%0 Journal Article %T تأمّلی بر کارنامة شعری قطران تبریزی %J تاریخ ادبیات %I دانشگاه شهید بهشتی %Z 2008-7349 %A جبّاری, نجم‌الدّین %D 2009 %\ 05/22/2009 %V 2 %N 1 %P - %! تأمّلی بر کارنامة شعری قطران تبریزی %K قطران تبریزی %K ادب دری %K سبک خراسانی %K سنّت ادبی %K زبان فارسی %K زبان‌(های) آذری %R %X قطران تبریزی را به‎عنوان نخستین شاعری می‌شناسند که در سدۀ پنجم هجری در آذربایجان و ارّان سرودن شعر به زبان دری را آغاز کرد؛ چنان‎که او خود نیز در بیتی به این‏که سرسلسلۀ شاعران آذربایجان به شمار می‌آید، فخر نموده است. شعر او از همان قرن پنجم تاکنون، از زوایای گوناگون بررسی و در تذکره‌ها نیز همه‌جا از وی به عنوان شاعری توانا تمجید شده که شاعران پس از خود را متأثّر کرده است. شعر قطران، از یک زاویۀ دیگر هم استعداد کاویدن را دارد و آن تأثیری است که این شاعر نامی، بر جریان شعرگویی در غرب ایران بر جای نهاده است. قطران، به زبان فارسی شعر می‌سرود و چون از این زبان، به عنوان یک زبان رسمی ـ‌ که در آن روزگار با توجّه به پشتوانه‌های لازم، به اندازۀ کافی بالیده بود ـ بهره می‌جست، طبعاً باعث شد که این زبان برای شعرگویی در دربار امیران غرب ایران، به یک زبان مرسوم و جا افتاده تبدیل شود و عملاً دیگر زبان‏های بومی را به حاشیه براند. این جستار بر آن است که در حدّ خود، نگاهی نسبی بر کارنامۀ قطران بیفکند و نقش او را در به حاشیه راندن زبان‏های ایرانی برای آفرینش‌های ادبی، بررسی نماید. %U https://hlit.sbu.ac.ir/article_98559_f7cfed2e641eff05c63842ec57276947.pdf