%0 Journal Article %T نشانه‌های فراملی‌گرایی در اندیشه‌های ابوریحان‌بیرونی %J تاریخ ادبیات %I دانشگاه شهید بهشتی %Z 2008-7349 %A حجازی, بهجت السادات %D 2019 %\ 09/23/2019 %V 12 %N 2 %P 75-94 %! نشانه‌های فراملی‌گرایی در اندیشه‌های ابوریحان‌بیرونی %K آزاد اندیشی %K ابوریحان بیرونی %K فراملی گرایی %R 10.48308/hlit.2019.98946 %X ابوریحان‌بیرونی دانشمند، ریاضی‌دان، ستاره‌شناس و آگاه به مسائل تاریخی و اجتماعی در نیمۀ دوم قرن چهارم هجری در بیرون خوارزم چشم‌به‌جهان‌گشود. باوجود اشتغال به کارهای سیاسی از جمله وزارت خوارزمشاه و منجّمی سلطان محمود، روحیّۀ کنجکاوی، تیزبینی و جستجوگری خود را نسبت به حقیقت ازدست‌نداد و در خلق آثار ارزشمند، خلاقیّت ذاتی خود را نشان‌داده‌است. مطالعۀ زندگینامه و ویژگی‌های اخلاقی شخصیت‌های برجسته، خصوصاً کسانی که در گسترۀ جهانی درخشیده‌اند؛ ضمن‌اینکه روشنی‌بخش راه نسل‌های جدید است، در دریافت و شناختی علمی‌تر از آثار ایشان بسیار تأثیرگذار است. هرچند که در حوزۀ نقد ادبی، بعضی از نظریه‌ها تأکید بر متن، فارغ از مؤلف و زندگینامۀ او دارند. مهم‌ترین ویژگی شخصیّتی او آزاداندیشی، عدم تعصّب و افکار فراملی‌گرایانۀ اوست که در بیشتر آثارش، خصوصاً در کتاب «تحقیق ماللهند» تجلّی پیداکرده‌است. بدون شک نظام فکری او متأثر از باورهای دینی و آیات قرآنی نیز بوده‌است. اساسی‌ترین پرسش نگارنده در این مقاله این است که چه نشانه‌هایی مبنی بر اندیشۀ آزادمنشانه و فراملی‌گرایانۀ او در «تحقیق ماللهند» وجود دارد؟ این پژوهش به روش تحلیل محتوای متن انجام‌شده‌است. %U https://hlit.sbu.ac.ir/article_98946_c8f6b2d60a686ca479198f5e57d0a4ca.pdf