و تحلیل غزلیات حافظ بر پایه نظریه کنش گفتا. قابل دسترسی در: https://www.sid.ir/fa/seminar/ViewPaper.aspx?ID=43614، آخرین بازدید در ۰۴. ۱۰. ۱۳۹۹.
12
- میرزاسوزنی، صمد (۱۳۹۷). تحلیل کنشگفتار تعارفات در فارسی، انگلیسی و فرانسه از منظر اجتماعیفرهنگی. فصلنامة علمی ـ پژوهشی مطالعات زبان و ترجمه دانشکدة ادبیّات و علوم انسانی، شمارة اول، ۱۹-۴۶.
13
- یوسفی، نوالدین و عبادی، سامان و پورسیاه، فرخنده (۱۳۹۷). نگاهی جامعه شناختی به کنشگفتار انتقاد در زبان فارسی. فصلنامه علمی-پژوهشی دانشگاه الزهرا،سال دهم، شماره بیستوهفتم، ۲۷-۴۷.
14
- Amiri, A. (2018): Authentizität und Wertkonflikte. DaF-Lehrwerke für den Iran. Aachen: Shaker.
15
- Austin, J. W. (1962): How to Do Things With Words. Cambridge: Harvard University Press.
16
- Bardovi-Harlig, K. (2001): „Evaluating the empirical evidence: Grounds for instruction in pragmatics?“ In: Rose, K. R./Kasper, G. (Hrsg.). Pragmatics in Language Teaching. Cambridge: Cambridge University Press, 11–33.
17
- Barkowski, H./Grommes, P./Lex, B./Vicente, S./Wallner, F./Winzer-Kiontke, B. (2014): Deutsch als fremde Sprache. München: Klett-Langenscheidt.
18
- Bauch, M. A. (2015): Textarbeit im Englischunterricht der Sekundarstufe: Bedeutung, Methoden und Unterrichtsentwürfe. Hamburg: Diplomica Verlag.
19
- Cakir, G. (2006): Zur Frage der Authentizität in Lehrwerken des Deutschen als Fremdsprache. Hamburg: Kovac.
20
- Chudak, S. (2010): „Arbeit mit Filmen im DaF-Unterricht als eine Möglichkeit der Förderung der interkulturellen Kompetenz auf der Fortgeschrittenenstufe“. In: DaF integriert. Hrgb.: Chlosta, Christoph/Jung, Matthias. Göttingen: Universitätsverlag Göttingen.
21
- Duden-Online (o.J.): Alltagskultur, verfügbar unter: https://www.duden.de/suchen/dudenonline/ alltagskultur, letzter Zugriff am 04.01.2021.
22
- Edelhof, C. (1985): Authentizität im Fremdsprachenunterricht. In: Authentische Texte im Deutschunterricht. Einführung und Unterrichtsmethoden. München: Hueber, 7-30.
23
- Erll, A./Gymnich, M. (2007): Interkulturelle Kompetenzen : erfolgreich kommunizieren zwischen den Kulturen. Stuttgart: Klett.
24
- Foster, Wendy/ Christensen, Paulina/ Fox, Anne (2013): German All-in-One For Dummies. New Jeresey: John Wiley.
25
- Freudenberg-Findeeisen, R. (2010): „Der Sprechakt“. In: Barkowski, H. /Krumm H. J. (Hrsg.). Fachlexikon Deutsch als Fremd- und Zweitsprache. Tübingen u.a.: Francke, 315.
26
- Gliwinski, T./Markowicz, J. (1988): „Authentisch oder konstruiert? Versuch einer pragmatisch-didaktischen Analyse ausgewählter geschriebener Texte“. In: Authentische Texte in der Vermittlung des Deutschen als Fremdsprache. Hrsg.: Ramge, H. Gießen: Schmitz, 47-74.
27
- Grein, M. (2007): Kommunikative Grammatik im Sprachvergleich. Die Sprechaktsequenz Direktiv und Ablehnung im Deutschen und Japanischen. Tübingen: Niemeyer.
28
- Grein, M. (2018): Foreign language teaching – Intergrationism vs MGM. In: Saftoiu, R./Pablè, A. (Hrgs.). Integrating dialogue. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Company, 5-20.
29
- Hu, F. (2013): Lesestrategien im chinesischen DaF-Unterricht: Entwicklung eines Konzepts zur Verbesserung des Leseverstehens chinesischer Deutschlerner. Hamburg: Disserta Verlag.
30
- Polio, C. (2014): „Using authentic materials in the beginning language classroom“. In: Clear News. 18/2014, 3–7, verfügbar unter: http://clear.web.cal.msu.edu/wp-content/uploads/sites/22/2018/10/2014-Spring.pdf, letzter Zugriff am 15.12.2020.
31
- Mutanen, A. (2015): Authentizität in Lehrwerken. Eine Analyse von vier Lehrwerken für Deutsch- und Schwedischunterricht. Magisterarbeit an der Universität Jyväskylä, Institut für moderne und klassische Sprachen Deutsche Sprache und Kultur.
32
- Rösler D. (2012): Deutsch als Fremdsprache: eine Einführung. Stuttgart u.a.: Metzler.
33
- Rösler D./Würffel, N. (2014): Lernmaterialien und Medien. München: Klett-Langenscheidt.
34
- Sander, I./Braun, B./Doubek, M./Fügert, N./Vitale, R. (2013): DaF-Kompakt A1–B1, Kursbuch. Stuttgart: Klett.
35
- Searle, J. (1969): Speech Acts. Cambridge: University Press.
36
- Schiffler, L. (2012): Effektiver Fremdsprachenunterricht: Bewegung - Visualisierung – Entspannung. Tübingen: Narr.
37
- Soozandehfar, M. A. (2011): „A Textbook Evaluation of Speech Acts and Language Functions in Top-Notch Series“. In: Theory and Practice in Language Studies, 1/2011, 1831–1838, verfügbar unter: https://www.researchgate.net/publication/267428253_A_Textbook_Evaluation_of_Speech_Acts_and_Language_Functions_in_Top-Notch_Series, letzter Zugriff am 02.01.2021
38
- Straßner E. (2002): Text-Bild-Kommunikation. Bild-Text-Kommunikation. Tübingen: Niemeyer.
39
- Surkamp, Carola/ Hecke, Carola (2015): Bilder im Fremdsprachenunterricht. Tübingen: Narr.
40
- Trim, J./North, B./Coste, D. (2001): Gemeinsamer europäischer Referenzrahmen für Sprachen: lernen, lehren, beurteilen. Berlin u.a.: Langenscheidt.
41
- Volkmann, Laurenz (2010): Fachdidaktik Englisch: Kultur und Sprache. Tübingen: Narr.
42
- Widlok, Beate (2011): „Arbeit mit authentischen Texten. Möglichkeiten und Grenzen für den frühen Fremdsprachenunterricht“. In: Frühes Deutsch. Die Welt ins Klassenzimmer holen. Hrgb.: Widlok, Beate. No. 22. Goethe Institut, 3-10.
43
ORIGINAL_ARTICLE
بازتاب وجوه فرهنگ ایرانی در منابع آموزش زبان فارسی به غیرفارسیزبانان: مطالعهی موردی مجموعههای پرفا، مینا و فارسی بیاموزیم .
بهباور زبانشناسان اجتماعی، زبان و فرهنگ مفاهیمی جداییناپذیرند و نمیتوان نشانههای دستگاه زبان را از دلالتهای فرهنگیشان تهی کرد. ازاینرو، امروزه اهمیت آموزش فرهنگ در فرآیند آموزش زبان مورد تأکید فراوان است. این مقاله در پی پاسخ به این پرسش برآمد که از میان مجموعه کتابهای «مینا»، «فارسی بیاموزیم» و «پرفا»، کدامیک وجوه فرهنگ ایرانی را بیشتر بازتاب داده است. بدین منظور، در این پژوهش ابتدا بخشهایی که متضمن مؤلفههای فرهنگ ایرانی بودند، به روش کتابخانهای از متون مذکور استخراج شدند و با بهرهگیری از نرمافزار اکسل پیکرهای از دادههای فرهنگی ایجاد شد. سپس دادهها با استفاده از چکلیست بایرم (1993) برچسب خوردند و در هشت دسته جای گرفتند. درنهایت از رهگذر بررسی کمی دادهها مشخص شد که «کلیشهها و هویت فرهنگی» بیش از دیگر وجوه فرهنگی در کتب موردبررسی بازتاب یافته است. همچنین یافتههای پژوهش نشان داد که محتوای آموزشی کتابهای فارسی بیاموزیم آمیختگی بیشتری با وجوه مختلف فرهنگ ایرانی داشته است و پسازآن بهترتیب مجموعه کتابهای پرفا و مینا قرار میگیرند. شایان توجه است که در تمام منابع بررسیشده حضور عناصر «فرهنگ سطحی» نسبت به عناصر «فرهنگ ژرف» به طرز قابلتوجهی پررنگتر بوده است.
https://hlit.sbu.ac.ir/article_101291_4dd984cc95bc2bf786506e479fd83036.pdf
2021-06-22
61
84
10.48308/hlit.2021.101291
آموزش فرهنگ
آگاهی فرهنگی
دانش فرهنگی
فرهنگ ژرف
فرهنگ سطحی
محمد جواد
برقعی
pborgheei4@gmail.com
1
زبانشناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران
LEAD_AUTHOR
حسام
نگینی
hesam_negini@atu.ac.ir
2
زبانشناسی، دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی، دانشگاه علامه طباطبایی تهران
AUTHOR
- آشنا، ح. و روحانی، م. (1389) «هویت فرهنگی ایرانیان از رویکردهای نظری تا مولفههای بنیادی»، فصلنامه تحقیقات فرهنگی، 3 (4)، 185-157
1
- خویینی، ع. و پارسانسب، م. و کرمانی، ن. (۱۳۹۹). «نقد مجموعه فارسی بیاموزیم»، پژوهشنامه انتقادی متون و برنامههای علوم انسانی، ۲۰ (۸۰)، ۱۵۱-۱۷۴.
2
- دانشورکیان، ع. و حسینیلرگانی، م. ابوالحسنیچیمه، ز. (1398).«زبان و فرهنگ ( بررسی تطبیقی مضامین فرهنگی در کتابهای آموزش زبان فارسی )»، زبان فارسی و گویشهای ایرانی 4 (1):128-113.
3
- داوری اردکانی، ن. و محمودی، ط. نواب، س. (۱۳۹2). «آموزش زبان فارسی، فرصتی مغتنم برای گسترش فرهنگ ایرانی»، فصلنامه مطالعات ملی، 53 ، 160-143.
4
- ذوالفقاری، ح. و غفاذی، م. محمودی بختیاری، ب. (1382). فارسی بیاموزیم جلد سوم، تهران: انتشارات مدرسه.
5
- ـــــــــــــــــــــ (1389). فارسی بیاموزیم کتاب راهنمای معلم، تهران: انتشارات مدرسه.
6
- ـــــــــــــــــــــ. (1395). فارسی بیاموزیم جلد اول (ویراست دوم)، تهران: انتشارات مدرسه.
7
- ـــــــــــــــــــــ (1396). فارسی بیاموزیم جلد دوم (ویراست دوم)، تهران: انتشارات مدرسه.
8
- صحرایی ، ر. و غریبی، ا. و ملکلو، د. و صادقی، س. (1396). مینا (2)، تهران: کانون زبان ایران.
9
- ـــــــــــــــــــــــ (1395). مینا (1)، تهران: کانون زبان ایران.
10
- ــــــــــــــــــــــــ. (9139). مینا (3)، تهران: کانون زبان ایران.
11
- منصور نژاد، م. (1383). «تأملی در نگاه دکتر جواد طباطبایی به هویت ایرانی در تعامل با هویت اسلامی و غربی»، مطالعات ملی،4، 5، 9-30.
12
- میردهقان، م. و طاهرلو، ف. (1390). «تأثیر فرهنگ ایرانی در آموزش زبان فارسی به غیرفارسیزبانان». ادبیات پارسی معاصر 2(1): 115–32.
13
- میردهقان، م. و کریمزاده، س. و باقری، ف. و آقایی، ح. و عبداللهی، ط. (1398). پرفا 3 سطح پیشرفته: کتاب درس، تهران: نگارستان اندیشه.
14
- ــــــــــــــــــــــــــــــ.(1398). پرفا 2 سطح میانی: کتاب درس، تهران: نگارستان اندیشه.
15
- ــــــــــــــــــــــــــــــ.(1397). پرفا 1 سطح پایه: کتاب درس، تهران: نگارستان اندیشه.
16
- Ariawan, S. (2020). Investigating Cultural Dimensions in EFL Textbook by Using Byram Checklist. Register Journal, 13(1), 123-152.
17
- Byram, M. (1993). Language and culture: The need for integration. In M. Byram (Ed.),Germany: Its representation in textbooks for
18
- Cortazzi, M., & Jin, L. (1999). Cultural mirrors: Materials and methods in the EFL classroom. in E., Hinkel, & M., Long. H. (Eds.).Culture in second language teaching and learning (pp. 196-219). Cambridge University Press.
19
- Fishman, J., & Gertner, M. H. (1992). The Rise and Fall of the Ethnic Revival: Perspectives on Language and Ethnicity. Amsterdam, Mouton Publishers.
20
- Gómez Rodríguez, L. F.(2015). The cultural content in EFL textbooks and what teachers need to do about it. Profile Issues in TeachersProfessional Development, 17(2), 167-187.
21
- Harrison, D. A. and others.(2002). Time, teams, and task performance: Changing effects of surface-and deep-level diversity on group functioning. Academy of management journal, 45(5), 1029-1045.
22
- Kramsch, C. (1993). Context and culture in language teaching. Oxford university press.
23
- Kramsch, C.(1995). The cultural component of language teaching. Language, culture and curriculum, 8(2), 83-92
24
- Leavitt, L., Wisdom, S., & Leavitt, K. (Eds.). (2017). Cultural awareness and competency development in higher education. IGI Global.
25
- Matić, J.(2017). ‘big c’and ‘small c’culture in efl materials used with second year students majoring in english at the department of english, university of belgrade. Komunikacija i kultura online, 6(6), 134-146
26
- Meyer, M. (1991). 10 Developing Transcultural Competence: Case Studies of Advanced Foreign. Mediating languages and cultures: Towards an intercultural theory of foreign language education, 60, 136.
27
- Seelye, H. N. (1988). Teaching Culture: Lincolnwood.
28
- Thanasoulas, D. (2001). The importance of teaching culture in the foreign language classroom. Radical pedagogy, 3(3), 1-25.
29
- Tomalin, B., & Stempleski, S. (1993). Cultural Awareness. Oxford University Press.
30
- Tomlinson, B. & Masuhara, H. (2004). Developing cultural awareness. MET, 13(1), 1–7
31
- Wardhaugh, R. (2002). An introduction to sociolinguistics (Fourth Ed.). Oxford: Blackwell Publishers.
32
- Wu, J.(2010). “A Content analysis of the Cultural Content in the EFL Textbooks”.
33
- Canadian Social Science, Vol. 6, No. 5, pp. 137-144.
34
- Zergollern-Miletić, L.(2011) An eternal question: How to teach culture?. In: Horvath, J. (Ed.) (2011) Empirical studies in English Applied Linguistics. Lingua Franca Csoport, Pecs, 3-12.
35
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی میزان کاربرد نخستی های معنایی کتاب پرفا 1
در این پژوهش سعی شده است به میزان کاربرد نخستیهای معنایی در کتاب پرفا1 پرداختهشود تا مشخص شود این کتاب چه میزان مفاهیم نخستیهای معنایی را که گفته میشود جهانیاند و در همۀ زبانها وجود دارند، پوشش میدهد. روش تحقیق در پژوهش حاضر تحلیل محتوا و دادههای پژوهش متن کتاب آموزشی پرفا1 است. ابتدا نوع و فراوانی واژههای کتاب، با استفاده از نرمافزار MOTOR ONLINE UTILITY، استخراج شد و سپس با استفاده از نرمافزار SPSS تحلیل آماری انجام گرفت. با توجه به یافتههای پژوهش 18.73 درصد کل واژههای کتاب به نخستیهای معنایی اختصاص دارد. پربسامدترین نخستی معنایی مربوط به طبقۀکنشگرها است. توصیفنماها با فراوانی 41، مرگ و زندگی با فراوانی20و شباهتنماها با فراوانی 8 کم بسامدترین مفاهیم نخستیهای معنایی به کار رفته در این کتاب است. نخستیهای معنایی «اگر و شاید» از طبقۀ مفاهیم منطقی، « لمسکردن» از طبقۀ کنش، رخداد، حرکت و تماس و «مردن» از طبقۀ مرگ و زندگی در این کتاب به کار نرفته است.
https://hlit.sbu.ac.ir/article_101313_912f852615b82a07a28d13738e66b56d.pdf
2021-06-22
85
102
10.48308/hlit.2021.101313
جهانیهای معنایی
فرازبان معنایی طبیعی
کتاب درسی پرفا1
نخستیهای معنایی
مریم
پورنوروز
maryam.pournorouz98@gmail.com
1
گروه زبانشناسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهیدبهشتی تهران، تهران، ایران.
LEAD_AUTHOR
تقوی، مرتضی. (1398). «رویکرد فرازبان معنایی طبیعی: بررسی و نقد کتاب ویرزبیکا»، پژوهشنامۀ انتقادی و برنامههای علوم انسانی، شمارۀ1( پیاپی 75)، صص 59-80.
1
- سجادی، سیدمهدی و کریمی دوستان، غلامحسین. (1395). «رویکرد فرازبان معنایی طبیعی: فرضها، مفاهیم و اهداف»، فصلنامۀ مطالعات زبان و گویشهای غرب ایران، شمارۀ7، صص95-113.
2
- طاهری اردلی، مرتضی و جهانگردی، کیومرث. (1391). «نظریۀ فرازبان معنایی طبیعی و فرهنگنگاری»، اولین همایش زبان و زبانشناسی، دانشگاه آزاد کرج.
3
- کریمی، ربابه و مدرس خیابانی، شهرام. (1396). «بررسی میزان کاربرد نخستیهای معنایی ( جهانیهای معنایی) کتاب درسی زبان انگلیسی پایۀ هفتم دورۀ اول متوسطه (prospect1)»، فصلنامۀ نوآوریهای آموزشی، پاییز، شمارۀ پیاپی 63.
4
- میردهقان، مهینناز و همکاران. (1397). پرفا 1، تهران: نگارستان اندیشه.
5
- Geeraerts, Dirk. (1995). Theories of Lexical Semantics, London: Oxford University Press.
6
- Goddard, Cliff and Wierzbicka, Anna. (eds). (1994). Semantic and Lexical Universals – Theory and Empirical Findings. Amsterdam: John Benjamins.
7
- _________________ .(2002). Meaning and Universal Grammar – Theory and Empirical Findings [two volumes]. Amsterdam: John Benjamins.
8
- Goddard, Cliff and Wierzbicka, Anna. (2007). Semantic primes and cultural scripts in language learning and intercultural communication. Amsterdam: John Benjamins, 105-124.
9
- Goddard. (2014). The Semantics of "Surprise" (and "Interest"). International Symposium on Describing and Expressing Surprise. Paris-Diderot.
10
- Kotorova, Elizaveta. (2018). Analysis of Kinship terms using natural semantic metalanguage: Anna Wierzbicka’s Approach, Russian journal of linguistics, voll22, no3, 701-710.
11
- McCarthy, Michael. (1990). Vocabulary. Oxford: Oxford University Press.
12
- Moeller, Jack; Adolph, Winnifred R.; Hoecherl-Alden, Gisela; Berger, Simone; and Lalande, John F. II. (2005). Deutsch Heute. Introductory German. Boston/NY: Houghton Mifflin.
13
- NOCFL (National Office for Teaching Chinese as a Foreign Language). (2004). New Practical Chinese Reader Textbook [chief compiler Liu Xun, et al.]. Bejing: Language and Culture University.
14
- Trobevšk Drobnak, Frančiška. (2009). On the merits and shortcomings of semantic primes and natural semantic metalanguage in cross- cultural translation, Faculty of Arts, University of Ljublijama.
15
- Wierzbicka, A. (2003). Cross- Cultural Pragmatics: The Semantics of Human Interaction, Mouton de Gruvter.
16
- _________. Cross-Cultural Pragmatics, Berlin: Walter de Gruyter.
17
ORIGINAL_ARTICLE
پیدایش فعل «پنداشتن» در زبان فارسی و کارکردهای وجهی آن
این پژوهش به بررسی پیدایش فعل «پنداشتن» در زبان فارسی و کارکردهای آن برای بیان وجهیت میپردازد و با تمرکز بر دو فرایند واژگانشدگی و دستوریشدگی، شواهد بهدستآمده از متون فارسی باستان، فارسی میانه و فارسی نو و تحولات رخداده در این سه دورۀ زبانی را بررسی میکند. یافتن منشأ و کارکرد دو صورت «پنداری» و «پنداشتی» که در متون فارسی نو برای بیان وجهیت و رویکرد گوینده به جمله به کار میروند هدف اصلی این پژوهش است و برای نیل به این هدف، کارکرد این صورتها در بافتهای مختلف در متون ادب فارسی مورد توجه قرار گرفته و تأثیرات بازمانده از ساخت تمنایی فارسی میانه در این متون پیگیری شده است. شواهد مستخرج از متون فارسی باستان، میانه و نو نشان میدهند که الگوی فارسی میانۀ «pad ēd dāšt-/ dār-»، با کاهش آوایی و با گذر از سه مرحلۀ فرایند واژگانشدگی بهصورت «پنداشتـ/ پندارـ» وارد دایرۀ واژگان زبان فارسی شده است. در فارسی دری، «پنداشتن» هم بهعنوان فعل اصلی با محتوای مفهومی شناخته شده و هم در شاخۀ دیگر، بهتدریج خاصیتهای فعلی خود را از دست داده و به ابزاری دستوری برای بیان وجهیت غیرواقعی بازتحلیل شده است.
https://hlit.sbu.ac.ir/article_101323_bf1a7e463083e81f53c53cc294a261c8.pdf
2021-06-22
103
126
10.48308/hlit.2021.101323
پنداشتن
دستوریشدگی
زبان فارسی
واژگانشدگی
وجهیت
فهیمه
تسلی بخش
fahim.tbk@gmail.com
1
فارغ التحصیل دکتری فرهنگ و زبانهای باستانی دانشگاه تهران، تهران، ایران
LEAD_AUTHOR
- آموزگار، ژاله و تفضلی، احمد (1386). کتاب پنجم دینکرد. تهران: معین.
1
- ابوالفتوح رازی، حسین بن علی (1365-1376). روضالجنان و روحالجنان فی تفسیر القرآن، بهکوشش و تصحیح محمدجعفر یاحقی و محمدمهدی ناصح، 20 ج، مشهد: آستان قدس رضوی.
2
- اخلاقی، فریار (1386). «بایستن، شدن و توانستن: سه فعل وجهی در فارسی امروز»، نامۀ فرهنگستان، (3)3 (ویژهنامۀ دستور): 82-132.
3
- ارجانی، فرامرز بن خداداد (1396). سمک عیار، با مقدمه و تصحیح پرویز ناتل خانلری، 6ج، ویراست دوم، تهران: آگاه.
4
- انوری، حسن و همکاران (1382). فرهنگ سخن. تهران: سخن.
5
- بلعمی، محمد بن محمد (1373). تاریخنامۀ طبری، به تصحیح و تحشیۀ محمد روشن، ج 3 و 4. تهران: البرز.
6
- ـــــــــــــــــــــــ (1378). تاریخنامۀ طبری، به تصحیح و تحشیۀ محمد روشن، جلد 1 و 2، تهران: سروش.
7
- بهار، مهرداد (1390). بندهش، تهران: توس.
8
- بیغمی، محمد (1339)، دارابنامه، تصحیح و مقدمه و تعلیقات ذبیح الله صفا، ج1، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
9
- بیهقی، محمد بن حسین (1381)، تاریخ بیهقی، بهکوشش خلیل خطیبرهبر، تهران: مهتاب.
10
- تاریخ سیستان (1366). تصحیح ملکالشعرای بهار. تهران: پدیدۀ خاور.
11
- ترجمۀ تفسیر طبری (1356). به تصحیح و اهتمام حبیب یغمائی، 7ج، تهران: توس.
12
- تسلیبخش، فهیمه (1399). دستوریشدگی صورتهای زبانی برای بازنمایی وجهیت از فارسی باستان تا فارسی نو (قرن هفتم). رسالۀ دکتری فرهنگ و زبانهای باستانی ایران، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران.
13
- تفضلی، احمد (1385)، ترجمۀ مینوی خرد، بهکوشش ژاله آموزگار، تهران: توس.
14
- حسندوست، محمد (1393)، فرهنگ ریشهشناختی زبان فارسی، ج2، تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
15
- دقیقی طوسی، ابومنصور محمد بن احمد (1373). دیوان دقیقی طوسی، به اهتمام محمدجواد شریعت، تهران: اساطیر.
16
- دهخدا، علی اکبر (1377)، لغتنامۀ دهخدا، چاپ دوم از دورۀ جدید، تهران: دانشگاه تهران با همکاری روزنه.
17
- رضائی باغ بیدی، حسن (1384). روایت آذرفرنبغ فرخزادان، تهران: مرکز دائرهالمعارف بزرگ اسلامی.
18
- ژینیو، فیلیپ (1382). ارداویرافنامه (ارداویرازنامه)، ترجمه و تحقیق: ژاله آموزگار. تهران: انجمن ایرانشناسی فرانسه در ایران، معین.
19
- سجاسی، اسحاق بن ابراهیم (1368). فرائدالسلوک، به تصحیح و تحشیۀ عبدالوهاب نورانی وصال و غلامرضا افراسیابی، تهران: پاژنگ.
20
- سعدی، مصلحالدین (1385). کلیات سعدی، به تصحیح محمدعلی فروغی، تهران: هرمس.
21
- شفائی، احمد (1363). مبانی علمی دستور زبان فارسی، تهران: نوین.
22
- عنصرالمعالی، کیکاووس بن اسکندر (1345)، قابوسنامه، تصحیح غلامحسین یوسفی، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
23
- غزالی، محمد بن محمد (1380). کیمیای سعادت (در دو جلد)، بهکوشش حسین خدیوجم، تهران: علمی فرهنگی.
24
- فرخی سیستانی (1335). دیوان حکیم فرخی سیستانی، بهکوشش محمد دبیرسیاقی. تهران: اقبال.
25
- فرهوشی، بهرام. (1354). کارنامۀ اردشیر بابکان. تهران: دانشگاه تهران.
26
- قاآنی، حبیبالله (1380). دیوان حکیم قاآنی، بهکوشش امیرحسن صانعی خوانساری، تهران: نگاه.
27
- قریب، بدرالزمان (1379)، «تحول وجه تمنایی به ماضی استمراری در زبانهای ایرانی». یادنامة دکتر احمد تفضلی. بهکوشش علیاشرف صادقی. تهران: سخن، 245ـ278.
28
- گرگانی، فخرالدین اسعد (1377)، ویس و رامین، با مقدمه و تصحیح و تحشیۀ محمد روشن، تهران: صدای معاصر.
29
- لاینز، جان (1391). درآمدی بر معنیشناسی زبان، ترجمۀ کورش صفوی، تهران: علمی.
30
- مجمل التواریخ و القصص (1318). بهتصحیح ملکالشعرای بهار، تهران: کلالۀ خاور.
31
- مظفر، محمدرضا (1384). ترجمة منطق (جلد اول). ترجمۀ علی شیروانی. قم: دارالعلم.
32
- منشی، نصرالله (1361). کلیله و دمنه، تهران: دانشگاه تهران.
33
- منصوری، یدالله (1384). بررسی ریشهشناختی فعلهای زبان پهلوی. تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
34
- مولایی، چنگیز (1399). فرهنگ زبان فارسی باستان. تهران: آوای خاور.
35
- میبدی، ابوالفضل رشیدالدین (1371). کشفالاسرار و عدهالابرار، به سعی و اهتمام علیاصغر حکمت، 10 ج، تهران: امیرکبیر.
36
- میرفخرایی، مهشید (1367). روایت پهلوی، متنی به زبان فارسی میانه. تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
37
- ناصرخسرو (1357). دیوان اشعار حکیم ناصرخسرو قبادیانی، به اهتمام مجتبی مینوی و مهدی محقق، دانشگاه مکگیل، موسسۀ مطالعات اسلامی شعبۀ تهران، با همکاری دانشگاه تهران.
38
- ـــــــــــ (1370). سفرنامه، بهتصحیح محمد دبیرسیاقی، تهران: زوار.
39
- نظامالملک، حسن بن علی (1383). سیرالملوک (سیاستنامه). به اهتمام هیوبرت دارک. تهران: علمی و فرهنگی.
40
- نغزگوی کهن، مهرداد و داوری، شادی (1395). زبان فارسی در گذر زمان، تهران: کتاب بهار.
41
- هجویری، علی بن عثمان (1383). کشفالمحجوب، تصحیح و تعلیقات دکتر محمود عابدی، تهران: سروش.
42
- هروی، موفقالدین ابومنصور علی (1346). الابنیه عن حقایق الادویه. بهتصحیح احمد بهمنیار، بهکوشش حسین محبوبی اردکانی، تهران: دانشگاه تهران.
43
- هلالی جغتایی، بدرالدین (1368). دیوان هلالی جغتایی، به تصحیح و مقابله و مقدمۀ سعید نفیسی، تهران: سنایی.
44
- همایونفر، مژگان (1392). «بررسی روند دستوریشدگی فعلهای وجهی زبان فارسی بر اساس پارامترهای لمان». دستور، ویژهنامۀ فرهنگستان، شمارۀ 9: 50-73.
45
- یاحقی، محمدجعفر (1372)، فرهنگنامۀ قرآنی، 5 جلد، مشهد: آستان قدس رضوی.
46
- Anklesaria, T. D. (1913). Dânâk-u Mainyô-i Khard, Bombay.
47
- ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1969). The Pahlavi Rivāyat of Āturfarnbag and Farnbag-srōš, I, Text and Transcription, Bombay.
48
- Brinton, L. J. & E. C. Traugott. (2005). Lexicalization and Language Change, Cambridge: University Press.
49
- Brunner, Ch. j. (1977). A Syntax of Western Middle Iranian. Delmar, New York: Caravan Books.
50
- Dhabhar, E.B.N. (1913). Pahlavi Rivayat. Bombay: the Trustees of the Parsi Puncheyet Funds and Properties.
51
- ــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1927). Zand-I Khūrtak Avistāk. Trustees of the Parsee Panchayet Funds and Properties.
52
- Givón, T. (1971). “Historical syntax and synchronic morphology: An archaeologist’s fieldtrip”. In Papers from the Seventh Regional Meeting, Chicago Linguistic Society, 394–415. Chicago: Chicago Linguistic Society.
53
- Heine, B. (2003). “Grammaticalization”. In The Handbook of Historical Linguistics, Janda & Joseph (eds.), Oxford Blackwell, 575-601.
54
- Hopper, P. (1988). Emergent Grammar and the A Priori Grammar Postulate. In Linguistics in Context: Connecting Observation and Understanding. Tannen (ed.), New Jersey: Ablex.
55
- ـــــــــــــــــ (1991). “On Some Principles of Grammaticalization”. in: Approaches to Grammaticalization, Traugott & Heine (eds.). Vol.1. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins.
56
- ـــــــــــــــــ (2012). “Emergent Grammar.” In James Paul Gee and Michael Handford, (eds.), The Routledge Handbook of Discourse Analysis. London/New York: Routledge. 301-315.
57
- Hopper, P. & Traugott, E. (2003). Grammaticalization. 2nd edition. Cambridge University Press.
58
- Jamasp-Asana, J. M. (1897/1913). Pahlavi Texts, Bombay: Fort Printing Press.
59
- Kent, R. G. (1953). Old Persian: Grammar, Texts, Lexicon. New Haven: American Oriental Society.
60
- Lehmann, Ch. (1992). "Word order change by grammaticalization". In M. Gerritsen & D. Stein (eds). Internal and external factors in syntactic change. Berlin-New York: Mouton de Gruyter. 395-416.
61
- Madan, D. M. (1911). The Complete Text of Pahlavi Dinkard, 2 parts, Bombay.
62
- Pakzad, F. (2005). Bundahišn. Zoroastrische Kosmogonie und Kosmologie, Tehran: Center for the Great Islamic Encyclopedia.
63
- Palmer, F. R., (1986). Mood and Modality. Cambridge: Cambridge University Press.
64
- Ramat, P. (1992). Thoughts on Degrammaticalization. Linguistics, 30: 549–560.
65
- Skjærvø, Prods Oktor (2009b). “Middle West Iranian”. In: The Iranian Languages, Gernot Windfuhr (ed.), Routledge.
66
- ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ (2016). An Introduction to Old Persian, retrieved from: https://sites.fas.harvard.edu/~iranian/OldPersian
67
- Williams, A. V., (1990). The "Pahlavi Rivāyat" Accompanying the "Dādestān Ī Dēnīg", vol. II. The Royal Danish Academy of Sciences and Letters.
68
ORIGINAL_ARTICLE
اقتباس صورت و معنا در سرودههای امیری فیروزکوهی
اقتباس و بازآفرینی معانی و مضامین متون مختلف، همواره از سدههای گذشته تاکنون نزد آفرینشگران متون ادبی امری ساری و جاری بوده است. امیری فیروزکوهی در گسترة شعر معاصر، شاعر سنتگرای صاحبسبک با زبان و بیان خاص خود است که با طبع لطیف و نکتهسنج خود و با احاطه و اشراف خوبی که بر زبان و ادب فارسی و عربی داشت، توانست معانی و مضامین شعری متنوعی را در سرودههای خود بیافریند و عرضه نماید. باوجود این، او در پرداخت مضامین و معانی شعری، از متون دیگر نیز تأثیر پذیرفته و در اغلب موارد به طرز هنرمندانهای در سرودههایش مندرج ساخته است. در مقالة حاضر به روش توصیفی و تحلیلی، دیوان امیری از منظر تأثیرپذیری از متون مختلف نقد و بررسی شده است. یافتههای پژوهش آشکار میسازد امیری برخلاف گمان برخی از پژوهشگران، صرفاً متأثر از صائب تبریزی نیست. شاعر در بخشی از مضمونپردازیهایش متأثر از قرآن و احادیث است و در بخشی دیگر، از متون ادبی منظوم و منثور دیگر شاعران و نویسندگان ایرانی و غیرایرانی، بویژه شاعران معروف سدههای پنجم تا یازدهم هجری همچون خاقانی، سعدی، مولوی و صائب، تأثیر پذیرفته است.
https://hlit.sbu.ac.ir/article_101804_1b21c7377a90185154ffb3b6ef38684c.pdf
2021-06-22
127
150
10.48308/hlit.2021.101804
"شعر فارسی"
"شعر معاصر"
"امیری فیروزکوهی"
"اقتباس"
علی
تقوی
taqavi@honar.ac.ir
1
عضو هیئت علمی فرهنگستان هنر
LEAD_AUTHOR
- قرآن کریم.
1
- آملی، شمسالدین محمد. (1380). فرهنگ اصطلاحات و تعریفات (نفایس الفنون). تهران، فردوس.
2
- ابشیهی، شهابالدین محمد. (1419ق). المستطرف فی کل فن مستظرف. بیروت، عالم الکتب.
3
- ابنیمین فریومدی. (1344). دیوان اشعار. تصحیح حسینعلی باستانیراد، تهران، کتابخانة سنایی.
4
- ابیسلمی، زهیر. (1387). «معلقه». در معلقات سبع، ترجمة عبدالمحمد آیتی، تهران، سروش.
5
- اعتصامی، پروین. (1385). دیوان. به کوشش ولیالله درودیان، چاپ چهارم، تهران، نشر نی.
6
- امیرمعزّی، ابوعبدالله محمد. (1318). دیوان. تصحیح عباس اقبال، تهران، کتابفروشی اسلامیه.
7
- امیری فیروزکوهی، کریم. (1389). دیوان. 3ج، به کوشش امیربانوی امیری فیروزکوهی، تهران، زوار.
8
- ایرج میرزا. (1356). تحقیق در احوال و آثار و افکار و اشعار ایرج میرزا. به کوشش محمدجعفر محجوب، تهران، گلشن.
9
- باباطاهر عریان. (1311). دیوان. به کوشش حسن وحید دستگردی، تهران، ارمغان.
10
- حافظ شیرازی، شمسالدین محمد. (1386). دیوان. به اهتمام احمد مجاهد، چاپ سوم، تهران: دانشگاه تهران
11
- خاقانی شروانی، افضلالدین. (1382). دیوان. تصحیح ضیاءالدین سجادی، تهران، زوّار.
12
- دهخدا، علیاکبر. (1377). امثال و حکم. ج1 و 2، چاپ دهم، تهران، امیرکبیر.
13
- رودکی، جعفربنمحمد. (1390). بهترین رودکی، همراه با اشعار نویافته. به کوشش محمدعلی سپانلو، تهران، نشر چشمه، 1390.
14
- سعدی شیرازی، مشرفالدین مصلح. (1375). بوستان. تصحیح غلامحسین یوسفی، تهران، خوارزمی.
15
- سعدی شیرازی، مشرفالدین مصلح. (1384). غزلیات. تصحیح محمدعلی فروغی، چاپ پنجم، تهران، ققنوس.
16
- سعدی شیرازی، مشرفالدین مصلح. (1383). گلستان. به کوشش منوچهر دانشپژوه، تهران، هیرمند.
17
- سعدی شیرازی، مشرفالدین مصلح. (1320). مواعظ. تصحیح محمدعلی فروغی، تهران، بروخیم.
18
- سنایی غزنوی، ابوالمجد مجدود. (1329). حدیقه الحقیقه. تصحیح مدرس رضوی، تهران، کلاله خاور.
19
- صائب تبریزی، میرزامحمدعلی. (1370). دیوان. 6ج، به کوشش محمد قهرمان، تهران: علمی و فرهنگی.
20
- عطار نیشابوری، فریدالدین محمد. (1368). دیوان. تصحیح تقی تفضلی، چاپ پنجم، تهران، علمی و فرهنگی.
21
- فرخی یزدی، محمد. (1380). مجموعه اشعار. تدوین مهدی اخوت و محمدعلی سپانلو، تهران: نگاه.
22
- مدبری، محمود. (1370). شاعران بیدیوان. تهران، پانوس.
23
- مسعود سعد سلمان. (1362) دیوان. تهران، گلشایی.
24
- مولوی، جلالالدین. (1376). کلیات شمس تبریزی. تصحیح بدیعالزمان فروزانفر، چاپ چهاردم، تهران، امیرکبیر.
25
- مولوی، جلالالدین. (1390). مثنوی معنوی. تصحیح رینولد ا.نیکلسون، چاپ پنجم، تهران: هرمس.
26
- ناصرخسرو. (1387). دیوان اشعار. تصحیح مجتبی مینوی، تهران، معین.
27
- نصرآبادی، میرزامحمدطاهر. (1317). تذکرة نصرآبادی. تصحیح حسن وحید دستگردی، تهران: ارمغان.
28
- نظامی عروضی، احمد. (1372). چهارمقاله. تصحیح محمد قزوینی، به کوشش محمد معین، تهران، ارمغان.
29
- نظامی گنجوی، جمالالدین الیاس. (1390). خسرو و شیرین. تصحیح حسن وحید دستگردی، به کوشش سعید حمیدیان، تهران، قطره.
30
- همایی، جلالالدین. (1377). فنون بلاغت و صناعات ادبی. چاپ پانزدهم، تهران، نشر هما.
31
- یوسفی، غلامحسین. (1388). چشمة روشن. چاپ دوازدهم، تهران، انتشارات علمی.
32
ب. مقالات
33
- امیری فیروزکوهی، کریم. (1342). «بر بالین استاد». مجلة ارمغان، س32، ش9، ص393-401.
34
- امیری فیروزکوهی، کریم. (1360). «گفتوگو». فصلنامة هنر، س1، ش 1، ص284-289.
35
- امیری فیروزکوهی، کریم. (1357الف). «نقش شاعر و نقاشی او (1)». مجلة گوهر، س6، ش 62، ص102-106.
36
- امیری فیروزکوهی، کریم. (1357ب). «نقش شاعر و نقاشی او (2)». مجلة گوهر، س6، ش 63، ص188-193.
37
- تقوی، علی. (1399). «جلوههای پایداری در سرودههای امیری فیروزکوهی». مجلة ادبیات پایداری، س 12، ش22، ص29-46.
38
- قاسمنژاد، علی. (1376). «اقتباس ادبی». فرهنگنامة ادبی فارسی، به سرپرستی حسن انوشه، تهران، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
39
- گلچین معانی، احمد. (1384). «زندگینامه خودنوشت». مجلة پیام بهارستان، س5، ش48، ص31-36.
40
ORIGINAL_ARTICLE
نقد و بررسی روایتی از فاطمیان مصر و اسماعیلیه براساس داستان بوستان خیال ( با اتکا به منابع تاریخی)
قصهها و داستانها به عنوان یکی از بخشهای مهم فرهنگ عامه رابطی بین مردم اکنون با گذشتهاند که مبانی فرهنگی و اعتقادی را از نسلی به نسل دیگر منتقل میکنند. بر مبنای رویکردهای تاریخگرایی نو و بافت روایی و داستانی متون تاریخی، برخی از داستانها نیز حاوی بافت تاریخیاند که بررسی آنها در کنار منابع تاریخی سودمند است. افسانۀ بوستان خیال از قصههای عامیانهای است که بنای آن بر تاریخ خلفای فاطمی مصر و شیعیان اسماعیلی است که بر اساس حوادث تاریخی رخداده در زمان چهار خلیفۀ نخست فاطمی در مصر، آغاز میشود. مؤلّف این شخصیتهای تاریخی را به عرصۀ افسانه آورده، داستانهای موهوم به آنها نسبت داده است. این جستار چگونگی حضور مذهب اسماعیلیه و خلفای فاطمی را در این داستان دنبال میکند و به نقد و بررسی آن براساس منابع و روایتهای تاریخی به شیوۀ توصیفی-تحلیلی میپردازد. یافتههای این پژوهش و نقد آنها بیانگر صحت برخی از روایتهای نویسنده بر اساس منابع تاریخی و اعتقادی این فرقۀ مذهبی-سیاسی است، اما در مواردی تفاوتهایی نیز وجود دارد. چهرۀ خارقالعادهای که نویسنده از برخی از خلفای فاطمی ارائه داده است بسیار به جنبۀ تقدس و الوهیت این خلفا نزد راویان معتقد به این مذهب نزدیک است.
https://hlit.sbu.ac.ir/article_101803_cde4dce94e3ab5676e1fb4daaf7d52fc.pdf
2021-06-22
151
174
10.48308/hlit.2021.101803
اسماعیلیه
بوستان خیال
فاطمیان
نقد و بررسی
محبوبه
طبسی
tabasimahboobeh@yahoo.com
1
دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
AUTHOR
احمد
خاتمی
a_khatami@sbu.ac.ir
2
استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تهرانجنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران، و عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی
LEAD_AUTHOR
عبدالحسین
فرزاد
abdolhosein.farzad@gmail.com
3
استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تهرانجنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران، و عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
AUTHOR
- برسلر، چارلز. (1396). درآمدی بر نظریهها و روشهای نقد ادبی.ترجمۀ مصطفی عابدینی فرد، تهران، نیلوفر.
1
- بهار، محمدتقی. (1376). سبکشناسی، تاریخ تطور نثر فارسی. جلد3. انتشارات مجید.
2
-جعفریحسینی، محمدتقی. (1185).بوستان خیال. نسخۀ خطی. کتابخانه بادلیان انگلیس. شمارۀ.corps. Or. D.9-23 .
3
- جعفریحسینی،محمدتقی. (1203). بوستان خیال. نسخۀ خطی. دانشگاه تهران. شمارۀ 1/3865 –ف
4
- جعفریحسینی،محمدتقی. (بدون تاریخ). بوستان خیال.معزنامه.نسخۀ خطی قم،کتابخانۀ گلپایگانی. شمارۀ410- 30/3.
5
- جعفریحسینی،محمدتقی. (قرن12) معزنامه. نسخۀ خطی. مجلس شورای اسلامی. شمارۀ 3974.
6
- دانشنامۀ جهان اسلام. ج1. 2065.
7
- دفتری، فرهاد.(1397). تاریخ و سنتهای اسماعیلیه. ترجمه فریدون بدرهای. تهران، فرزان.
8
- رضوانیان،قدسیه. (1393).تاریخگرایی نو (بررسی کتاب تاریخ بیهقی در بوتۀ نقد جدید). فصلنامه تخصصی نقد ادبی. س7. ش 25. بهار. صص230 -211.
9
- زرینکوب، عبدالحسین.(1388)، نقش بر آب.، به همراه جستجویی چند درباب شعر حافظ ، گلشن راز، ادبیات تطبیقی، گفت و شنودها و خاطرهها؛ تهران: سخن.
10
- زرینکوب،عبدالحسین.(1330). دو قرن سکوت. تهران.
11
- سلدن،رامان.ویدوسون،پیتر.(1397).راهنمای نظریهی ادبی معاصر.ترجمۀ عباس مخبر. تهران، بان.
12
- صبا، محمدمظفر حسینبن محمدیوسف علی.(1343). تذکرۀ روز روشن. تهران، چاپ محمد حسین رکن زاده آدمیت.
13
- صفا، ذبیح الله.(1372). تاریخ ادبیات در ایران. ج5؛ تهران، انتشارات فردوس.
14
- فروزانفر، بدیعالزمان.(1386). تقریرات استاد بدیع الزمان فروزانفر دربارۀ تاریخ ادبیات ایران.حواشی و فهارست از دکتر سید محمد دبیرسیاقی. تهران، خجسته.
15
- محجوب، جعفر.(1393). ادبیات عامیانهی ایران. تهران، نشرچشمه.
16
- محقق، مهدی.(1391). اسماعیلیه. تهران، اساطیر.
17
- محمدی فشارکی،محمد.،فضلالله خدادادی.(1391). از تاریخ تا داستان؛ تحلیل عناصر مشترک بین تاریخ و داستان. پژوهشهای تاریخی. مجلۀ علمی-پژوهشی. دورۀ 4 . شماره 3 . پاییز . صص86-71.
18
- منزوی، احمد.(1365). فهرست مشترک نسخههای خطی فارسی پاکستان. مجلد ششم. داستانها. مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان اسلام آباد.
19
- میرزابابازاده فومشی،بهنام.،خجستهپور،آدینه.(1394).خوانش متفاوت متون کلاسیک فارسی در پرتو تاریخ نگاری نو. متنپژوهی ادبی. سال19. شماره 63 . بهار. ص 172.
20
- میرزابابازاده فومشی،بهنام،خجستهپور،آدینه .(1392). ابهامزدایی از نقد نوپای تاریخگرایی نو در ایران با نگاهی به پژوهشهای انجامشده. فصلنامه علمی-پژوهشی نقد ادبی. س6 . ش22 . تابستان. صص 7-28.
21
- ناصری طاهری، عبدالله.(1387). نقش اسماعیلیان در جنگهای صلیبی. تهران، ققنوس.
22
- ناظمیانفرد، علی.،جهاندیده، اکرم. (1395). نقش اشعثبن قیس در ماجرای قتل امام علی(ع). فصلنامه علمیتخصصی. سال دوم. شماره 3 . پاییز و زمستان. صص 52 -35.
23
- نصیریان، یدالله.(1380).کافور اخشیدی و جایگاه او در حکومتهای اسلامی مصر. مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی. دانشگاه تهران. زمستان. صص 271-255.
24
- هاجسن،مارشال گودوین سیمز.(1393).فرقۀ اسماعیلیه.مترجم فریدون بدرهای. تهران،علمی فرهنگی.
25
- هالیستر،جان نورمن.(1373).تشیع در هند.ترجمه آزرمیدخت مشایخ فریدنی. مرکز نشر دانشگاهی.
26
- هدایت، صادق. (1395). فرهنگ عامیانه مردم ایران. تهران، نشر چشمه.
27
ORIGINAL_ARTICLE
ابوالفیض فیضی و میزان تأثیر او بر نظریۀ «صلح کل» اکبرشاه گورکانی
ابوالفیض فیضی(م 1004ق) ملکالشعرای دربار جلالالدین اکبرگورکانی(م 1014ق) یکی از مشاهیر تاریخ و ادب فارسی در شبه قارۀ هند است. خطمشی فکری و باورهای ایدئولوژیک این سخنور بنام همواره از نکات بحثبرانگیز در میان اسناد تاریخی بوده است. اغلب گزارشهای تاریخی با دیدی انتقادی تحت تأثیر عوامل اجتماعی و ایدئولوژیکی، آراء مختلف و حتی متناقضی را در این باب مطرح کردهاند. شکلگیری نظریۀ «صلحکل» و اصلاحات سنتشکنانۀ دورۀ اکبرشاه همزمان با خدمت فیضی در دربار را میتوان اساس گسترش آراء انتقادی و بدبینانه نسبت به فیضی به شمار آورد. عقیدۀ غالب آن است که فیضی برانگیزانندۀ اندیشۀ صلحکل و اغواکنندۀ اکبرشاه برای تغییر دین حاکم بوده است. در این پژوهش، تلاش گردیده تا به شیوهای توصیفی – تحلیلی، آراء نسبت داده شده به فیضی و زمینههای پیدایش صلحکل بررسی و به این پرسش پاسخ داده شود که فیضی برانگیزانندۀ اصلی نظریۀ صلحکل بوده یا عوامل دیگری نیز در این امر دخیل بوده است؟ دستاوردهای پژوهش حاکی از آنست که گرچه حضور فیضی در رواج آزاداندیشی در دربار اکبرشاه که تحت نفوذ متعصبان قرار داشت، بیتأثیر نبوده است، اما عوامل دیگر همچون تساهلگرایی اکبرشاه و شرایط اجتماعی هند در روند شکلگیری صلحکل نقش بنیادیتری دارند.
https://hlit.sbu.ac.ir/article_101691_cac47d0452581cdbabf9d6700e1de249.pdf
2021-06-22
175
194
10.48308/hlit.2021.101691
"
اکبرشاه گورکانی
اندیشه و اعتقادات فیضی
صلح کل
فیضی"
آرام
رحیمیان
s_rahimian91@yahoo.com
1
دانشجوی زبان و ادبیات فارسی،دانشکده ادبیات و علوم انسانی،دانشگاه شهیدبهشتی،تهران،ایران
LEAD_AUTHOR
مریم
مشرف الملک
m.mosharraf@yahoo.com
2
دانشیارگروه زبان و ادبیات فارسی،دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهیدبهشتی،تهران،ایران
AUTHOR
آریا، غلامعلی. (1365). طریقت چشتیه در هند و پاکستان و خدمات پیروان این طریقه به فرهنگ اسلامی و ایرانی. تهران: زوار.
1
آزاد بلگرامی، میرغلام علی. (1393). خزانه عامره. ج2. به تحقیق و تصحیح هومن یوسفدهی. تهران: کتابخانه و موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
2
آقا بزرگ طهرانی، محمد محسن. (1345). الذریعه الی تصانیف شیعه. ج9. تهران: چاپخانۀ دانشگاه تهران.
3
آل داود، علی. (1382). مقدمه بر نل و دمن. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
4
ابن عربی. (1370). فصوصالحکم. تصحیح و تعلیق ابوالعلاء عفیفی.تهران:الزهرا.
5
بدائونی، عبدالقادر بن ملوکشاه. (1379). منتخب التواریخ. ج2. به تصحیح مولوی احمد علی صاحب. با مقدمه و اضافات توفیق سبحانی، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
6
پزشک، منوچهر. ، سیدحسین زاده، هدی. (1379). دایرة المعارف بزرگ اسلامی. ج9. مدخل اکبرشاه. تهران: مرکز دایرة المعارف بزرگ اسلامی.
7
حاج سیدجوادی، سیدکمال. (1390). فرهنگنامۀ زبان و ادب فارسی در شبه قاره هند. تهران: خانه کتاب با همکاری شورای گسترش زبان و ادبیات فارسی.
8
حجتی، حمیده. (1380). دانشنامه ادب فارسی. ج4. مدخل ادب فارسی در شبه قاره (هند و پاکستان و بنگلادش). به سرپرستی حسن انوشه. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
9
حکمت، علی اصغر. (1337). سرزمین هند. تهران: دانشگاه تهران.
10
خوشگو، بندرابن داس. (1389). سفینۀ خوشگو. به تحقیق و تصحیح سیدکلیم اصغر. تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
11
دولافوز، ث. ف. (1316). تاریخ هند. ترجمۀ سیدمحمد فخر داعی گیلانی. تهران: نشریات کمیسیون معارف چاپخانۀ مجلس.
12
رازی، امیناحمد. (1378). تذکرۀ هفتاقلیم. ج1. بهتصحیح و حواشی و تعلیقات سیدمحمدرضا طاهری(حسرت). تهران: سروش.
13
راشدی، حسامالدین. (1967م=1346ش). تذکره شعرای کشمیر. ج3. لاهور: اقبال آکادمی پاکستان.
14
رسالتپناهی، محمدمصطفی.، روحانی، سید علی.، و راستگو، سید محمد. (1397). فیضی فیاضی و غزل غنایی وی. پژوهشنامه ادب غنایی دانشگاه سیستان و بلوچستان. بهار و تابستان،30: 71-90.
15
شاهنوازخان، نواب صمصام الدوله. (1890). مآثرالامرا. به تصحیح مولوی عبدالرحیم. کلکته: اردوگاید.
16
شبلی نعمانی، محمد. (1363). شعرالعجم. ترجمۀ محمدتقی فخر داعی گیلانی. تهران: دنیای کتاب.
17
شیخ عطار، علی رضا. (1381). دین و سیاست. مورد هند. تهران: وزارت امورخارجه.
18
شیمل، آنه ماری. (1386). در قلمرو خانان مغول. ترجمۀ فرامرز نجد سمیعی. تهران: امیرکبیر.
19
صفا، ذبیح الله. (1378). تاریخ ادبیات در ایران. ج5. بخش دوم. تهران: انتشارات فردوس.
20
طباطبائی مجد، غلامرضا. (1385). مقدمه بر اکبرنامه. تهران: انجمن آثار و مفاخر ملی.
21
عظیم آبادی. حسین قلی خان. (1391). تذکرۀ نشتر عشق. ج2. به تصحیح و تعلیقات سیدکمال حاج سیدجوادی. تهران: میراث مکتوب.
22
فخرالزمانی، عبدالنبی بن خلف. (1390). تذکره میخانه. تهران: اقبال.
23
فکرت، محمدآصف. (1373). دایرة المعارف بزرگ اسلامی. ج6. مدخل ابوالفضل علامی. تهران: مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی.
24
فیضی، ابوالفیض بن مبارک.(1967م=1346ش). کلیات فیضی. به تصحیح ای-دی-ارشد. به نظر ثانی وزیرالحسن عابدی. لاهور: دانشگاه پنجاب (لاهور) اداره تحقیقات.
25
فیضی، ابوالففیض بن مبارک.(1362). دیوان فیضی. با تصحیح ای- دی- ارشد. با مقابله و مقدمه حسین آهی. تهران: فروغی.
26
فیضی، ابوالفیض بن مبارک. (1382). نل و دمن. به تصحیح و مقدمۀ علی آل داود. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
27
لودی، شیرعلی خان. (1377). مرآت الخیال. به اهتمام حمید حسینی و با همکاری بهروز صفرزاده. تهران: روزنه.
28
محمدیپور، میترا. (1394). تصحیح و تعلیق مثنوی مرکز ادوار فیضی دکنی. پایان نامه کارشناسی ارشد. رشته زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و زبانهای خارجه، دانشگاه کاشان.
29
مدرس، میرزا احمد علی. (1374). ریحانة الادب. ج4. تهران: خیام.
30
مشکور، محمد جواد. (1368). فرهنگ فرق اسلامی. مشهد: بنیاد پژوهش های اسلامیآستان قدس رضوی.
31
مطربی سمرقندی، سلطان محمد. (1382). تذکرة الشعراء. تحشیه و تعلیقات علی رفیعی علا مرودشتی، با مقدمه اصغر جانفزا، تهران: میراث مکتوب.
32
مولوی، آغا احمد علی احمد. (1965م=1344ش). هفت آسمان. تهران: کتابفروشی اسدی.
33
نهرو، جواهرلعل. (1355). نگاهی به تاریخ جهان. ترجمۀ محمود تفضلی. تهران: امیرکبیر.
34
واله داغستانی، علیقلی بن محمد علی. (1384). ریاض الشعراء. با مقدمه، تصحیح و تحقیق محسن ناجی نورآبادی. تهران: اساطیر.
35
هاشمیسندیلوی، شیخ احمد علی خان. (1993م=1371ش). تذکرۀ مخزن الغرائب. به اهتمام دکتر محمد باقر. اسلام آباد: مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان.
36
هدایت، رضاقلی بن محمدهادی. (1385). ریاض العارفین. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
37
هروی، احمد بن محمد. (1927-1931م). طبقات اکبری. ج2. به تصحیح و تنقیح بی دی ام ای آئی سی اس. بنگال.
38
ORIGINAL_ARTICLE
نقش سه وزیر( معین الدین پروانه، صلاح الدین ایوبی، شمس الدین اصفهانی ) درمنشآت سلاطین
نقش سه وزیر(شمسالدین اصفهانی، معینالدین پروانه و صلاحالدین ایوبی) در منشآت سلاطینچکیدهمنشآت سلاطین، اثری از کاتبی نامعلوم در سدۀ ششم و هفتم است که در موضوع اصول مکاتبات دولتی و دیوانی (ازجمله: تهنیت، تعزیت، رواتب، مراتب، دستورهای حکومتی، قواعد املا، شیوههای اغراقگویی و...) تألیف شده است. این مقاله به شیوۀ توصیفیتحلیلی، نامههای سه وزیر (شمسالدین اصفهانی، معینالدین پروانه و صلاحالدین ایوبی) را بررسی کرده و از خلال آن ویژگیهای ،اجتماعی و تاریخی و فرهنگی آن روزگار را کاویده است. درزمینۀ منشآت سلاطین، تا به حال پژوهش روشمند و آکادمیکی صورت نگرفته است نتایج تحقیق نشان میدهد اندیشههای ایرانشهری در منشآت سلاطین به شکلی پررنگ و برجسته نمود یافته است. نویسندگان در لابهلای این نامهها، مخاطبانشان را به راستی، داد و خرد فراخواندهاند و درحقیقت آییننامۀ مستقل و مستندی تدوین کردهاند که مانع از انحراف و زوال زودرس حکومت شده است. کلیدواژه: منشآت سلاطین، مکاتبات دیوانی، اندیشۀ ایرانشهری، سبکشناسی
https://hlit.sbu.ac.ir/article_101407_27ddd7c91aaa4c7ade541c6f678971fd.pdf
2021-06-22
195
218
10.48308/hlit.2021.101407
منشآت سلاطین
مکاتبات دیوانی
اندیشۀ ایرانشهری
سبکشناسی
نغمه
موذنی
reazporian@gmail.com
1
گروه زبان وادبیات فارسی،دانشکده علوم انسانی،دانشگاه آزاد اسلامی،شهرکرد،ایران
AUTHOR
اصغر
رضا پوریان
naghmehmoazeni@yahoo.com
2
گروه زبان و ادبیات فارسی،دانشکده علوم انسانی، دانشگاه ازاد اسلامی ، شهرکرد،ایران
LEAD_AUTHOR
- ابن بیبی (امیر ناصرالدین حسینی) (1350)، اوامرالعلائیه فی امورالعلائیه، به اهتمام محمدجواد مشکور، تهران: کتابفروشی تهران.
1
- احمد، عزیز (۱۳۶۲)، تاریخ سیسیل در دورۀ اسلامی، ترجمۀ نقی لطفی و محمدجعفر یاحقی، تهران: علمی و فرهنگی.
2
- افلاکی، شمسالدین احمد (1396)، مناقبالعارفین، به کوشش توفیق هاشمپور سبحانی، تهران: دوستان.
3
- بیانی، شیرین (1381)، دین و دولت در ایران عهد مغول، جلد سوم، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
4
- ثروت، منصور (1378)، خردنامه، تهران: امیرکبیر.
5
- جرجانی، عبدالقاهر (1368)، اسرار البلاغه، تهران: دانشگاه تهران.
6
- جوینی، محمد، (1388)، تاریخ جهانگشای جوینی، جلد اول، تهران: دنیای کتاب.
7
- حسینی، علیرضا و همکاران (1395)، «نقش جنگهای صلیبی در انتقال متون ادبی و عرفانی و فلسفی اسلامی به اروپا»، نشریۀ پژوهشنامۀ تاریخ اسلام، شمارۀ 21، صص 139-151.
8
- خوافی، مجد (۱۳۸۹)، روضه خلد، مقدمه و تصحیح و تعلیق عباسعلی وفایی، تهران: سخن.
9
- رازی، نجمالدین (1387)، به کوشش محمدامین ریاحی، تهران: علمی و فرهنگی.
10
- راوندی، محمد بن علی بن سلیمان (1363)، راحه الصدور و آیه السرور (در تاریخ سلاجقه) به تصحیح عباس اقبال آشتیانی و توضیحات مجتبی مینوی، تهران: امیرکبیر.
11
- رنسیمان، استیون (1351)، تاریخ جنگهای صلیبی، ترجمۀ منوچهر کاشف، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
12
- روستا، جمشید و همکاران (1391)، «تحلیلی بر خدمات سیاسی و فرهنگی صاحب شمسالدین محمد اصفهانی، نشریۀ پژوهشهای تاریخی دانشگاه اصفهان، دوره 4، شمارۀ 1، صص39- 64.
13
- زرشناس، زهره و مریم مؤذنی (1391)، آیین نامهنگاری در زبان سغدی بر اساس نامههای باستان، پایاننامۀ کارشناسی ارشد.
14
- سعدی، گلستان (1384)، غلامحسین یوسفی، تهران: فردوسی.
15
- سعیدیان، غلامحسین و زهرا یوسفی (1386)، «وزیران سلجوقیان بزرگ از نگاهی دیگر» نشریۀ علمیپژوهشی مسکویه، دانشگاه آزاد اسلامی، شمارۀ 6، صص 101- 132.
16
- شریفزاده، منصوره (1386)، «تأثیر مولانا بر معینالدین پروانه و نقش آن در شکست مغولان روم» مجلۀ فرهنگ، پاییز و زمستان، شمارۀ 63 و 64، صص423-436.
17
- شریف، م.م (۱۳۶۷)، تاریخ فلسفه در اسلام، تهیه و گرداوری نصرالله پورجوادی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
18
- شفیعیکدکنی، محمدرضا (۱۳89)، مفلس کیمیافروش، تهران: سخن.
19
- طباطبایی، سیدجواد (1377)، درآمدی فلسفی بر تاریخ اندیشۀ سیاسی در ایران، تهران: کویر.
20
- طباطبایی، سیدجواد (1390)، خواجه نظامالملک گفتار در تداوم فرهنگی ایرانزمین، تهران: نگاه معاصر.
21
- ظهیری ناو، بیژن و دیگران (1393)، «سیر و تداوم اندیشههای ایرانشهری درخردنامه گمنام»، پژوهشهای ادبی، سال 11، شمارۀ 45،پاییزصص 123-140.
22
- عباسی، جواد،حاجی آبادی ،فاطمه (1395)، «وزارت در دودمان محلی ایران در قرن هشتم هجری از زوال ایلخانان تا برآمدن تیموریان»ایران نامه، شماره1،صص174-198
23
- غزالی، محمّد بن محمّد (1383)، نصیحهالملوک، به کوشش حسین خدیوجم، جلد اول، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
24
- فتوحی، محمود (1391)، سبکشناسی، تهران: انتشارات سخن.
25
- فلاحیه، احمد (۱۳۶۷)، واژگان انگلیسی ماخوذ از عربی، تهران: سروش.
26
- فضلالله رشیدالدین (1373)، جامع التواریخ، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
27
- قادری، حاتم و تقی رستموندی (1385)، «اندیشۀ ایرانشهری (مختصات و مؤلّفهای مفهومی)»، فصلنامۀ علمی پژوهشی علوم انسانی دانشگاه الزهراء، سال ۱۶، شمارۀ 59، صص 125-132.
28
- کلوسنز، کارلا (1389)، دیوانسالاری در عهد سلجوقی، ترجمۀ یعقوب آژند، تهران: امیرکبیر.
29
- محرمخانی، فریبرز (1389)، «بررسی تأثیر اندیشههای ایرانشهری بر آرای امام محمد غزّالی»، پژوهشنامۀ علوم سیاسی، سال ۵، شمارۀ 4، صص 178-193.
30
- مصاحب، غلامحسین (1380)، دایرهالمعارف، جلد دوم، بخش اول، تهران: امیرکبیر، کتابهای جیبی.
31
- منشآت سلاطین، نسخۀ خطی (716)، قم: کتابخانۀ آیتالله مرعشی.
32
- نرشخی، محمدبن جعفر (1362)، تاریخ بخارا، به کوشش مدرس رضوی، تهران: توس.
33
- هاشمپور سبحانی، توفیق (1371)، مکتوبات مولانا، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
34
- هونکه، زیگرید (۱۳۶۱)، فرهنگ اسلام در اروپا، ترجمۀ مرتضی رهبانی، تهران: نشر فرهنگ اسلامی، امیرکبیر.
35
- یاقوت حموی، المعجم البلدان، (1955)، سازمان میراث فرهنگی.
36
- یعقوبی، احمد بن اسحاق، (1371)، تاریخ یعقوبی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی
37
ORIGINAL_ARTICLE
تاملی بر لقب «حکیم» در شعر فارسی (با تکیه بر شاعران مداح و هجو سرا)
واژۀ حکمت در متون فلسفی و ادبی معانی مختلفی دارد و لقب حکیم نیز در ادبیات، به افراد مختلف حتی به شاعران مدّاح و هجوسرا اختصاص یافته است در حالی که این لقب در ظاهر با فضای شعریِ این شاعران تناسب ندارد. در پژوهش حاضر با روش تحلیلی-توصیفی و با تکیه بر دادههای تاریخی، فلسفی و کلامی تلاش شده است تا علل انتساب لقب حکیم به شاعران ادب فارسی واکاوی شود، در همین معنی، مشاهده میشود که دورۀ تاریخی، سبک شعری، مناسبات درباری و میزان دانش و محتوای اشعار شاعران در انتساب لقب حکیم به آنها حائز اهمیت بوده است. در مقالۀ حاضر ارتباط لقبِ حکیم با پند و اندرزسرایی، وقوف شاعر بر علوم متداول روزگار خود، اعتقاد عوام دربارۀ تبحر در شاعری و همچنین علت حکیم نامیدنِ شاعرانِ مداح و هجوسرا که متاثر از مباحث فلسفی و کلامی است، تحلیل شده است. در واقع، حکیم نامیدهشدنِ شاعران مداح و هجوسرا با مبحث هجو و مدح در فلسفه ارتباط دارد. هجو و مدح در فلسفه، ذیل منافرات که شاخهای از سیاست مُدُن (حکمت عملی) است قرار میگیرد، اما در ادبیات وارد دنیای شعر شده است. در علم کلام نیز مبحث حکیمان مدّاح و هجوسرا بر پایۀ اعتقادات مربوط به اباحه و حرمت شعر، تفسیر آیۀ «اولی الامر» و انتساب حدیث «ان من الشعر لحکمه» به پیامبر شکل گرفته که باعث شده هجو و مدح نوعی حکمت تلقّی شود و شاعران مداح و هجوسرا حکیم نامیده شوند.
https://hlit.sbu.ac.ir/article_101862_62fa6793b1d2c416eed8b451481179f9.pdf
2021-06-22
219
244
10.48308/hlit.2021.101862
لقبِ حکیم
شاعرانِ حکیم مداح
شاعران حکیم هجوسرا
سیاست مدن
مرضیه
اسماعیل زاده مبارکه
esmailzade67@gmail.com
1
دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.
AUTHOR
محسن
محمدی فشارکی
m.mohammadi@ltr.ui.ac.ir
2
دانشیار گروه زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.
LEAD_AUTHOR
- قرآن کریم.
1
- ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی (1408). فتح الباری بشرح صحیح البخاری، لبنان، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
2
- ابن سینا، حسین بن عبد الله (بی تا). أقسام العلوم العقلیه (الرسائل فی الحکمه و الطبیعیات)، ترجمه حنین بن اسحاق، مصر، قاهره: دار العرب.
3
- ابوحیان توحیدی، علی بن محمد،(1424). الإمتاع و المؤانسه، ج 3، لبنان، بیروت: المکتبه العصریه.
4
- اخوان الصفا، (1412). الرساله الحادیه عشره من العلوم الناموسیه و الشرعیه فی ماهیه السحر و العزائم و العین (و هی الرساله الثانیه و الخمسون من رسائل إخوان الصفاء)، ج 4، لبنان، بیروت: الدار الإسلامیه،
5
- اوحدی بلیانی، تقی الدین محمد، (1389) عرفات العاشقین و عرصات العارفین، تصحیح ذبیح الله صاحب کاری و آمنه فخر احمد، 7ج، تهران: میراث مکتوب.
6
- بدوی، عبدالرحمن . (1980) مقدمه کتاب فی النفس(أرسطو) (فی النفس و یلیه الآراء الطبیعیه و الحاس و المحسوس و النبات)، لبنان. بیروت: دار القلم،
7
- ترمذی، محمد بن عیسی. (1373). سنن الترمذی. ج 4، لبنان، بیروت: دارالفکر.
8
- جناتی، محمدابراهیم.(1370). منابع اجتهاد از دیدگاه مذاهب اسلامی. تهران: کیهان. چ اول.
9
- جرجانی، علی بن محمد، (1370). التعریفات. تهران: ناصر خسرو.
10
- جهامی، جیرار،(2006م) الموسوعه الجامعه لمصطلحات الفکر العربی و الإسلامی، ج 1، لبنان، بیروت: مکتبه لبنان ناشرون.
11
- حسینی، مالک (1389). ویتگنشتاین و حکمت. تهران: هرمس.
12
- حمیدیان، سعید (1373). آرمانشهر زیبایی (گفتههایی در شیوۀ بیان نظامی). تهران: قطره. چ اول.
13
- خاقانی، بدیل بن علی (1387). دیوان خاقانی. ج2. تصحیح میرجلالالدین کزازی. تهران: مرکز.
14
- خالقیمطلق، جلال (1395). مدخل نظامی در دانشنامۀ زبان و ادبیات فارسی. به سرپرستی اسماعیل سعادت. ج6. تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
15
- دارایی، بهین (1371). مقدمۀ تاریخ الحکماء قفطی از علی بن یوسف قفطی، تهران: دانشگاه تهران
16
- دولتشاه، دولتشاه بن بختیشاه (1382). تذکره الشعرا. تصحیح ادوارد براون. تهران: اساطیر. چ اول.
17
- رشید الدین فضل الله،(1371). اسئله و اجوبه رشیدی، به کوشش رضا شعبانی، پاکستان، اسلام آباد: مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان.
18
- زرقانی، سیدمهدی (1391). بوطیقای کلاسیک (بررسی تحلیلی-انتقادی نظریۀ شعر در منابع فلسفی از ترجمۀ ابوبشر متی بن یونس قنائی تا اثر حازم قرطاجنی). تهران: سخن. چ اول.
19
- زرینکوب، عبدالحسین. (1386). پیر گنجه در جستجوی ناکجا آباد: دربارۀ زندگی، آثار و اندیشۀ نظامی. تهران: سخن.
20
- سجادی، جعفر، (1375). فرهنگ علوم فلسفی و کلامی. تهران: امیر کبیر.
21
- شهرزوری، محمد بن محمود، (2007). تاریخ الحکماء قبل ظهور الإسلام و بعده «نزهه الأرواح و روضه الأفراح»، بتحقیق عبد الکریم ابو شویرب، فرانسه، پاریس: دار بیبلیون.
22
- شمس الدین آملی، محمد بن محمود (1336) نفائس الفنون فی عرایس العیون. تصحیح ابوالحسن شعرانی. ج1. تهران: اسلامیه.
23
- صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم، (1366) تفسیر القرآن الکریم، ج 2، قم: بیدار، قم.
24
-.............................................................، (1366) شرح أصول الکافی، ج 1 ، تهران: وزارت فرهنگ و آموزش عالی. موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی (پژوهشگاه).
25
-.............................................................(1371). عرفان و عارف نمایان (کسر اصنام الجاهلیه)، ترجمۀ محسن بیدارفر، تهران: الزهرا (س).
26
- طباطبایی، محمدحسین (1387). تعلیقات بر بحارالانوار(مجموعه رسایل طباطبایی).ج3. قم: بوستان کتاب.
27
- طبری، محمد بن جریر (1412 ق). جامع البیان فی تفسیر القرآن. ج4، بیروت: دارالکتب العلمیه
28
- عبدالجلیل قزوینی، عبدالجلیل بن ابی الحسین، (1358) نقض معروف به بعض مثالب النواصب فی نقض، تصحیح جلال الدین الحسینی معروف بمحدث. تهران: انتشارات انجمن آثار ملی.
29
- عسکری، حسن بن عبدالله، (1418). الفروق فی الّغه. لبنان، بیروت: دار الآفاق الجدیدۀ.
30
- عوفی، محمد (1324). لباب الالباب.تصحیح ادوارد برون. لیدن: مطبعه بریل.
31
- غزالی، محمد بن محمد. (بیتا). إحیاء علوم الدین. تصحیح عبدالرحیم حافظ عراقی. بیروت: دارالکتاب العربی.
32
- فارابی، محمد بن محمد، (1995). آراء أهل المدینه الفاضله، لبنان، بیروت: دار و مکتبه الهلال.
33
-..................................... (1384). التنبیه على سبیل السعاده (سعادت از نگاه فارابی)، ترجمۀ حسن ملکشاهی، قم: دارالهدی.
34
-..................................... (1996 م) کتاب السیاسه المدنیه، لبنان، بیروت: دار و مکتبه الهلال.
35
- فرخی، علی بن جولوغ (1335). دیوان حکیم فرخی سیستانی، تصحیح محمد دبیرسیاقی، تهران: اقبال.
36
- فروزانفر، بدیعالزمان (1387). سخن و سخنوران. تهران: زوّار.
37
- قرشی، سیدعلی اکبر (1352). قاموس قرآن. تهران. دارالکتب الاسلامیۀ.
38
- قریب، محسن (1387). «نگاهی به نقش منفی حکیم در سنت ادبی»، فصلنامۀ نامۀ انجمن. ش 30، صص 95- 108.
39
- قفطی، علی بن یوسف (1371) تاریخ الحکماء قفطی، تصحیح بهین دارایی، تهران: دانشگاه تهران
40
- مسعودی، علی بن حسین (1409). مروج الذهب و معادن الجوهر. تصحیح یوسف اسعد داغر. ج 1، قم: دار الهجره.
41
- مصاحب، غلامحسین (1345). دایرۀ المعارف فارسی. ج1، تهران: فرانکلین.
42
- ملک شاهی، حسن، (1392). ترجمۀ اشارات و تنبیهات، ج 1، تهران: انتشارات سروش.
43
- معلمی، حسن، تاریخ فلسفه اسلامی، (1385). قم: مرکز جهانی علوم اسلامی.
44
- ناصرخسرو، (1363). جامع الحکمتین. تصحیح هانری کربن و محمد معین. تهران: طهوری.
45
-...................(1384). دیوان اشعار ناصرخسرو. تصحیح مجتبی مینوی و مهدی محقق. تهران: موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
46
- نصرآبادی اصفهانی، میرزا محمد طاهر،(1317). تذکره نصرآبادی، تهران: ارمغان.
47
- نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد،(1356). اخلاق ناصری، تصحیح مجتبی مینوی و علیرضا حیدری، تهران: خوارزمی.
48
-.......................................................، (1326) اساس الاقتباس، تصحیح مدرس رضوی. تهران: دانشگاه تهران.
49
- نوایی، امیر علیشیر (1363) تذکره مجالس النفائس، بسعی علی اصغر حکمت، تهران: منوچهری، چ اول.
50
- نیکخواه، مظاهر (1385). «بررسی نظر سیارات در شعر نظامی گنجوی(قران، مقابله، تربیع، تثلیث و تسدیس). نشریه ادبیات عرفانی و اسطورهشناختی. ش 5، صص 121-140.
51
- هاشمپور سبحانی، توفیق (1388). تاریخ ادبیات ایران. تهران: زوّار.
52
- هدایت، رضاقلیخان (1381) مجمع الفصحا، به کوشش مظاهر مصفا، ج اول (سه بخش)، تهران: امیرکبیر.
53
- Levin, Susan. (2000). The Ancient Quarrel Between Philosophy and Poetry Revisited (Plato and the Greek Literary Tradition). U.S.A. Oxford University Press.
54
- Rutherford, Richard. (2005). Classical Literature: A Concise History. U.S.A: Wiley-Blackwell.
55
ORIGINAL_ARTICLE
معرفی و بررسی دستنوشتۀ «نوباوۀ روم» اثر سایلی قَرشی
سایلی قَرشی، شاعر قرن دهم هجری و از جمله شاعران مهاجر به سرزمین عثمانی است. وی اشعار خود را در مجموعه ای موسوم به «نوباوۀ روم» گردآوری و در سال 908ه.ق. به سلطان بایزید دوم تقدیم کرده است. یکی از نسخ خطی این اثر در کتابخانه فاتح استانبول نگهداری میشود. با توجه به این که سایلی به کتابت نیز اشتغال داشته است؛ به احتمال قریب به یقین، این دستنوشته به خط خود اوست. «نوباوۀ روم» مشتمل بر یک دیباچه و 2880 بیت از اشعار سایلی است که در قالبهای رایج شعر فارسی بویژه غزل سروده شده و تاکنون بررسی و تصحیح نگردیده است. پژوهش پیش رو که به معرفی این شاعر و بررسی اشعار وی- پس از تصحیح آن- اختصاص دارد؛ به شیوۀ توصیفی- تحلیلی و با استناد به دستنوشتۀ «نوباوۀ روم» و دیگر منابع کتابخانهای انجام گرفته است. نتایج این پژوهش نشان میدهد که سایلی از شاعران متوسط مکتب وقوع در آسیای صغیر است. تقریب به معشوق، رقیبستیزی، اغراق در لذت آزارخواهی، سگیهسرایی، حضور معشوق مذکّر و ... همراه با سادگی و روانی زبان و کاربرد عامیانهها از خصایص مکتب وقوع است که با بسامد بالا در «نوباوۀ روم» به چشم میخورد.
https://hlit.sbu.ac.ir/article_101265_2ad8965c2760776eac5fa7cd7a59b59e.pdf
2021-06-22
245
274
10.48308/hlit.2021.101265
نوباوۀ روم
سایلی قَرشی
مکتب وقوع
محمد رضا
معصومی
masomi25@iauyasooj.ac.ir
1
گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد یاسوج، دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج، ایران.
LEAD_AUTHOR
امین
مجلی زاده
aminmojalle@gmail.com
2
دکتری زبان و ادبیّات فارسی و مدرّس دانشگاه فرهنگیان، پردیس شهید باهنر اصفهان، اصفهان، ایران
AUTHOR
- آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن. (1373). مصنفات شیعه(ترجمه و تلخیص). به اهتمام محمد آصف فکرت. مشهد: آستان قدس رضوی و بنیاد پژوهشهای اسلامی.
1
- امیرعلیشیر نوایی. (1363). تذکرۀ مجالس النفائس. به سعی و اهتمام علی اصغر حکمت. تهران: منوچهری.
2
- اوحدی بلیانی، تقی الدین محمد بن محمد. (1388)، عرفات العاشقین و عرصات العارفین. تصحیح ذبیح الله صاحبکاری و آمنه فخر احمد. تهران: میراث مکتوب.
3
- بازگیر، مهناز. (1385). سگیهسرایی از پیر هرات تا پیر آمل. نشریۀ زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی اراک، زمستان2(پیاپی8): 110- 93.
4
- برهان، محمدحسین بن خلف تبریزی. (1362). برهان قاطع. به اهتمام دکتر محمد معین. تهران: امیرکبیر.
5
- جعفری قریهعلی، حمید. (1387). وقوعسرایی وحشی بافقی در غزل. نشریۀ دانشکدۀ علوم انسانی دانشگاه سمنان. تابستان2(پیاپی22): 60- 45.
6
- حسینی، سیدمحمد تقی. (1392). فهرست دستنویسهای فارسی کتابخانۀ فاتح استانبول. تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
7
- دانشپژوه، محمدتقی.، افشار، ایرج. (1346). نشریۀ کتابخانۀ مرکزی دانشگاه تهران. جلد پنجم. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
8
- دزفولیان، کاظم. (1387). اعلام جغرافیایی در متون ادب فارسی تا قرن هشتم هجری. تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
9
- رئیسی، احسان.، محمودی، علی محمد. (1396) حامدی اصفهانی از شاعران پیشگام مکتب وقوع در سده نهم. فصلنامۀ پژوهش زبان و ادبیات فارسی. تابستان 2(پیاپی 45): 115- 91.
10
- ریاحی، محمدامین. (1369). زبان و ادب فارسی در قلمرو عثمانی. تهران: پاژنگ.
11
- سامی، شمسالدین. (1311ه.ق.). قاموس الاعلام. استانبول: مطبعۀ مهران.
12
- شمیسا، سیروس. (1381). شاهدبازی در ادبیات فارسی. تهران: فردوس.
13
- غلامرضایی، محمد. (1391). سبکشناسی شعر پارسی از رودکی تا شاملو. تهران: جامی.
14
- فخری هروی. (1398). لطایفنامه، ترجمۀ مجالس النفایس امیرعلی شیر نوایی. تصحیح و تحقیق هادی بیدکی. تهران: انتشارات دکتر محمود افشار.
15
- کوتی، سپیده. (1383). سائلی. دانشنامۀ ادب فارسی، ادب فارسی در آناتولی و بالکان. به سرپرستی حسن انوشه. جلد ششم. تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
16
- گلچین معانی، احمد. (1374). مکتب وقوع در شعر فارسی. مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.
17
- لسترینج، گای. (1383). جغرافیای تاریخی سرزمینهای خلافت شرقی. ترجمۀ محمود عرفان. چاپ ششم. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
18
- مینوی، مجتبی. (1338). خاک پای سگ معشوق. نشریۀ یغما. بهمن. (پیاپی139): 516- 511.
19
- مجلیزاده، امین.، سلمانی، مهدی. (1397). معرفی دستنویس سلیمخاننامه و بررسی فواید تاریخی آن. دوفصلنامۀ تاریخ ادبیات دانشگاه شهید بهشتی. پاییز و زمستان2(پیاپی 80): 186- 167.
20
- معینی هادیزاده، غلامرضا. (1396). نگاهی به جایگاه انوری در غزل. نشریۀ مطالعات راهبردی علوم انسانی و اسلامی. تابستان2(پیاپی 8): 138- 123.
21
- واله داغستانی، علیقلی. (1384). تذکرۀ ریاضالشعرا. تصحیح و تحقیق محسن ناجی نصرآبادی. چاپ دوم. تهران: اساطیر.
22
- هاشمپور سبحانی، توفیق.، آقسو، حسامالدین. (1374). فهرست نسخههای خطی فارسی کتابخانۀ دانشگاه استانبول. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
23
- یارشاطر، احسان. (1383). شعر فارسی در عهد شاهرخ. چاپ دوم. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
24