زمینه‌های ورود سعدی به آیین فتوّت

نوع مقاله : مروری

نویسنده

دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی, دانشگاه تربیت مدرّس

چکیده

اصول و مفاهیم مرتبط با آئین فتوّت، یکی از مضامین آثار سعدی است. با عنایت به اینکه سعدی، خود انسانگراست و بر احوال آدمی و اجتماع توجّه دارد، طبعاً با عوالم فتیان که چنین گرایشاتی دارد، تناسب فکری داشته است. در این مقاله، با توجّه به وقایع زندگی سعدی و روزگار او، زمینه هایی که این شاعر را به طور عملی و نظری با آیین جوانمردان مرتبط می کند، بررسی شده است. در ابتدا به وضعیّت فتوّت در روزگار سعدی و میزان گسترش آن در روزگار وی اشاره شده است. سپس به مجاری ای که سعدی را می توانست به فتوّت ملحق کند، اشاره شده است. فتوّت در روزگار سعدی، در اوج گسترش خود بوده است. خلیفۀ صاحب نفوذی همچون الناصرلدین ا... از آن پشتیبانی می کرد و خود عملاً وارد آن شده بود. بنا بر امر او، در بخش های وسیعی از دنیای اسلام آن روز فتوّت رسمیّت یافت و گسترش کم نظیری پیدا کرد. سعدی مسافر، از راه گذر به سرزمین هایی که فتوّت در آنها رایج شده بود و نیز از طریق تعالیم مدرسه و خانقاه، بویژه به واسطۀ شیخ شهابالدین سهروردی به دنیای فتیان راه یافته و در نهایت در حلقۀ آنها در آمده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The grounds of Saadi's entry into Futuwwa Ritual

چکیده [English]

The principles and concepts related to the Futuwwa Ritual are one of the themes of Saadi's works. Due to the fact that Saadi is a humanist and pays attention to the condition of people and society, naturally, he had an intellectual fit with the worlds of the fatis (chivalrous) who have such tendencies. In this article, considering the events of Saadi's life and his time, the fields that practically and theoretically connect this poet with the Chivalry Ritual have been investigated. At the beginning, the state of Futuwwa in the time of Saadi and the extent of its expansion in his time have been mentioned. Futuwwa was at the peak of its expansion during Saadi's time. An influential caliph like Al-Nasir supported it and actually entered it himself. According to his order, in large parts of the Islamic world on that day, Futuwwa was formalized and had an unprecedented expansion. Saadi, who was a traveler, entered the world of Chivalry by passing through the lands where Futuwwa was common and also through the teachings of schools and monasteries, especially through Sheikh Shihab al-Din Suhrawardi, and finally became part of their circle.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sadi
  • Rules of chivalry
  • Sadi’s travels
  • Sohravardi’s teaching