مقایسۀ شخصیّت پردازی نمایشی در دو اثر ایرانی و ایتالیایی (مطالعۀ موردی: رمان های جن نامه و وسوسه)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه محقق اردبیلی

2 استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه محقق اردبیلی

3 دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه محقق اردبیلی

چکیده

رمان ­های جن­نامه از هوشنگ گلشیری و وسوسه از گراتزیا دلدا، نویسندۀ ایتالیایی، دو اثر مهم با شاخصه ­های داستانی و نمایشی هستند که از میان این شاخصه­ ها، عنصر شخصیّت­ پردازی برجسته ­تر است. تحلیل تطبیقی این دو اثر از زاویۀ شیوه­ ها و ابعاد شخصیت ­پردازی نمایشی، گویای اهمیت توجه به عناصر دراماتیک در شک ل­دهی به متون شاخص داستانی دو ملیت ایرانی و ایتالیایی است که به تبع آن، ضرورت توجه به این مسأله در بازکاوی این گونه متون داستانی، بیش از پیش احساس می ­شود. اشاره مستقیم به ویژگی­ های ظاهری، گفتار و رفتار و ابعاد گوناگون شخصیّت­ ها موجب شده برای مخاطب، باورپذیر و قابل تجسّم باشند. در این دو اثر، شخصیّت­ ها با نشان دادن اعمال و رفتار مختلف در کشمکش ­های داستانی، ارتباط با دیگر شخصیّت­ ها و کنش ها و موضع­گیری­ ها در مسائل و موضوعات مختلف، خود را به مخاطب معرّفی می­ کنند و دو نویسنده با این روش در اثر خود شخصیّت ­های نمایشی خلق می­ کنند. در این پژوهش با بهره ­گیری از شیوه توصیفی ـ تحلیلی مبتنی بر مطالعات کتابخانه ­ای، و بر اساس مکتب آمریکایی ادبیات تطبیقی، مؤلفه­ های شخصیّت ­پردازی نمایشی را در دو رمان جن­نامه و وسوسه بررسی کرده و نشان داده ­ایم که چگونه گلشیری و دلدا توانسته ­اند با بهره ­گیری از شگردهای برجسته ­سازی نمایشی، ویژگی­ های شخصیّت ­های نمایشیِ متون دراماتیک را به اثر خود ببخشند.کلیدواژه ­ها: شخصیّت ­پردازی، شخصیّت ­پردازی نمایشی، کشمکش، گفت ­وگوی نمایشی، جن­ نامه، وسوسه.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

تطبیق شخصیّت پردازی نمایشی در رمان های جن نامه و وسوسه

نویسندگان [English]

  • مهدی عبدی 1
  • َعسگر صلاحی 2
  • Ramin Moharami 3
1 دانشگاه محقق اردبیلی
2 دانشگاه محقق اردبیلی
3 دانشگاه محقق اردبیلی
چکیده [English]

رمان «وسوسه» به عنوان یکی از بهترین آثار گراتزیا دلدا، نویسندۀ ایتالیایی، و «جن نامه» یکی از آثار شاخص هوشنگ گلشیری، از مؤلفه های داستانی و نمایشی فراوانی برخوردارند. از میان این مؤلّفه ها، عنصر شخصیّت پردازی بارز و برجسته است. اشاره مستقیم به ویژگی های ظاهر، گفتار و رفتار و ابعاد گوناگون شخصیّت ها موجب شده شخصیّت ها برای مخاطب، باورپذیر و قابل تجسّم باشند. در این دو اثر، شخصیّت ها با نشان دادن اعمال و رفتار مختلف در کشمکش های داستانی، ارتباط با دیگر شخصیّت ها و کنش ها و موضع گیری ها در مسائل و موضوعات مختلف، خود را به مخاطب معرّفی می کنند و این دو نویسنده با این روش در اثر خود شخصیّت های نمایشی خلق می کنند. ما در این پژوهش با استفاده از شیوة توصیفی ـ تحلیلی مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای، مؤلفه های شخصیّت پردازی نمایشی را در دو رمان «وسوسه» و «جن نامه» بررسی کرده و نشان داده ایم که چگونه دلدا و گلشیری توانسته اند با بهره گیری از شگردهای برجسته سازی نمایشی، ویژگی های شخصیّت های نمایشیِ متون دراماتیک را به اثر خود ببخشند.

کلیدواژه‌ها [English]

  • : شخصیّت پردازی
  • شخصیّت پردازی نمایشی
  • جن نامه
  • گلشیری
  • وسوسه
  • دلدّا