بررسی سبک‌شناختی ساخت و کارکرد فعل مجهول در نثر قرن ششم

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزی

2 دانشگاه آراد اسلامی واحد تهران مرکزی

چکیده

 سنجش رابطه­های سبکی و دستوری در مطالعة اجزای سازندة متن بر ارتباط­های زبانی، تکیه­های کلامی و تأثیر آنها بر خلق معنی می­تواند به تبیین ساز و کارهای زبانی و غیر زبانی متن کمک کند. انتخاب­هایی که از سطوح مختلف زبانی، ادبی و .... در دوره‌های متفاوت زمانی صورت می‌گیرد از عوامل بنیادی در شکل­گیری تمایزهای ساختاری و الگوهای معنایی یک متن به شمار می‌رود. فعل مجهول در سبک نثر قرن شش و پیکرة متون مربوط به آن علاوه بر تنوع ساختی بارافزوده­ای از معنا و کارکردهای متنوعی را نشان می­دهد که در بافت ژانرهای مختلف بسیار قابل توجه است. در این پژوهش، در پی مطالعه ساخت و کارکرد افعال مجهول در شش متن ادبی از قرن ششم هجری و توصیف و تحلیل نیت به کار رفتن و تأثیر آنها هستیم. به این منظور، افعال مجهول این متون به طور جداگانه داده­برداری رایانه‌ای شد، سپس به لحاظ کارکرد معنایی در گزاره­ها مورد تحقیق و واکاوی قرار گرفت. از آنجا که متون مورد مطالعه شامل ژانرهای مختلفی از نوع تاریخی، تعلیمی عرفانی و... است، تفاوت ژانرها و بافت­های معنایی گوناگون گاه کارکردهای متناقض و ابعاد متنوعی از فعل مجهول آشکار کرده است. از جمله کارکردهای فعل مجهول با توجه به آثار مورد بررسی، بیان حکم کلی، القای معنی اقتدار و جایگاه اجتماعی، القای پیام و معنای ضمنی و ... را می­توان نام برد. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Stylistic study of the structure and function of passive verb on sixth centurey prose

چکیده [English]

Assessment of the stylistic and grammatical relationships in the study of components of a context on the relationship between languages, slogans and their effect on creating meanings can help in explaining linguistic and non-linguistic mechanisms. In certain periods of time, choices affected by different levels of linguistic, literary,… is one of the fundamental factors in the formation of structural distinctions and semantic patterns of a context.
In addition to the structural diversity, passive verb indicates other aspects of meaning and also various functions in the six-century prose style and structure of related texts that is very significant in the context of various genres. In this study we have examined the structure and function of the passive verbs in six literal text of the sixth century AH. The data Acquisition of passive verbs of these texts were separately done and then were analyzed and investigated in the statements in terms of semantic. Since the studied texts are of different type of genres as historical, educational-mystic-,…, differences in genres and different semantic context has sometimes revealed contradictory functions and various aspects of the passive verb. According to the studied texts, some of the functions of the passive verb is statement of the general verdict, conveying the meaning of power and social status, conveying the implied message and meaning.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Style-Sixth century prose- Passive verb-Structure-Function

مراجع

  1. انوری، حسن و حسن احمدی گیوی1377. دستور زبان فارسی2، تهران، فاطمی.
  2. باطنی، محمدرضا1348(1372)، توصیف ساختمان دستوری زبان فارسی، تهران، امیرکبیر.
  3. پاکروان، حسین1381. «نگرشی ویژه به نمود مجهول در زبان فارسی» مجله علوم علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه شیراز، شماره35، ص35-52.
  4. جباری، محمدجعفر1382. «تفاوت مجهول در زبان‌های فارسی و انگلیسی»، مجلة زبان‌شناسی، شماره35،ص78-94.
  5. حق‌بین، فریده1382. «مبانی توصیف زبان، منطق ارسطویی یا منطق فازی»، مجموعه مقاله‌های پنجمین کنفرانس زبان‌شناسی ایران، شماره2، ص64-100.
  6. خیام، عبدالرسول1352. دستور زبان فارسی،تبریز، تهران.
  7. دبیرمقدم، محمد1364. «مجهول در زبان فارسی»، مجله زبان‌شناسی، شماره3، ص31-46.
  8. راسخ مهند، محمد1386. «ساخت ناگذرا در فارسی»، مجله زبان‌شناسی، شماره3، ص31-46.
  9. رضایی، والی1389. «نگاهی تازه به ساخت مجهول در زبان فارسی»، پژوهش‌های زبا‌ن‌شناسی، بهار و تابستان.
  10. شریعت، محمدجواد1375. دستور زبان فارسی، اساطیر، تهران.
  11. شیبانی اقدم، اشرف1393. «رویکردی پیکره‌محور بر افعال وجهی شش متن قرن ششم»، فصلنامه پژوهش زبان و ادبیات فارسی، شماره34، 21-44.
  12. شیبانی اقدم، اشرف1394. کلیدواژه‌های سبک‌شناسی، تهران، دانشگاه آزاد اسلامی.
  13. کردزعفرانلو کامبوزیا و همکاران1390. «مجهول‌سازی افعال مرکب فارسی از منظر معنایی و نظریه معناشناسی مفهومی»، جستارهای ادبی، دوره2، شماره2، ص1-17.
  14. لسانی، حسین1384. «مقایسه ساختار معلوم و مجهول(جهت فعل) در زبان روسی»، پژوهش ادبیات معاصر جهان، شماره23، ص139-150.
  15. ماهوتیان، شهرزاد1378. دستور زبان فارسی از دیدگاه رده‌شناسی، تهران، مرکز.
  16. مشکوه‌الدینی، مهدی1384. دستور زبان فارسی،تهران، سمت.
  17. ناتل خانلری، پرویز1364. دستور زبان فارسی، تهران، سمت.
  18. نجفی، ابوالحسن1366. «گلدان توسط بچه شکسته شد»، نشر دانش، دوره 7، شماره 5، ص11-17.
  19. نوبهار، مهرانگیز1372.دستور کاربردی زبان فارسی، تهران، رهنما.
  20. وحیدیان کامیار، تقی1371. «بررسی صفت مفعولی و اهمیت آن در زبان فارسی»، مجله زبان‌شناسی، شماره 18. ص61-69.
  21. یارمحمدی، نعمت‌الله1383. گفتمان‌شناسی رایج و تحلیل انتقادی، تهران، هرمس.
  22. یوسفی، غلامحسین1366. «فعل معلوم به جای معلوم»، نشر دانش، شماره43.
  23. منابع لاتین
  24. Baratta, Alexander, 2009, Revealing stance through passive voice Journal of fragmatics 41,(1406-1421)
  25. Hyland, Ken,1998. Persuasion and context: the pragmatics of academic metadiscourse. Journal of Pragmatics. 30(4).
  26. Reilly, Judy, Zra.Anita, Mc Givern, Robert,2005. Acquiring perspective in English: the development of srance. Journal of fragmatics 37(z).
  27. Thom pson, Geoff, Ye, Yiyun,1991. Evaluation in the reporting verbs used in academic paper, Applied Linguistics.12(4).
تاریخ ادبیات
دوره 8، شماره 2
پاییز و زمستان ۱۳۹۴. شماره: ۷۷/۳
بهمن 1394
صفحه 107-130

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار