اقتصاد واژگون عشق: نگاهی به حضور استعاری پول و اقتصاد در غزلیّات شمس

نوع مقاله : مروری

نویسنده

دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

گرچه در اکثر آثار ادبی تمام نقاط دنیا ردِّ پای پول و مسائل اقتصادی دیده می‏شود، امّا قائل شدن رابطه‏ای عمیق و ناگسستنی بین پول، اقتصاد و ادبیّات حرکتی است عجیب و نا‏‏مأنوس؛ عجیب‏تر و نامأنوس‏تر این‏که چنین رابطه‏ای را در شعر عرفانی فارسی جستجو کنیم. و این کاری است که در این مقاله انجام خواهد شد. نکتة دیگر این است که در اکثر آثار انتقادی ادبی دربارۀ شعر، رمان و غیره، تقریباً هیچ توجّهی به جنبة استعاری پول و اقتصاد در این آثار نمی‏شود. بنابراین یکی از مسائل مهمّی که این مقاله به آن خواهد پرداخت، نشان‏دادنِ حضورِ پررنگ پول، طلا، و مسائل اقتصادی به مثابة استعاره در این آثار خواهد بود. همچنین این مقاله نگرش مولانا نسبت به زبان شعر را به طور مختصر بررسی خواهد کرد. نکتة دیگری که در این مقاله حائز اهمیّت است، ارزش تاریخی این پژوهش در حوزة ادبیّات فارسی است؛ زیرا نه در تاریخ ادبیّات فارسی و نه در تاریخ نقد ادبی ایران، تاکنون به شعر مولانا و شاعران قدیم و جدید دیگر، از این دیدگاه نگریسته نشده. پس این رویکرد می‏تواند پنجره‏ای باشد به سوی دیدگاه‏ها و تفسیرهایی متفاوت از آن‏چه تاکنون وجود داشته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The upside-down economy of love: a look at the metaphorical presence of money and economy in Divan-I Kebir

چکیده [English]

Although traces of money and economic issues can be seen in most of the literary works of all parts of the world, it is strange and unfamiliar to believe that there is a deep and unbreakable relationship between money, economy and literature. It is even more strange and unusual to look for such a relationship in Persian mystical poetry. And this is what will be done in this article. Another point is that in most literary criticism works about poetry, novels, etc., almost no attention is paid to the metaphorical aspect of money and economy. Therefore, one of the important issues that this article will address is to show the strong presence of money, gold, and economic issues as metaphors in these works. Also, this article will briefly examine Rumi's attitude towards the language of poetry. Another important point in this article is the historical value of this research in the field of Persian literature. Because neither in the history of Persian literature nor in the history of Iranian literary criticism, the poetry of Rumi and other ancient and modern poets has not been looked at from this point of view. So this approach can be a window to different views and interpretations than what has existed so far.

کلیدواژه‌ها [English]

  • money
  • metaphor
  • poetic language
  • Persian mystical poetry