سیر تحوّلی روایت در ادبیّات سفرنامه‌ای ایران

نوع مقاله : مروری

نویسنده

دانشگاه مازندران

چکیده

سفر، بن مایة بسیاری از متون ادبی است که به دلیل ماهیّت آشنایی زدایانه اش از اهمّیتی خاص در نگرش ادبی برخوردار است. از نخستین سفرنامه در ایران؛ یعنی سفرنامة ناصرخسرو تا امروز، این نوع ادبی به گونه-های مختلف روایت شده است؛ از روایت سادة گزارشی تا روایت پست مدرن. آنچه در این نوشتار بر آن تأکید می شود، سرشت روایی سفرنامه ها و جایگاه مؤثّر آنها در داستان نویسی ایران است؛ گاه همچون سفرنامة ناصرخسرو، نثری داستانی دارند و گاه بسان حکایتهای گلستان، آفرینندة داستانهایی کوتاه می شوند و زمانی نیز مانند سیاحتنامة ابراهیم بیگ، آغازگر رمان در ادب فارسی می شوند؛ ضمن این که، زبان، نوع نگاه و فضاسازی سفرنامه نویسان در آثار داستانی آنها کاملاً مشهود است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The evolution of narrative in Iran’s travelogue literature

چکیده [English]

Travel is the basis of many literary texts, which has a special importance in the literary attitude due to its defamiliarizing nature. From the first travelogue in Iran; That is, Nasir Khusraw's Safarnama, this literary type has been narrated in different ways until today. From a simple narrative to a postmodern narrative. What is emphasized in this article is the narrative nature of travelogues and their influential position in Iran's story writing. Sometimes, like Nasir Khusraw's Safarnama, they have narrative prose, and sometimes, like Gulistan's anecdotes, they create short stories, and sometimes, like “Ebrahim Bey's Siahatnama”, they become the beginning of the novel in Persian literature. In addition, the language, type of view and space creation of the travelogues are clearly evident in their fictional works.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Travelogue
  • Report
  • Narration Writing fiction