%0 Journal Article %T سیر تطوّر تاریخی داستان بلوهر و بوذاسف %J تاریخ ادبیات %I دانشگاه شهید بهشتی %Z 2008-7349 %A اکبری بیرق, حسن %A خیرخواه, مونا %A تلاشان, مونا %D 2011 %\ 05/22/2011 %V 4 %N 1 %P - %! سیر تطوّر تاریخی داستان بلوهر و بوذاسف %K داستان %K بوذاسف %K بلوهر %K ادب فارسی %K تطوّر تاریخی %R %X «بلوهر و بوذاسف»، اثری است آیینی و اخلاقی و به سبب اشتمال بر حکایات فلسفی و موعظه آمیز، همچون کلیله و دمنه، درخور توجّه بسیار است. بوذاسف، از القاب بودا پیش از بودا شدن اوست. پایۀ این کتاب و روایتی که از آن در دست است، گویای هندی بودن آن است. سرگذشت بلوهر و بیوذسف در ادبیات آیینی آوازه ای بلند دارد. این داستان تاریخچة زندگی مقرون با گوشه نشینی و تفکر گئوتمه سیدهرته، یا بوداست. این مقاله، در پی آن است که تطوّر تاریخی داستان «بلوهر و بوذاسف» را تشریح کند. این داستان کهن و حکیمانه که اصل آن ظاهراً هندی است، نه تنها مطبوع طبع و مورد اعتنای مسلمانان و به ویژه بعضی از علمای شیعی قرار گرفته است، بلکه در همان سالهای نخست پس از اسلام، به یونانی ترجمه شده و به صورت داستانی دینی به عالم مسیحیّت راه یافته است و از همین طریق با کسب شهرت و مقبولیّت روزافزون، به بسیاری از زبانهای دیگر هم نقل شده است. نسخة ایرانی این داستان، که در سدة هشتم هجری قمری توسّط «علی بن محمّد نظام تبریزی»، از روی یک نسخة اصل پهلوی یا عربی تلخیص شده است، «بلوهر و بوذاسف» نام دارد. در حوزة زبان فارسی نیز، بلوهر و بوذاسف از دیر زمان حضور داشته و حتّی از ترجمة منظوم آن به وسیلة یکی از شاعران عصر رودکی خبر داده اند. کهن ترین ترجمة فارسی این داستان که به دست ما رسیده، به تهذیب و اختصار نظام الدّین شامی (806 بعد از میلاد) است. متأسّفانه، نظام الدّین در مقدّمة خود بر این کتاب، نام مترجم فارسی آن را نیاورده است و البتّه نیز، محتمل است که کاتب نسخه (نسخة خطّی شماره 4187 کتابخانه ملّی ملک)، از ذکر نام مترجم در هنگام کتابت، خودداری کرده باشد. این داستان، در قرون اوّلیّۀ اسلامی، به فارسی دری ترجمه شده و در طول تاریخ، نسخه ها و روایت های متعدّدی از آن نقل شده است. %U https://hlit.sbu.ac.ir/article_98697_1e84b6a62b61b74053801904a8683b1c.pdf