ساختار حکومت، ویژگی‌ها و کارکردهایش در مرصاد العباد

نوع مقاله : مروری

نویسنده

دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان

چکیده

نجم الدّین رازی عارفی است که در ظاهر با عالم سیاست بیگانه است. امّا علاقه مندی اش به انسان و سر نوشت و سعادت و شقاوت او که با شیوۀ ادارۀ کشور مرتبط است ، وی را به طرح مسائل سیاسی وا می‌دارد. در این مقاله خواهیم دید که او با تکیه بر طرح وارۀ ذهنی اش که بر بنیاد باورهای عرفانی و دینی او استوار است ، اوّلاً بر ضرورت حکومت تأکید می ورزد و ثانیاً دولت و دین را چونان دو روی یک برگ می داند و معیارهای ارزیابی حکومت و حاکمان را از شریعت اخذ می کند. از سخنان او در مرصادالعباد بر می آید که اجزا و عناصر حکومت مورد نظرش، باید مثل اعضای بدن با یکدیگر و با کلّ نظام در تعامل باشند. به نظر او حکومت به هرمی می ماند که شاه در رأس آن قرار می گیرد و وزیر و کارگزاران، بخش میانی آن را تشکیل می دهند و مردم که گسترده ترین و محروم ترین طبقۀ اجتماعی را به وجود می‌آورند ، در پایۀ این هرم قرار دارند. از آنجا که می بیند، شاه با خودکامگی و اختیارات نامحدود حکم می‌راند و کارگزاران دیگر با پرداخت رشوه و خدمت ، به حوزۀ قدرت راه می‌یابند؛ نویسنده مثل همیشه ، به جای بیان واقعیّت‌های موجود ، به توصیف « آن چه باید باشد » می پردازد. از خلال همین توصیف‌هاست که خواننده ساختار شکنی کرده ، به نگفته‌های متن پی می‌برد و در می‌یابد که حکومت موجود ، چیزی جز نظامی تباه نیست. نظامی که در آن جماعتی عظیم استثمار می‌شوند تا مشتی محدود ثروت اندوزند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The structure of government, its features and functions in The Path of God’s Bondsmen

چکیده [English]

Najm al-Din is a mystic who is apparently alien to the world of politics. However, his interest in man and his destiny, happiness and misery, which is related to the way of running the country, makes him raise political issues. In this article, we will see that relying on his mental schema, which is based on his mystical and religious beliefs, he firstly emphasizes the necessity of government, and secondly, he considers government and religion as two sides of the same sheet, and takes the evaluation criteria of government and the rulers from the Sharia. From his words in The Path of God’s Bondsmen, it can be seen that the parts and elements of the government he is looking for should interact with each other and with the whole system like body parts. In his opinion, the government is like a pyramid where the king is at the top, and the minister and officials form the middle part of it, and the people, who make up the broadest and most deprived social class, are at the base of this pyramid. From what he sees, the king rules with autocracy and unlimited powers, and other officials get to power by paying bribes and serving; As always, the author describes "what should be" instead of stating the existing facts. It is through these descriptions that the reader deconstructs the structure, realizes what is not said in the text and realizes that the existing government is nothing but a corrupt system. A system in which a large group is exploited so that a limited handful can accumulate wealth. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Politics
  • shariah
  • King
  • minister
  • officers
  • people